"یکی بود یکی نبود،غیر از خدا هیچ کس نبود" این جمله بیانگر تمام انتظار شیرین ما برای شنیدن قصه های کودکی بود.انگار قصه ها حلقه ی وصل ما به تجربه ی بزرگتر ها بودند و هر فرهنگی قصه هایش را سینه به سینه به نسل بعد منتقل می کرد تا به گوش جان بچها بنشیند و ما انتظار می کشیدیم تا بزرگتری سراغمان بیاید و برایمان قصه بگوید.به عنوان کسی که در اواخر دهه هفتاد متولد شده،خوب بخاطر دارم که آن روزها، روزنامه در سبد کالای اکثر مردم نقش پررنگی داشت و کتاب ها و مجلات طرفداران پروپاقرص خود را داشتند. کودکان آن روزها انتظار می کشیدند تا الفبا را یاد بگیرند و مانند بزرگتر ها،کتاب بخوانند.اما این روزها در دست بسیاری از مردم به جای کتاب،گوشی های موبایل را می بینیم.خیلی از کودکان امروز شاید هنوز لذت ورق زدن کتاب را تجربه نکرده اند اما قفل مراحل پایانی بازی های محبوب اینترنتی را گشوده اند.این موضوع می تواند تبدیل به زنگ خطر جدی برای آینده ی جامعه باشد.جامعه ای که در اقیانوس کم عمق رسانه غرق شده است و مبتلا به توهم دانستن است! هرچند این روزها انیمیشن ها و برنامه های تلوزیونی زیادی برای اموزش مفاهیم مناسب به کودکان تشکیل شده اما حقیقت این است که هیچ چیز نمی تواند جای کتاب را بگیرد! اما چطور می توانیم از این آسیب جلوگیری کنیم و نسل جدید را به کتاب و کتابخوانی علاقه مند کنیم؟

1_خودمان کتاب بخوانیم تا کودکان هم علاقه مند شوند!

والدینی که دائما مشغول شبکه های مجازی و فیلم و سریال هستند؛نمی توانند توقع داشته باشند که کودکانشان به کتابخوانی علاقه مند شوند! چون کودکان آینه ی رفتار والدین هستند.نفیسه مشجری روانشناس کودک در این خصوص به خبرنگار ما گفت: رسانه ها برای همه جذاب هستند و حتی بزرگسالان هم از کتاب فاصله گرفتند.پس بهترین کار این است که خانواده ها به سمت کتاب و مطالعه برگردند تا کودکان به کتابخوانی تشویق بشوند؛ چرا که والدین الگوی کودکان هستند. وی افزود: همچنین باید ساعتی در خانه به مطالعه ی کتاب اختصاص داده شود و رسانه ها در آن ساعت کنار گذاشته شوند و کتاب دوباره به سبد کالای خانواده ها برگردد تا کودکان متوجه اهمیت کتاب شوند. در مدرسه نیز معلم ها دانش آموزان را تشویق کنند تا برای به دست اوردن اطلاعات و رسیده به پاسخ سوال هایشان؛به کتاب مراجعه کنند.

2_کتابخانه ی خانگی را دست کم نگیرید!

فراهم کردن یک کتابخانه کوچک و در اختیار گذاشتن بخشی از آن به کودکان،می تواند تاثیر زیادی در ایجاد علاقه ی آن ها به کتابخوانی داشته باشد.به کودکان خود اجازه دهید با سلیقه ی خودشان کتاب انتخاب کنند و آن هارا در این فضا بچینند و حتی گاهی از فرزندانتان بخواهید تا برای شما کتاب بخوانند.

3_کتاب های صوتی را امتحان کنید!

اگر احساس می کنید فرزندانتان خیلی به موبایل و تبلت وابسته اند؛برای آن ها کتاب را در مقابله با گوشی نشان ندهید! مشجری، روان شناس کودک در این باره گفت:برای کودکانی که به گوشی و تبلت وابسته اند، می توانیم از کتاب های صوتی و کتاب های اینترنتی هم استفاده کنیم تا برایشان جذابیت ایجاد بشود؛ این کار بهتر از این است که آن ها از فضای مطالعه به طور کلی به دور باشند.

اگر کودکان از کتاب دور بمانند،چه آسیبی گریبان گیر جامعه می شود؟

مشجری در این باره گفت: یکی از مهم ترین اسیب ها در بحث ادبیات کودکان است. امروزه هم در کودکان می بینیم که نحوه صحبت کردن و کلماتی که استفاده می کنند از ادبیات رسمی کشور فاصله گرفته و بیش از حد محاوره شده است و وقتی با بعضی از این بچه ها صحبت می کنیم؛ می بینیم که متوجه بعضی کلمات ساده نمی شوند؛ چون آن ها کلماتی هستند که در کتاب ها می توانند یاد بگیرند. این کودکان در آینده در موقعیت هایی قرار می گیرند که حتی نمی توانند یک نامه اداری ساده بنویسند. همچنین این کودکان ارتباط کلامی شان هم ضعیف می شود.

وی افزود: فضای رسانه اطلاعات زیادی به کودکان می دهد و دسترسی به اطلاعات نیز در این فضا آسان است اما این اطلاعات سطحی است و انسان فکر می کند خیلی می داند اما نمی تواند به موقع از آن ها استفاده کند.

حالا این سوال مطرح می شود که امروزه کتاب های کودک در چه سطحی قرار دارند؟

مشجری، روان شناس کودک در این خصوص گفت: به نسبت سال های قبل، کتاب های کودک خیلی پیشرفت کردند اما گاهی می بینیم این پیشرفت در کمیت تعریف شده است؛برای مثال تعداد انتشارات کودک زیاد شده است ولی وقتی برای موضوعی خاص دنبال کتاب هستیم خیلی باید جست و جو کنیم تا یک کتاب با متن و تصویرسازی خوب،ظاهر مناسب و قیمت مطلوب پیدا کنیم و دچار مشکل می شویم. مخصوصا کتاب های ترجمه که خیلی مناسب سازی نمی شوند. مثلا گاهی موضوع خوب است ولی ترجمه روان نیست و کسی که می خواهد این قصه را برای کودک بخواند باید دوباره مناسب سازی کند و بعضی چیزها برای کودک گنگ است و معمولا مناسب سازی فرهنگی انجام نمی شود.

خبرنگار:فاطمه سادات حمدی