هورالعظیم در بخش عراقی دچار خشکسالی و کم‌آبی شده و مدیریت غلط در بخش ایرانی (شهرستان دشت آزادگان) نیز سبب شده اوضاع این تالاب بین‌المللی ارزشمند هر روز نسبت به روز قبل وخیم‌تر و به خانه مرگ نزدیک‌تر شود.
فعالان محیط زیستی معتقدند هورالعظیم دیگر منظر تالاب بودن خود را از دست داده و جاده‌سازی‌های مرتبط با ساخت دکل‌های برق و استحصال نفت باید استانداردهای لازم را داشته باشد که از جمله آن استانداردها می‌توان به ارتفاع مشخصی اشاره کرد؛ ولی در حال حاضر این بایدها برای تالاب هورالعظیم رعایت نشده است.
استفاده از روش‌های سنتی استحصال نفت به هر دلیلی از جمله اقتصادی‌تر بودن و یا تحریم کشور ایران برای اجرای روش‌های نوین استحصال نفت از زیر آب توسط کشورهای مشخص سبب شده کمپ‌ها و جاده‌های خاکی زیادی در تالاب هورالعظیم سر برآورده و علاوه بر خشک شدن آن، تردد سگ‌ها و خودروها نیز تهدیدی برای جان بسیاری از جاندارانی است که در نوع خود منحصر به فرد و در برخی موارد این جانداران فقط در تالاب هورالعظیم زندگی کرده و نمونه آن در هیچ نقطه دیگری از جهان نیست.
کاهش آب هورالعظیم و آتش نیزارها
رستم سواری یکی از گاومیش‌داران منطقه رفیع بیان می‌کند: درد گاومیش‌داران و اهالی شهر رفیع از چند جا به صورت همزمان شروع شد. این روزها گرد و غبار، بسیار شدید است و این موضوع از یک سو و کم‌آبی هورالعظیم از سوی دیگر موجب نگرانی همه شده که فقط به کمک خداوند امیدوار هستیم.
او اضافه می‌کند: اگر صبح‌ها در خانه را باز کنیم ۱۰۰ متر جلوتر خود را هم نمی‌بینیم و همه این مشکلات از خشک شدن تالاب هورالعظیم در بخش عراقی است که این خاک را بلند می‌کند.
این گاومیش‌دار اهل شهر رفیع بیان می‌کند: به خاطر بی‌آبی تالاب هورالعظیم هنگام تابش نور شدید آفتاب شاهد برخورد نور با نیزارهای این تالاب هستیم که در نهایت بدون شعله به آسانی آتش گرفته و فقط موجب انتشار دود می‌شوند.
سواری اظهار می‌کند: رودخانه نیسان هم تا حد زیادی خشک شده و فقط فاضلاب شهر سوسنگرد به آن سرریز می‌شود. گرمی هوا و آفتاب سوزان سبب کاهش و تبخیر آب موجب خشکی تالاب تا حد زیادی شده و هر روز شاهد کمتر شدن آب هورالعظیم هستیم.
او می‌گوید: وقتی گاومیش‌ها برای تغذیه از علف تالاب و یا آبتنی قصد ورود به هورالعظیم را دارند از همان ابتدا وارد گنداب شده و به خاطر نوشیدن از این گنداب‌ها بیمار شده یا می‌میرند. پارسال نیز بر اثر همین حادثه شاهد سقط‌جنین گاومیش‌ها در رفیع بودیم.
هورالعظیم نیازمند احیای فوری
او بیان کرد: تردد فراوان در این جاده سبب تلفات بالای حیات وحش می‌شود به طوری که روزانه گونه‌های در خطر انقراض جهانی مانند سسک نیزار خوزی و موش دم بلند میان رودان در این تلفات جاده‌ای از بین می‌روند که ارزش حفاظتی این گونه‌ها مانند پلنگ ایرانی است.
حافظی با اشاره به اینکه روزانه ده‌ها گونه جانوری باارزش در جاده‌های هورالعظیم کشته می‌شوند، تصریح می‌کند: غذادهی کمپ‌های وزارت نفت و دفع غلط پسماند سبب شده تا گونه مهاجم سگ ولگرد، خسارت جدی را به حیات وحش وارد کند.
فعال محیط زیست خوزستان می‌افزاید: این نگرانی وجود دارد که در آینده اگر آورد مناسب آب برای هورالعظیم هم وجود داشته باشد، وزارت نفت مانند گذشته مانع ورود و آبگیری کامل هورالعظیم شود تا تأسیساتش زیر آب نروند.
او تأکید می‌کند: هر چند تلاش‌های یگان حفاظت محیط زیست هورالعظیم بسیار شایسته تقدیر است؛ اما کمبود نیرو و امکانات و گستره وسیع تالاب مزید بر علت شده است. همچنین خشکی تالاب و تأمین نشدن حقابه سبب افزایش آتش‌سوزی‌ها شده که علاوه بر نابودی حیات وحش موجب آلودگی هوا می‌شود.
فعال محیط زیست خوزستان با اشاره به اینکه هیچ پایگاه هوایی اطفای حریق در تالاب هورالعظیم وجود ندارد، تالاب هورالعظیم شبیه کارگاه نفتی شده و منظرِ تالاب حفاظت شده را ندارد.
حقابه هورالعظیم تأمین شود
سید کریم حسینی؛ نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی نیز بیان می‌کند: یکی از نکات حائز اهمیت این است که همه مسئولان باید بدانند تالاب هورالعظیم محلی با اثرگذاری مستقیم بر مناطق مختلف کشور است؛ یعنی آثار مثبت و منفی آن به شکل مستقیم بر ایران تأثیر می‌گذارد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ادامه می‌دهد: در قوانین زیست‌محیطی دنیا هر تالاب و رودخانه‌ای که آثار مثبت آن به محیط زیست بر می‌گردد، حقابه‌ای دارد که باید به هر شکلی و در شدیدترین شرایط تنش آبی هم حداقل حقابه آن تأمین شود.
او با اشاره به اینکه در دهه‌های اخیر این کار (تأمین حقابه تالاب) برای هورالعظیم صورت نگرفته است، انتقاد می‌کند: حوادثی چون جنگ تحمیلی در گذشته و بعد از آن نیز سال‌های کم بارش سبب خشک شدن بخش‌هایی از این تالاب شدند. عملیات صنعتی به ویژه نفت در این تالاب باید با رعایت همه زوایا و حقابه تالاب انجام و در خصوص حفاری و استحصال نفت باید دقت بیشتری شود.
نماینده مردم اهواز در مجلس عنوان می‌کند: تالاب اکوسیستمی است که حداقل به حقابه‌ای نیاز دارد چون محل زیست انواع حیوانات و جانوران اهلی و محلی برای امرار معاش مردم بومی است و از این رو باید تحت هر شرایطی حقابه آن تأمین شود.
او می‌افزاید: به نظر می‌رسد وجود آب سد سیمره در تالاب فواید بیشتری نسبت به ذخیره آن در مخازن داشته باشد. آثار تأمین حقابه اراضی تالاب به شکل مستقیم با محیط زیست مرتبط است که انجام این امور در راستای تأمین حقابه تالاب خیلی واجب است.
خبرنگار: کوثر کریمی
نظر شما