روزهای ماه مبارک رمضان همه‌اش شبیه هم است، همه‌اش برکت و نور است. فرقی نمی‌کند مادر خانواده باشید و قرار باشد نگران سحری و افطاری اعضای خانواده باشید و لابه‌لای کارهایتان، سبزی تازه پاک کردن و شله زرد هم زدن و سوپ بارگذاشتن، تسبیح به دست باشید و نگران صفحه قرآنتان یا پدر خانواده که بدو بدو نان تازه برسانید برای افطار و فراموش نکنید خرما و شیر را بخرید و حواستان به آخر شب‌ها و جانماندن از دوره قرآن باشد. یا شاید هم یکی از بچه‌های خانواده که دوست دارد ماه رمضان هم درسش را بخواند، هم از دعاهای روزانه عقب نماند و هم به اندازه‌ای که دوست دارد بخوابد تا کمتر گرسنه شود. همه‌مان در این ماه سبک زندگی‌مان عوض می‌شود و روزهایمان سر و شکل جدیدی می‌گیرد. طوری که برای بعضی‌ها یک دعای روزانه و یک جزء قرآن و یک سری کار بین روزمره‌گی‌ها اضافه می‌شود و به آن‌ها رنگ و لعاب می‌دهد. اگر بخواهیم از همه این روزها و ساعت‌ها و لحظه‌ها بهره‌ای برداریم خوب است با هم دست به کار شویم و برویم سراغ ولی نعمتمان امام رضا(ع) و توصیه‌هایی که برای این روزهایمان داشته‌اند.

قرائت قرآن در ماه رمضان
محدث نوری از کتاب فقه‌الرضا در باب روزه آورده امام رضا(ع) فرمود: و أکثر فی هذا الشهر المبارک من قراءة القرآن والصلاة علی رسول الله؛ در این ماه شریف قرآن زیاد بخوان و فراوان بر رسول خدا صلوات و درود بفرست.
همچنین از پدران خود از علی(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند که فرمود: من تلافیه (شهر رمضان) آیة من القرآن، کان له مثل أجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور؛ کسی که یک آیه از قرآن در ماه رمضان بخواند مانند یک ختم قرآن در ماه‌های دیگر است.
با این احادیث و روایات، حجت برایمان تمام است. کافی‌ است برای تلاوت روزانه قرآن در ماه رمضان برنامه‌ریزی کنیم. بعضی‌ها برای خودشان برنامه منظمی دارند، می‌دانند قرار است در چه ساعتی از روز و چند صفحه و چند حزب و یا کدام جزء‌های قرآن را بخوانند. بعضی‌ها در یک دوره قرآن گروهی شرکت می‌کنند، بعضی‌ها هم قرآن را در گوششان می‌گذارند تا آیات الهی را با صوت زیبا بشنوند. هر کدام از این روش‌ها می‌تواند مدل شما برای خواندن قرآن در ماه رمضان باشد.

رمضان، فرصتی برای یادآوری
امام رضا(ع) در روایتی فرموده‌اند: «مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند و به واسطه آن، فقر و بیچارگی آخرت را بیابند». روزه‌داری در ساعات طولانی و ضعف و بی‌حالی ناشی از گرسنگی و تشنگی در این ساعات قطعاً فرصت تأمل بیشتری را در اختیار انسان می‌گذارد تا مرگ و نزدیک بودن روز قیامت را در ذهن خود یادآوری کند. البته این تنها مفهوم روایت یاد شده نیست، بلکه همه ما با درک کردن گرسنگی و تشنگی در یک ماه به یاد نیازمندان، فقرا و مستمندان خواهیم بود، زیرا آن‌ها بارها با درد گرسنگی و تشنگی دست و پنجه نرم کرده‌اند و حال آنکه شاید ما از آن‌ها غافل بوده‌ایم. ماه رمضان فرصتی است تا از غفلت‌ها دور شده و برای رضای خدا به یاد نیازمندان هم باشیم.
اگر قرار باشد رمضان ما را به یاد مرگ و آخرت بیندازد این توصیف حضرت از روزه‌داری کافی‌ است. روزه‌داران با تحمل گرسنگی و تشنگی همزمان در دو جبهه تلاش می‌کنند، یکی جبهه مبارزه با نفس و تلاش برای بالا رفتن در مسیر انسانیت و دیگری، تحمل دردی که شاید برایشان درد آشنایی نباشد ولی عده زیادی در اطرافشان متحمل چنین رنجی هستند. تحمل این رنج حتماً اشتیاق برای کمک و کم کردن رنج تنگدستی را ایجاد می‌کند و فرصتی است تا کمک فراهم و رنج‌ها کاسته شود.

از ماه رمضان برای توبه بهره ببریم
امام رضا(ع) فرمودند: شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اَلْبَرَکَةِ وَ شَهْرُ اَلرَّحْمَةِ وَ شَهْرُ اَلْمَغْفِرَةِ وَ شَهْرُ اَلتَّوْبَةِ وَ شَهْرُ اَلْإِنَابَةِ مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ فَفِی أَیِّ شَهْرٍ یُغْفَرُ لَهُ.
ماه رمضان ماه برکت است، ماه رحمت است، ماه آمرزش است، ماه توبه است و ماه بازگشت (به سوی خدا) است، هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود، در کدام ماه دیگر مورد آمرزش قرار می‌گیرد. (بحارالأنوار، ج۹۳، ص۳۴۱)
فرصت شب‌ها و روزهای رمضان و دعاها و مناجات‌های شبانه و روزانه، زمانی است که امکان توبه و بازگشت را هم برایمان فراهم می‌کند. وقتی ارزش یکی از شب‌های رمضان از هزار سال بیشتر می‌شود پس حتماً از لحظه لحظه این ماه می‌شود برای توبه و بازگشت استفاده کرد و خداوند توبه‌پذیر است.

