به گزارش خبرنگار قدس، پژوهشهای اقتصاد کلان اثبات کرده است که یکی از مفاهیمی که بر اقتصاد هر کشور تأثیر بسزایی دارد، مفهوم «انتظارات» است. منظور از انتظارات، برآورد فعالان اقتصادی نسبت به تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی و در یک کلام آینده اقتصاد است. اگر چه نمی‌توان به راحتی نحوه شکل گرفتن انتظارات فعالان اقتصادی را تشریح کرد، اما می‌توان عملکرد رسانه‌ها را، در تمام انواع از شعر و فیلم گرفته تا اخبار، بر شکل دهی «انتظارات» موثر دانست. شاید بر همین اساس باشد که هزینه کردن میلیاردها دلار برای تاسیس رسانه خبری جهت پمپاژ یاس و ناامیدی برای ایرانیان توسط برخی کشورهای متخاصم که از «ایران قوی» هراس دارند، توجیه اقتصادی پیدا می‌کند. همان طور که نیروی جاذبه زمین در تمام کشورها یکسان است، ایران نیز از قائده انتظارات فعالان اقتصادی مستثنی نیست. دولت سیزدهم در حوزه اقتصاد توجه خود را به برخی اهداف و برنامه‌ها معطوف کرده، ولی از شکل دهی به انتظارات و اینکه مردم نیز نیاز دارند تا تلاش کف میدان دولت را درک کنند، غافل مانده است.
چندی پیش مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای هیئت دولت به ضعف رسانهای دولت اشاره کردند و بیان داشتند: «اینکه یک نفر بیاید در تلویزیون حرف بزند و به مردم بگوید این کارها شده، این اطّلاع‌رسانی نیست؛ اطّلاع‌رسانی یک هنر است، یک کار هنری باید انجام بگیرد تا اینکه درست اطّلاع‌رسانی بشود». در همین راستا قدس با در گفتگو با اصحاب رسانه اقتصادی، نقاط ضعف و قوت عملکرد رسانهای دولت در وزارتخانه ها و نهادهای مختلف اقتصادی را زیر ذره بین قرار داده است.
تیم رسانه ای دولت دچار روزمرگی شده است
مرتضی ماکنالی خبرنگار اقتصادی در همین رابطه اعتقاد دارد که تیم رسانهای دولت در سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها دچار روزمرگی شده است و به شبهات به موقع پاسخ نمی‌دهد. این خبرنگار هم چنین بیان کرد: اقدامات در دست اجرا و عملکردها پیوست رسانهای ندارند و در ارتباط گیری با رسانه‌ها و خبرنگاران ضعف وجود دارد.
حضور افراد فاقد تخصص در تیم‌های رسانهای دولت
جندقی مدیرمسئول خبرگزاری عصر نفت نیز علت عملکرد ضعیف رسانهای دولت را این‌گونه شرح داد: یک مشکلی که در تیم‌های رسانهای دولت وجود دارد این است که افرادی که فاقد تخصص می‌باشند در تیم رسانهای دولت حضور دارند. دومین مشکل هم عدم وجود احساس اهمیت و نیاز مدیران است. مدیران و مسئولان اهمیت عملیات‌های رسانهای و روابط عمومی را درک نکردند و خرج رسانه را خرج اضافه می‌دانند. مدیرمسئول خبرگزاری عصر نفت، وزرات نیرو را بهترین وزارتخانه اقتصادی می‌داند ولی معتقد است این وزارت خانه عملکرد رسانهای ضعیفی داشته است و دستاوردهای این وزارتخانه به خوبی رسانهای نشده‌است.
