صالح قاسمی، در نشست مدیران قرارگاه قانون جوانی جمعیت در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در خصوص روند تغییرات نرخ رشد جمعیت، گفت: نرخ رشد جمعیت در سال ۱۳۶۵، ۳.۹۱ درصد گزارش شد که این رقم تا پایان سال ١۴٠١ به ۰.۶ درصد رسید و بنابر پیش‌بینی‌ها در سال ۱۴۱۵ صفر خواهد شد.

وی افزود: همچنین پس از سال ۱۴۲۰ نیز با منفی شدن این شاخص، شاهد کاهش جمعیت خواهیم بود. بر اساس نتایج گزارش‌ها پیک جمعیت در ایران تا ٩٣ میلیون نفر افزایش می‌یابد و هیچ گاه بیشتر از این رقم نخواهد شد؛ این موضوع نشان می‌دهد چالش بسیار جدی در حوزه جمعیت وجود دارد.

قاسمی با اشاره به روند سقوط نرخ باروری تصریح کرد: میانگین تعداد فرزند به ازای هر زن از ۶.۵ فرزند در سال ۱۳۶۵ به ۱.۶ فرزند در سال ۱۴۰۰ سقوط کرد. این شاخص در حال حاضر در شهرهای بزرگ ۱.۴ و در استان گیلان، مازندران، البرز، مرکزی و سمنان ١.٢ است. کاهش این شاخص از ۶ به زیر ۲ در طی ۲۰ سال نشان می‌دهد ایران سریع‌ترین کاهش نرخ باروری را در جهان دارد.

به گفته وی، سرعت در تغییرات موجب می‌شود نظام مدیریت و برنامه‌ریزی از این تغییرات جا بماند؛ به عنوان مثال جمعیت جهان به سمت سالمندی با سرعت در حرکت است، در حالی که تعداد متخصص طب سالمندی در کشور به ٣٠ نفر هم نمی‌رسد.

قاسمی اظهار کرد: تعداد تولد در سال ۱۳۹۴ یک میلیون و ۵۷۰ هزار مورد ثبت شد که این رقم در سال ۱۴۰۰ به یک میلیون و ۱۰۶ هزار نفر رسید، به بیانی دیگر در بازه زمانی هفت ساله نیم میلیون تولد را از دست داده‌ایم. از طرف دیگر در حال حاضر جمعیت بالای ۶۰ سال در کشور ۱۲ درصد (از هر ۱۰ ایرانی یک نفر) است که این رقم تا سال ۱۴۲۸ به ۳۲ درصد (از هر سه ایرانی یک نفر) می‌رسد.

وی در خصوص پیامدهای این پدیده ادامه داد: با کم شدن جمعیت جوان کشور، نیروی کار کاهش پیدا می‌کند، رکود اقتصادی، خروج ارز و فشار بر سیستم بهداشت و درمان کشور افزایش می‌یابد؛ به طور متوسط هزینه بهداشت و مراقبت یک سالمند ۴.۵ تا ۵ برابر یک جوان گزارش شده است.

قاسمی همچنین از چهار برابر شدن نرخ ناباروری در کشور طی ۳۰ سال گذشته خبر داد و گفت: به طور کلی یکی از مگاترندهای دنیا، سالخوردگی جمعیت است و تمام کشورها موظفند موضوع جمعیت را اولویت قرار دهند.

پژوهشگر جمعیت در پایان با اشاره به اینکه سیاست جمعیتی هم باید بر پایه اقتصاد باشد و هم فرهنگ عنوان کرد: دانشمندان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که رشد جمعیت موتور محرک رشد اقتصاد جهان است و به بیان دیگر پاشنه اقتصاد جهان بر روی جمعیت می‌چرخد.