از ترکیه آمده بود، از شهر استانبول. دومین سفرش به ایران بود و نخستین سفرش به مشهد. از مسلمانان اهل سنت و زبان مادری‌اش استانبولی بود اما کاملاً مسلط به زبان انگلیسی حرف می‌زد. درباره ایران و مشهد که حرف می‌زد هیجانی می‌شد، تن صدایش بالا می‌رفت و تند تند کلمات را ردیف می‌کرد. زن‌های ایرانی و فعالیت‌هایشان برای او غیرمنتظره جلوه کرده بودند و او اعتراف داشت زن‌های ایران چقدر در جهان ناشناخته‌اند. سخن که به امام رضا(ع) رسید با دغدغه گله کرد و گفت: در معرفی امام رضا(ع) و مشهد به جهان اسلام کوتاهی شده و برای شناخت فرهنگ ایرانی و شیعی باید به مشهد سفر داشت. با الهام قلی‌اف، بانوی خبرنگار ترکیه‌ای در حاشیه جشنواره خورشید گفت‌وگو کردیم.

راه سفر به ایران هموار نیست

وقتی در ابتدای گفت‌وگو از او خواستم درباره شناختی که از ایران دارد برایمان بگوید، ابروهایش را بالا انداخت و با هیجان شروع به توضیح کرد: من دومین سفرم به ایران را تجربه می‌کنم. قبلاً به تهران، اصفهان و قم رفته بودم و این نخستین سفرم به مشهد در دومین سفر به ایرانم است. باید بگویم هرچه ایرانی‌ها فراوان به ترکیه سفر می‌کنند و کشور ما را می‌شناسند اما راه سفر مردم ترکیه به ایران و شهری مثل مشهد اصلاً هموار نیست. من خودم در این دو سفر فهمیده‌ام کشور همسایه ما ایران چقدر به لحاظ گردشگری دیدنی و جذاب است، اما اصلاً شناخته شده نیست و کسی از آن خبر ندارد.

من قبلاً فیلم‌هایی در معرفی ایران به زبان انگلیسی از پرس تی‌وی دیده‌ام اما این فیلم‌ها برای معرفی ایران خیلی کم هستند و این کشور برای دیده شدن نیاز به فعالیت رسانه‌ای گسترده دارد. تنوع اقلیمی و طبیعی ایران چقدر بی‌نظیر است و کمتر کشوری در جهان این‌قدر دیدنی است. اما ایران در جهان ناشناخته مانده و عجیب است حتی برای ما که همسایه ایرانیم و اشتراکات فرهنگی و دینی داریم هم ناشناخته است.

تجلی عقاید اسلامی و شیعی و فرهنگ ایرانی در بارگاه منور رضوی

از الهام خواستم از تجربه سفرش به مشهد و زیارت حرم مطهر رضوی بگوید که او باز هم با لحن متعجبی گفت: به نظر من همان‌طور که ایران به جهان معرفی نشده حرم مطهر امام رضا(ع) هم به جهان اسلام معرفی نشده و کاملاً ناشناخته مانده است. من اهل سنتم اما درباره امام رضا(ع) مطالعات فراوانی داشته‌ام و می‌دانم او یکی از چهره‌های مهم و تأثیرگذار تاریخ اسلام و از نوابغ شیعی است که گنبد و بارگاه باشکوهی در مشهد دارد که علاوه بر جنبه‌های مذهبی و فرهنگی، به لحاظ اجتماعی، تاریخی، هنری و... هم بسیار دیدنی است. من معتقدم کسی که می‌خواهد درباره اسلام و به‌خصوص مذهب تشیع تحقیق کند و بیشتر بداند، باید به ایران و مشهد سفر کند و این بارگاه را ببیند. در این بارگاه هم عقاید اسلامی و شیعی به چشم می‌خورد و هم فرهنگ ایرانی. فرهنگ تشیع و ایران را می‌توان توأمان در این بارگاه دید و لذت برد.

این عشق برایم ملموس است

الهام با بیان اینکه شیعیان علاقه وصف‌ناپذیری به امام رضا(ع) دارند، ادامه داد: من این عشق را در ترکیه و نزد شیعیان کشورم دیده‌ام که چگونه به این شخصیت تاریخ اسلام که حتی او را ندیده‌اند، ارادت می‌ورزند و شوق زیارت بارگاهش در مشهد را دارند و این عشق کاملاً برایم ملموس است. دوستانی دارم که شیعه هستند و به مشهد سفر داشته‌اند و بارها درباره مشهد و امام رضا(ع) گفت‌وگو کرده‌ایم.

زیارت با عطر چای ایرانی...

از او درباره تجربه زیارت بارگاه امام رضا(ع) پرسیدم که تبسمی کرد و گفت: من مسلمان اهل سنتم اما بسیار علاقه داشتم به مشهد سفر و بارگاه رضوی را زیارت کنم. تجربه این سفر و این زیارت برایم منحصر به‌فرد است. حرم مطهررضوی را مکانی بزرگ و باشکوه هنری دیدم که خانواده‌های بسیاری آمده بودند نماز و دعا می‌خواندند، بچه‌هایشان در حرم بازی می‌کردند، افراد با هم گفت‌وگو داشتند و حتی جایی بود که چای ایرانی می‌نوشیدند؛ این آرامش و صمیمیت در کنار فضای معنوی و هنری بارگاه رضوی برایم تجربه‌ای بی‌نظیر بود.

زیارت امام رضا(ع)، بازدید از آرامگاه فردوسی، فیروزه سوغاتی

 نظر الهام قلی‌اف که روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی در ترکیه است را درباره فعالیت زن‌های ایرانی به‌خصوص در حوزه رسانه پرسیدم که او معتقد بود: من در دو سفری که به ایران داشته‌ام فهمیدم زن‌های ایران بسیار فعال، سیاستمدار و باهوش‌اند. در میدان‌های علمی، پزشکی، رسانه و حتی سیاست وارد شده‌اند و موفق هم هستند و خیلی خوشحالم تصویر من درباره زن‌های ایران اصلاح شده و با سفر به ایران واقعیت‌ها را دیده‌ام اما باید بگویم این زن‌ها حتی برای ما مردم ترکیه ناشناخته‌اند، چه برسد به اینکه بقیه کشورها بخواهند زن‌های ایران را به‌درستی بشناسند. این‌قدر تبلیغات منفی درباره ایران شنیده‌ و دیده‌ایم که وقتی وارد ایران می‌شویم اصلاً آدم متعجب می‌شود و می‌فهمد کشور ایران با غنای تاریخی و هنری و حتی ادبیاتی چقدر کشور متمدنی است. من در این سفر امام رضا(ع) را زیارت کردم، از آرامگاه فردوسی بازدید داشتم که مرا بسیار به این شاعر بزرگ علاقه‌مند کرد و سنگ زیبایی که اسمش فیروزه است را از مشهد به عنوان سوغات خریدم. کاش روابط گردشگری ایران و ترکیه دو سویه باشد و مردم ترکیه هم بیایند و ایران را ببینند.

برای دیدن این سه به مشهد سفر کنید

در پایان این گفت‌وگو از این خبرنگار ترکیه‌ای پرسیدم اگر بخواهد گزارشی از سفرش به مشهد بنویسد تیتر مطلبش چه خواهد بود، گفت: اگر بخواهم یک گزارش بنویسم تیترش این خواهد بود: «امام رضا(ع)، فیروزه، فردوسی» و از مردم ترکیه می‌خواهم برای دیدن این سه حتماً به مشهد سفر کنند.