چهار ایوان بزرگ و زیبا در ورودیهای صحن انقلاب اسلامی واقع شدهاند که هر یک تاریخچهای بخصوص برای خود دارند. ایوان شمالی که ایوان عباسی نیز نامیده میشود، در سال ۱۰۲۱ هجری قمری بنا شده است. بر فراز ایوان عباسی، گلدسته طلایی حرم وجود دارد که مربوط به دوره نادرشاه افشار است. در میان ایوان عباسی که مقابل ایوان طلایی واقع شده، صفهای به شکل محراب و چهار غرفه قرار گرفته است. دو ممر کوچک درونی هم به عنوان محل آمد و شد زائران از خیابان طبرسی به صحن انقلاب وجود دارد. طاقنمای ایوان عباسی به شیوه طاقنمای تزئینی است و در میانه آن شبهستونی با نقشی مارپیچ و کتیبهای با نام محمدشاه قاجار جای گرفته است. ارتفاع ایوان غربی یا همان ایوان ساعت، ۲۴متر است و ساعت بزرگی که روی آن قرار دارد در سال ۱۳۳۶ هجری شمسی نصب شده است. ایوان شرقی صحن انقلاب همان ایوان نقاره است، ایوانی که خادمانی که وظیفه نقارهزنی را به عهده دارند، آوای خوش و خاطرهانگیز نقاره را بر فراز آن جاری میکنند و مینوازند. ارتفاع این ایوان ۲۶ متر است. ایوان جنوبی، همان ایوان طلاست که با ۲۱ متر ارتفاع به دستور امیر علیشیر نوایی، وزیر سلطان حسین بایقرا در سال ۸۷۲ هجری قمری ساخته شده است. چون بدنه این ایوان در زمان نادرشاه و در سال ۱۱۴۸ هجری قمری با خشتهای طلا، طلاکاری شده است به «ایوان نادری» نیز معروف است. در پیشانی ایوان طلا کتیبهای به خط محمدرضا امامی وجود دارد که تاریخ ساخت بنا را در بردارد. صاحب کتاب تاریخ عالمآرای عباسی که معاصر شاهعباس نیز بوده، نوشته است: «شاهعباس که در سال ۱۰۲۱ هجری قمری به قصد زیارت به مشهد مشرف شد، اقدام به احداث نیمه شمالی و تکمیل بنا نمود و با کاشیهای معرق و نفیس بیاراست».
در ادامه و در سال ۱۰۹۵ هجری قمری شاهعباس دوم مجدد صحن را به طور کامل تعمیر کرد.
خبرنگار: گلناز حکمت
نظر شما