موفقیت تیم رسانهای بانک مرکزی در کنترل بار روانی قیمت دلار
جندقی همچنین عملکرد رسانهای بانک مرکزی را بررسی کرد و گفت: به نظر من بانک مرکزی تیم رسانهای خوبی را جمع کرده‌است. بانک مرکزی یک رسانه مستقل به نام ایبِنا دارد. این رسانه هیچ کدام از آمارهایی که منتشر می‌شود را از دست نمی‌دهد و گزارش رد می‌کند. تیم رسانهای بانک مرکزی روی کاهش بار روانی افزایش قیمت دلار نقش زیادی داشت. به نوعی خبردرمانی داشت و تمام خبرهای مثبت را سریع منتشر می‌کرد. جندقی بر این باور است وزارت اقتصاد عملکرد بدی نداشته است، اما در رابطه با عملکرد رسانهای این وزارتخانه می‌گوید: این وزارتخانه در زمینه رسانه موفق نبوده است. تیم رسانهای وزارت اقتصاد تا حدودی در اطلاع رسانی موفق بودند ولی عملیات‌های رسانهای موفقی نداشتند. در حالی که اگر این دست‌آوردها را دولت‌های سابق داشتند، مردم را با اطلاع رسانی زیاد خسته می‌کردند. جندقی همچنین اعتقاد دارد سازمان برنامه و بودجه در دوره جدید درحالی که اقدامات خوبی داشته، ولی نتوانسته تیم رسانهای تشکیل بدهد.
ضعف روابط عمومی‌ها در ارتباط با خبرنگار
خبرنگار دیگر که به سوالات قدس در این رابطه پاسخ داد محمدحسین سیف اللهی مقدم دبیر اقتصادی خبرگزاری مهر بود. این خبرنگار اقدام دولت در راه اندازی جلسه سخنگوی اقتصادی دولت را اقدامی مثبت ارزیابی کرد و گفت: سؤالات قبل از جلسه باید ارسال شود تا آن سوالات به وزارتخانه مربوطه ارسال شود و جواب سؤالات اخذ شود تا در جلسه توسط سخنگو مطرح شود. بنابراین اگر سوالی خارج از آن محدوده پرسیده شود سخنگو جوابی نخواهد داشت. به نظر سیف اللهی روابط عمومی‌های اقتصادی اصلاً خودشان را با خبرنگار درگیر نمی‌کنند و اگر فراتر از جلسه با سخنگوی اقتصادی دولت، هر وزارتخانه یا سازمان هر دوماهی یک بار برای عالیترین مقام وزارتخانه نشست خبری برگزار می‌کرد، خیلی از مشکلات برطرف می‌شد.
اقدامات دولت به خوبی به خبرنگار نمی‌رسد تا آنها را مخابره کند
سیف اللهی مقدم همچنین نظر خود در رابطه با عملکرد رسانهای بخش های مختلف دولت در حوزه اقتصادی را شرح داد و گفت: جلسات سخنگوی اقتصادی دولت از عملکرد رسانهای وزارت اقتصاد جدا است. برای شخص وزیر اقتصاد چندان نشست خبری مجزایی برگزار نشده است. در بانک مرکزی روابط عمومی برای رئیس کل یک یا دوبار نشست خبری برگزار کرده‌است و می‌شود گفت که عملکرد بدی نداشته است. در سازمان برنامه و بودجه زمان آقای میرکاظمی یک یا دو برنامه برگزار شد، اما آقای منظور که به مسئولیت رسیدند تاکنون نشست خبری برای ایشان برگزار نشد. دبیر اقتصادی خبرگزاری مهر ادامه داد: وزارت صمت در زمان آقای فاطمی امین آن هم آن برهه‌ای که بحث استیضاح مطرح بود چندین مرتبه آمدند با رسانه‌ها جلسه گذاشتند و نشست خبری برگزار کردند ولی در طی دوران وزارت جدید تاکنون نشست خبری برگزار نشده است. در وزارت تعاون چند برنامه بازدید وجود داشته، اما نشست خبری تا کنون برگزار نشده است. وزارت راه و شهرسازی هم در حوزه رسانه عملکرد خوبی نداشته و فقط برنامه‌ها اطلاع رسانی می‌شود. درکل ارتباط خوبی با روابط عمومی این نهاد شکل نگرفته است. سیف اللهی مقدم عملکرد رسانه ای وزارت نیرو را خوب ارزیابی کرد بیان داشت: وزارت نیرو شرایط خوبی از نظر پاسخ گویی دارد خود وزیر هرچند یک یا دو مرتبه نشست گذاشته است. ارتباط مجموعه رسانهای وزارت نیرو با خبرنگارها خوب است. اگر ما همین الان سؤالی داشته باشیم، خودشان پیگیری می‌کنند و پاسخ مقام مسئول را به ما می‌رسانند. ممکن است اقدام خوبی در دولت انجام شود اما ما دسترسی به این اتفاقات خوب نداریم تا این را در اختیار مخاطب قرار دهیم.