ماهی پر از برکت
امام رضا(ع) در روایت دیگری ضمن توصیه به صله رحم و صدقه دادن در این ماه از آن به بزرگی یاد کرده و به نقل از پدرانش(ع) از رسول خدا(ص) روایت می‌کند: «ان شهر رمضان شهر عظیم یضاعف الله فیه الحسنات و یمحو فیه السیئات و یرفع فیه الدرجات، من تصدق فی هذا الشهر بصدقة غفرالله له و...»؛ ماه رمضان ماه بزرگی است، خدا حسنات را در آن دوچندان و سیئات را در آن محو کند و درجات را بالا برد، هر که در این ماه صدقه‌ای دهد او را بیامرزد و هر که در آن به مملوکان خود احسان کند خدایش بیامرزد و هر که خوش خلقی کند و صله رحم به‌جا بیاورد خداوند او را مورد آمرزش خود قرار می‌دهد.سپس فرمود: به‌راستی این ماه شما چون ماه‌های دیگر نیست، به‌راستی چون به شما رو کند با برکت و رحمت آید و چون از نزد شما برود با آمرزش ‍ گناهان برود، این ماهی است که حسنات در آن دوچندان و اعمال خیر در آن قبول است، هر که در این ماه برای خدا –عزوجل- دو رکعت نماز نافله بخواند، خدا او را بیامرزد، سپس فرمود: بدبخت حقیقی کسی است که این ماه را طی کند و گناهانش آمرزیده نشود، اینجاست که زیانکار است و خوش کرداران به جوایز پروردگار کریم کامیاب شوند.
اینک که در چنین ماهی هستیم، چه بهتر از آنکه صله رحم انجام دهیم و دیدارها را تازه کنیم. دیداری که این بار رنگ و بوی خدایی پیدا می‌کند و ارزشش حتماً چندین برابر می‌شود.

شب و روزها برکت می‌گیرند
امام رضا(ع) می‌فرماید: کانَ أمیرُالمؤمنینَ علیه‌السلام لایَنامُ ثلاثَ لیالٍ: لَیلةَ ثلاثٍ وعِشرِینَ مِن شَهرِ رَمَضانَ، ولَیلةَ الفِطرِ، ولَیلةَ النِّصفِ مِن شَعبانَ، وفیها تُقسَمُ الأرزاقُ والآجالُ وما یَکونُ فی السَّنَةِ؛ امیرالمؤمنین(ع) سه شب را نمی‌خوابید: شب بیست و سوم ماه رمضان، شب عید فطر و شب نیمه ماه شعبان؛ در این شب‌ها، روزی‌ها تقسیم و مدت عمر و هر آنچه در آن سال رخ خواهد داد، تعیین می‌شود.
همه سال‌های زندگی‌مان به ماه رمضان که می‌رسیدیم متوجه می‌شدیم یک شب هزار شب می‌شود. شب‌های رمضان پرارزش‌اند و پرارزش‌ترینشان شب‌های قدر هستند. این برکت جاری به گفته امام رضا(ع) آن‌قدر ارزشمند است که قرار است همه سال‌های عمرمان را تعیین کنند، پس عاقلانه‌ترین کار این است که از این برکت بهره برداریم.

همه خوبی‌ها و خیرها
امام رضا(ع) در خصوص ماه رمضان می‌فرمایند: «خوبی‌ها در ماه رمضان پذیرفته و بدی‌ها بخشیده می‌شود. هر کس یک آیه از قرآن در ماه رمضان تلاوت کند مانند آن است که تمام قرآن را در ماه‌های دیگر تلاوت کند و هر کس به چهره برادر مؤمن خود لبخند بزند در قیامت وی نیز بر چهره او لبخند می‌زند و او را بشارت به بهشت می‌دهد و هر که در این ماه مؤمنی را کمک کند، خداوند او را هنگام عبور از صراط که قدم‌ها می‌لرزد، کمک خواهد کرد و هر کس در این ماه غضب خود را بازدارد، خداوند غضب خود را از او بازمی‌دارد و هر کس گرفتاری را کمک کند خداوند او را روز قیامت که روز فزع اکبر است کمک خواهد کرد و هر کس در این ماه مظلومی را کمک کند، خداوند او را در دنیا و قیامت کمک می‌کند. ماه رمضان ماه برکت، ماه رحمت و مغفرت و توبه و بازگشت است و هر کس در ماه رمضان بخشیده نشود در چه ماهی آمرزیده خواهد شد؟ پس خداوند را بخوانید و از او بخواهید روزه‌هایتان را قبول کند و عمرتان را طولانی قرار دهد و شما را به طاعت و دوری از معصیت موفق کند که او بهترین مسئول است».

خبرنگار: صدیقه سادات بهشتی