به گزارش قدس آنلاین، روز گذشته رئیس شورای روابط خارجی مصر در اظهاراتی با بیان اینکه «تماس‌ها با ایران برقرار است، اما ضرورتی ندارد که علنی شود» خاطرنشان کرد «بازگشت روابط کامل با تهران انجام خواهد شد، اما قاهره ملاحظات خود را دارد. مصر برای از سرگیری روابطش با ایران نیازی به میانجی‌گری و یا دخالت طرف‌های دیگر ندارد». به دلیل اهمیت احیای این روابط نگاهی به فراز و فرود روابط ایران و مصر انداخته‌ایم. 

پس از استقلال مصر از بریتانیا، ایران در سوم بهمن ۱۳۰۰ این کشور را به رسمیت شناخت. جم (داماد رضاشاه) سفیر کبیر ایران در مصر شد. ولیعهد ایران (محمدرضا) با خواهر پادشاه مصر ازدواج کرد و روابط تهران- قاهره به اوج رسید. کمی پس از مرگ رضاشاه، فوزیه از محمدرضا شاه جدا شد و روابط دو کشور به سردی گرایید. جمال عبدالناصر نیز به دلیل به رسمیت شناختن اسرائیل پس از کودتای ۱۳۳۲ با محمدرضا روابط خصمانه‌ای داشت. ناصر معتقد بود به رسمیت شناختن اسرائیل خیانت به اسلام است. وی برای فشار بر ایران واژه «خلیج عربی» را به کار برد.

اما با روی کار آمدن انور سادات غرب‌گرا در مصر روابط محمدرضا با وی حسنه شد. در طول جنگ یوم کیپور، محمدرضا شاه پهلوی کمک‌هایی را به ارتش مصر در مقابل اسرائیل داشت. پس از شکست اعراب از اسرائیل و امضای قرارداد کمپ دیوید، حسنی مبارک وزیر دفاع مصر به تهران آمد. بر خلاف بسیاری از کشورهای عربی -که سفارتخانه خود را در مصر تعطیل کردند- روابط ایران همچنان حفظ شد.

با اخراج مصر از اتحادیه عرب و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پناهنده شدن شاه به سادات، وی از تحویل محمدرضا به ایران اجتناب و پس از فوت، وی را در مسجد الرفاعی مصر دفن کرد. دانشجویان عرب به نشانه اعتراض به پیمان کمپ دیوید (توافق صلح مصر با رژیم صهیونیستی) سفارت مصر را تصرف کردند و در ۶ فروردین ۵۸ امام خمینی(ره) پس از نامه ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه وقت به ایشان مبنی بر ضرورت قطع رابطه با مصر، فرمان این کار را صادر کردند. زمانی که سادات در سال ۱۹۸۱ ترور شد، تهران خیابانی را به یاد خالد اسلامبولی (مجری اعدام انورسادات) نام‌گذاری کرد.

در دوران پساجنگ و در سال ۷۸ یک هیئت مصری به تهران سفر کرد  اما در مجموع تلاش‌های ‌هاشمی و خاتمی برای برقراری روابط با قاهره موفقیت‌آمیز نبود.

دی ماه ۱۳۸۲ سیدمحمد خاتمی و حسنی مبارک در حاشیه نشست جهانی جامعه اطلاعاتی در ژنو با هم ملاقات کردند. این اتفاق پس از آن رخ داد که «احمد ماهر» وزیر خارجه مصر عدم مقبولیت پیمان کمپ دیوید را اعلام کرد. با تصویب شورای اسلامی شهر تهران خیابان «خالد اسلامبولی» به خیابان «انتفاضه» تغییر نام یافت. همزمان مصر هم نام خیابان پهلوی را در قاهره به «مصدق» تغییر داد اما در عمل این مصوبه‌ها اجرا نشد. علاوه بر این پس از این سفر مستندی با عنوان «اعدام فرعون» منتشر شد که با اعتراض دولت مصر مواجه و در تقابل با ایران دفتر شبکه عرب‌زبان «العالم» در قاهره تعطیل شد.

در آوریل ۲۰۱۱ یک هیئت مصری به تهران سفر کرد و با محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران و علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه دیدار کرد. اوایل سال ۲۰۱۲ با پیروزی اخوان المسلمین و بیداری اسلامی، «محمد مرسی» وارد ایران شد اما در بیانیه‌ افتتاحیه اجلاس اعلام کرد بشار اسد باید کناره‌گیری کند که این به نوعی زیر سؤال بردن موضع ایران محسوب می‌شد.

سفر احمدی‌نژاد به قاهره در سال ۱۳۹۱ نیز موفقیت‌آمیز نبود. سفر «هشام زعزوع» وزیر گردشگری مصر به ایران با خشم گروه‌های نزدیک به اخوان المسلمین همراه شد. این حزب در بیانیه‌ای به دولت محمد مرسی هشدار داد مبادا درهای مصر را به روی ایرانیان بگشاید و کشور را که «بهره‌مند از وحدت سنی‌ها» است با خطر تجزیه روبه‌رو کند.

حالا اما پس از کش‌وقوس‌های فراوان بارقه امید احیای روابط میان دو کشور دوباره قدرت گرفته است. در تیر سال جاری روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن نوشت: در ماه‌های مارس و آوریل (فروردین و اردیبهشت) دیدارهایی بین کارشناسان سیاسی مصر و ایران و افسران امنیتی در بغداد با هدف بهبود و هموار کردن راه برای تجدید رسمی روابط برگزار شده‌ است.

لازم است ذکر شود، آنچه امیدها به احیای روابط را در دوره کنونی پررنگ‌تر کرده، حسن تعاملی است که میان ایران و عربستان شکل گرفته است و می‌تواند به دیگر کشورهای متأثر از این دو کشور سرایت کند.