عواقب بد اظهار نظر خبرنگار در رابطه با عملکرد رسانهای دولت
در ادامه خبرنگار قدس نظر مهدی عبداللهی، دبیر اقتصادی روزنامه فرهیختگان، را جویا شد. این خبرنگار در ابتدا شاخص‌های موفقیت تیم رسانهای دولت را این‌چنین برشمرد: «انسجام و یکپارچگی مجموعه تیم رسانهای دولت»، «مدیریت تعامل با سایر رسانه‌ها، مخصوصا حامیان دولت»، «شناسایی نقاط قوت دولت و بیان هنرمندانه آن» و «دوری هر رسانه از اقدامات جزیره‌ای» جزو شاخص‌هایی می‌باشند که در ارزیابی میزان موفقیت تیم رسانهای دولت باید به آن توجه کرد. عبداللهی در ادامه به نکته‌ای در رابطه با عواقب اظهار نظر خبرنگاران در رابطه با عملکرد دولت اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که این ارزیابی از سوی خبرنگاران اقتصادی ممکن است برای آنها تبعات داشته باشد و تعامل آنها به‌عنوان خبرنگار با هر یک از تیم‌های رسانهای تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرد. متاسفانه جامعه خبرنگاری مواردی هم شاهد دخالت دادن حب و بغض‌های شخصی در کار رسانهای برخی دستگاه‌ها بوده‌است. دبیر اقتصادی روزنامه فرهیختگان در ادامه افزود: تیم رسانهای بانک مرکزی موفق‌تر از سایر دستگاه‌ها به نظر می‌رسد. در رتبه دوم، تیم رسانهای وزارت‌اقتصاد قرار دارد. این دو تیم رسانهای ارتباطات گسترده‌ای با رسانه‌های مختلف از طیف‌های مختلف دارند و مشخص است که در پشت صحنه فعالیت رسانهای آنها، یک استراتژی وجود دارد. تیم رسانهای سازمان برنامه و بودجه از قدیم صرفاً در حد روابط عمومی یک شرکت کوچک یا متوسط فعالیت می‌کند، یا ارتباطی با مسئولان این سازمان وجود ندارد یا اینکه تعداد محدودی از رسانه‌ها به مدیران سازمان دسترسی داشته و به جلسات و نشست‌ها دعوت می‌شوند.
دست پر برخی تیم‌های رسانهای در مقابل بحران سازی رسانه‌های معاند
عبداللهی همچنین عملکرد باقی بخش‌های اقتصادی را در حوزه رسانه این‌گونه بررسی کرد: تیم رسانهای وزارت صمت علیرغم تعامل بالا با رسانه‌های مختلف اما نتوانسته به قلق‌گیری دقیقی برای بیان هنرمندانه اقدامات دولت برسد. وزارت راه و شهرسازی اگرچه ارتباط گسترده‌ای با رسانه‌های مختلف دارد، اما فعالیت تیم رسانهای فاقد یک استراتژی مشخصی برای بیان اقدامات دولت در حوزه‌های راه و مسکن است. در وزارت نیرو یک دژ مستحکمی برای جلوگیری از ورود خبرنگاران ساخته شده که واقعا برای تعامل با تیم رسانهای شما باید از یک هفت‌خوان عبور کنید.
این خبرنگار در انتها بیان داشت: در برخی از دستگاه ها تیم رسانهای آنها صاحب سبک است، معلوم است استراژی مشخصی برای بیان اخبار و اقدامات دولت دارند، برای بحران سازی رسانه‌های معاند پاسخی مناسب دارند، تعامل آنها با رسانه‌های مختلف مشمول دورهمی کوچک نشده و با طیف گسترده‌ای از رسانه و افراد در تعامل می‌باشند. اما آن تیم‌های رسانهای که در حد صرفا یک روابط‌عمومی خلاصه می‌شود، اجازه ورود افراد و رسانه‌های مختلف برای بیان اقدامات دولت را نمی‌دهند.
در کنار مباحثی که شرح آن ذکر شد این خبرنگاران به منظور کمی شدن ارزیابی عملکرد رسانه ای هر یک از دستگاه‌های اقتصادی امتیازی از 1 تا 10 به هر یک از نهادها اعطاء کرده‌اند.
خبرنگار: محمدعلی طیرانی
نظر شما