البته اینکه این شرایط بهدلیل وقوع انقلاب اسلامی باشد، امر درستی نیست و عوامل ماهوی و منطقهای بسیاری در ایجاد فضای فعلی مؤثر بوده است.
سیاستهای منطقهای مصر، تفاوت رویکردهای ما و مصر درباره موضوعاتی مانند گرایشهای غربگرایانه، رویکردهای سیاسی، ارتباط قاهره با اسرائیل و تفاوت راهبردها بر سر مسئله فلسطین، تنش بر سر اسامی برخی نهادها و اماکن شهری و دیپلماتیک، تأثیرپذیری زیاد قاهره از مواضع عربستان در قبال ایران و... بر روند کاهشی روابط دو کشور در طول سالیان گذشته تأثیرات قابل توجهی گذاشته است.
با برقراری توافق میان ایران و عربستان، سایر کشورهای عربی بهسرعت در صف بهبود روابط خود با کشورمان قرار گرفتند اما به نظر میرسد مصر نگاهی محتاطانه و همراه با ملاحظات سیاسی و امنیتی بیشتر را در پیش گرفته است.
به همین دلیل و گرچه هنوز یخ روابط باز نشده، اما دو طرف پالسهای مثبتی مبنی بر تمایل بهبود و گسترش مناسبات ارسال کردهاند. در همین راستا چندی قبل محمد معیط، وزیر دارایی مصر در بیانیهای اعلام کرد دو کشور در زمینه گردشگری، تشویق سرمایهگذاری از طریق توافقات و تفاهمنامههای گمرکی و کاهش تعرفهها و مالیات و تولیدات مشترک همکاری داشته باشند یا رایزنیهای دیپلماتیک مقامات کشورمان برای کمکرسانی به غزه از طریق مصر را میتوان فرصتی در راستای بهبود روابط تلقی کرد.
این در حالی است که جنگ غزه و جنایات اسرائیل و طرح این رژیم برای کوچ اجباری فلسطینیها به صحرای سینا موجب شده مصر به مخالفت آشکار با اقدامات و تصمیمات رژیم صهیونیستی بپردازد. همین موضوع نیز میتواند حداقل در کوتاهمدت به اتخاذ رویکردی همسو در برابر رژیم صهیونیستی و نزدیکی مواضع ایران و مصر منجر شود.
البته برخی همسایگان مصر نیز برقراری روابط دیپلماتیک میان تهران و قاهره را چندان به سود خود نمیبینند، در واقع عربستان به مصر به منزله رقیبی برای رهبری دنیای عرب مینگرد که برقراری و گسترش روابط آن با ایران میتواند یکهتازی و تسلط سعودیها در منطقه را کاهش دهد.
گرچه در حال حاضر بسیاری از زمینههای اختلاف طرفین مرتفع شده و امکان برقراری روابط در آینده نزدیک فراهم و محتمل است، اما بهنظر میرسد تعلل یا احتیاط در برقراری روابط دو کشور عمدتاً متأثر از عوامل بیرونی و مخالفان آن همچون عربستان، اسرائیل و آمریکاست. در این مسیر باید دید مصر تا چه میزان بر منافع سیاسی و اقتصادی برقراری ارتباطات با ایران یا تأثیرپذیری از عوامل بیرونی تأکید کرده و چشمانداز و اهداف ترسیمیاش به کدام کفه سنگینی خواهد کرد.
نظر شما