مالیات یکی از اصلی‌ترین و مهمترین منابع مالی و درآمدی دولت‌ها در بودجه‌های سنواتی به شمار می‌رود و برخورداری از یک نظام مالیات گیری صحیح، یکی از اصول اقتصاد پویا و سالم است که در آن بار مالیاتی از روی دوش تولیدکنندگان برداشته خواهد شد.

با عنایت به اهمیت این موضوع، سیاست گذاران این عرصه با تأکید بر ضرورت مالیات ستانی مبتنی بر اطلاعات شفاف و قابل استناد و بهره گیری از ابزارهای ثبت معاملات و سامانه‌های اطلاعاتی، به دنبال جلوگیری از فرار مالیاتی مودیان هستند. تلاش آنان در این راستاست که به تشخیص صحیح اطلاعات فعالان اقتصادی بپردازند و زمینه را برای مالیات گیری عادلانه فراهم کنند. 

در راستای هوشمند و عادلانه سازی نظام مالیاتی کشور، سامانه مودیان مالیاتی با هدف جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات مربوط به مودیان مالیاتی راه‌اندازی شده است. مطابق قانون، ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی از وظایف صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی است.

سامانه ی مورد بحث، تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور، با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی، عدالت محور کردن مالیات ستانی در کشور و حذف رسیدگی ممیز محور مطابق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان راه اندازی شده است.

در ادامه نظرات جمشید عدالتیان را به عنوان یک کارشناس اقتصادی در خصوص راه اندازی سامانه مودیان در کشور می خوانید. عدالتیان با اشاره به این موضوع که سامانه مودیان قطعاً می تواند نقش مهمی در عادلانه و هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور داشته باشد، تصریح کرد: سامانه ها اصولاً برای سامان دادن به امور ایجاد شده اند و در این زمینه تأثیرگذار هستند. اما موضوع مهم این است که بتوانیم این سامانه را به درستی در کشور پیاده سازی و اجرا کنیم.

وی در ادامه گفت: به طور مثال، وکلا تعرفه ای دولتی دارند و بر این اساس حق الوکاله را دریافت می کنند. اما علاوه بر این مبلغ، هزینه ای جداگانه از موکلان دریافت می کنند. پزشکان نیز هزینه ها را به صورت کارت به کارت یا وجه نقد دریافت می کنند. این ها مواردی هستند که باید برایشان چاره اندیشی کنیم.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: اگر قرار است از مزیت های سامانه ی مودیان بهره مند شویم و مالیات ستانی دقیقی داشته باشیم، باید در عمل نظارت بیشتری بر اجرای این قانون داشته باشیم و نواقص را رفع کنیم.

عدالتیان گفت: سامانه مودیان نواقصی دارد که مودیان را با مشکل مواجه کرده است. به طور مثال، مودیان از سخت بودن کار با سامانه شکایت دارند. همچنین معمولاً سامانه قطع و وصلی دارد و به راحتی افراد نمی توانند به آن وارد شوند و کارشان را پیش ببرند. رفع این نواقص توسط وزارت اقتصاد در اسرع وقت به ما کمک می کند که بتوانیم از مزیت های حداکثری راه اندازی کامل سامانه بهره مند شویم.

وی ادامه داد: لازم است دولت در زمینه ی راه اندازی کامل سامانه مودیان جدیت لازم را داشته باشد و با رفع تمامی نواقص سامانه زمینه را برای کار با این سامانه و بهره مندی از مزایایش مهیا کند.

از این کارشناس اقتصادی درباره ی سرانه مالیات برخی مشاغل خاص مانند آرایشگران و رستوران داران سوال کردیم و وی در پاسخ گفت: بر اساس آمار سازمان امور مالیاتی کشور سرانه پرداخت مالیات صنف آرایشگران در سال ۱۴۰۱، ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده است و سرانه مالیات رستوران داران در این سال کمتر از ۱۰ میلیون تومان بوده است، قابل قبول نیست. یک کارمند ساده در سال بیش از ۱۰ میلیون تومان به صورت متوسط مالیات پرداخت می‌کند و این میزان از پرداخت مالیات اصناف و مشاغل خاص قطعاً با درآمد این مشاغل همخوانی ندارد و این به معنای بی عدالتی در اخذ مالیات است.

عدالتیان گفت: میزان مالیاتی که از مشاغل دریافت می کنیم، باید با میزان درآمدشان همخوانی داشته باشد. اینکه این مشاغل پردرآمد این قدر کم مالیات پرداخت کرده اند، جای تعجب است. از طرف دیگر، کارمندان و کارگران و واحدهای تولیدی که در دسترس دولت هستند و مسائل مالی شان شفاف است، مالیات بیشتری می پردازند و این عین بی عدالتی است! 

وی ادامه داد: اساساً باید ببینیم که سیستم مالیات ستانی ما چه مشکلی دارد که نمی توانیم از این مشاغل متناسب با درآمدشان مالیات بگیریم. میزان درآمد این مشاغل بر کسی پوشیده نیست و نیاز به تلاش زیادی نداریم تا بفهمیم این مشاغل در ماه و سال چقدر درآمد دارند. حالا چه طور می شود، میزان مالیاتی که این مشاغل طی سال می پردازند، تا این اندازه پایین باشد!