پلیس فرانسه سه شنبه هفته گذشته جوانی ۱۷ ساله را که به دستور ایست توجه نکرده بود را در نزدیکی شهر پاریس به ضرب گلوله کشت. همین اتفاق منجر به ناآرامی و اعتراضاتی گسترده در سراسر این کشور شد. اما وضعیت امروز این کشور مهم اروپایی به هیچ عنوان رویدادی غیر منتظره و صرفأ به خاطر کشته شدن این جوان الجزایری تبار نیست بلکه ریشه ها و زمینه آن با ماهیت نظام لیبرال و اقدامات پاریس در اعمال تبعیض نژادی و مذهبی و نادیده گرفتن حقوق اقشار مختلف جامعه اختلاف طبقاتی و معضلات اجتماعی، اقتصادی مرتبط بوده که از گذشته ریشه دوانده و نهادینه شده است.

امروزه شاهد نقض گسترده حقوق بشر در فرانسه هستیم، کشوری که بیش از دویست سال از انقلاب آنان ـ با شعار برابری، برادری و آزادی برای همه شهروندان صرف نظر از تفاوت های قومی، نژادی، طبقاتی، جنسی و مذهبی ـ می گذرد و به عنوان مهد دموکراسی و آزادی شهرت یافته است. وجود تبعیضات نژادی و مذهبی، توهین، تحقیر و بی احترامی به اقلیت های قومی، علاوه بر ایجاد بحران های متعدد در این کشور، بیانگر وجود چالش های اساسی درباره دموکراسی، آزادی و حقوق بشرِ غرب، نه تنها در جهان، بلکه در زادگاه خویش است.

این موضوع نمایانگر نکاتی اساسی است که می تواند به عنوان رهنمونی ارزشمند در حل مشکلات کنونی جوامع بشری و جامعه جهانی محسوب گردد. نخست؛ اعلامیه جهانی حقوق بشر دارای نکات خوب و ارزنده ای برای بشریت است و می توان آن را به عنوان شاخصی در ارزیابی عملکردهای دولت های لیبرال به کار برد. اما  این برآمده دست بشری بر مبانی لائیسیته و انسان محور، و فقدان درک صحیح و واقع بینانه بانیان آن از جهان هستی، انسان و نیازهای او، سبب شده تا نتواند در دفاع از حقوق انسان ها و زدودن آلام بشریت ـ حتی در کشورهای به وجود آوردنده آن ـ از کارآیی لازم برخوردار باشد. دوم اینکه اعلامیه حقوق بشر نه تنها ضمانت اجرایی ندارد بلکه ابزاری است در دست مستکبران در جهت تأمین منافع نامشروع شان، که با به کارگیری معیارهای دو گانه به حداکثر بهره برداری از آن می پردازند. در جریان حوادث کشور فرانسه، همه سازمان های مدافع حقوق بشر به یکباره سکوت اختیار کردند در حالی که در مورد دیگران کم ترین اتفاق را بزرگ جلوه می دهند. در نهایت این اتفاقات درسی است برای کسانی که این کشورها را الگویی مناسب در جهت پیشرفت و توسعه سایر کشورها می دانند و همه را به تقلید کورکورانه از این الگوهای ناکارآمد و فاقد صلاحیت فرا می خوانند.