شواهد نشان می دهد که اگر سیاست های دقیق و عاجلی را در زمینه ی حل مشکل ناترازی بنزین در پیش نگیریم، قطعاً در آینده نزدیک با مشکلات جدی مواجه می شویم. در صورتی که روند فعلی مصرف ادامه یابد و چاره اندیشی ای نداشته باشیم، مجبور به واردات بنزین در حجم بالا و صرف منابع ارزی هنگفت خواهیم شد.

نکته ی مهم این است که با توجه به رشد روزافزون مصرف بنزین در کشور، هر سال نیاز به منابع ارزی بیشتری برای واردات بنزین داریم و این به معنای وارد شدن به یک باتلاق است.

بنا بر برخی پیش بینی ها، با روند فعلی، ایران در ۱۰ سال آینده نیاز به واردات روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین خواهد داشت. یعنی درآمد صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت ایران با قیمت ۷۰ دلار باید صرف واردات بنزین شود که فاجعه آفرین خواهد بود.

بعد از چند سال حضور ایران در بین صادرکنندگان بنزین از سال 97 تا 1400، بالاخره در سال  1401 صادرات متوقف شد. به اعتقاد کارشناسان، افتتاح فازهای سه گانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس و شیوع کرونا در سال 1389 در مثبت شدن تراز بنزین موثر بود و به صادرتش منجر شد. عواملی که به مرور اثر خود را از دست دادند و حالا با ناترازی بنزین مواجه شده ایم.

به منظور رفع مشکل ناترازی بنزین، سیاست های مختلفی را می توانیم در پیش بگیریم. افزایش کنترل ها به منظور جلوگیری از قاچاق بنزین، تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی و مدیریت ترافیک در شهرهای کلان و واردات خودروهای برقی و هیبریدی از جمله پیشنهادهایی است که کارشناسان مطرح می کنند.

برخی کارشناسان به صورت ویژه بر لزوم تنوع بخشی به سبدسوختی کشور اشاره می کنند. به طوری که از اتکای صرف به بنزین خود را برهانیم و مشکل ناترازی بنزین را حل کنیم. نظرات جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس را در خصوص مشکل ناترازی بنزین و جوانب پیدا و پنهانش جویا شدیم که در ادامه می خوانید.

قادری در ارتباط با ناترازی بنزین و اینکه با وجود صادرات 1 میلیارد دلاری کشور در سال 1401 حالا به جایی رسیده ایم که باید حدود 3 میلیارد دلار برای واردات بنزین در سال 1403 هزینه کنیم، تصریح کرد: شواهد نشان می دهد که موضوع ناترازی بنزین در کشور جدی است و باید برایش چاره اندیشی اساسی داشته باشیم. این مشکل بر اثر عوامل مختلفی بروز کرده است و باید سیاست هایی را به صورت منسجم در راستای حل این مشکل به کار بگیریم.

وی ادامه داد: اتکای صرف به بنزین در سبد سوختی کشور باعث شده است که به این لحاظ آسیب پذیر باشیم. باید به سمت سوخت جایگزین بنزین، از طریق دوگانه سوز کردن خودروهای فعال در صنعت حمل و نقل برویم و به کمک دوگانه سوز شدن این خودروها، علاوه بر تنوع بخشیدن به سبد سوختی کشور و استفاده از سوخت هایی مانند ال پی جی و سی ان جی در کنار بنزین، به افزایش امنیت انرژی کشور و حل مشکل ناترازی بنزین نیز بپردازیم.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: استفاده از ظرفیت ماده 12 قانون رفع موانع تولید و ماده 8 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی کشور که بحث فاکتورینگ در کنار صرفه جویی های ناشی از سوخت مطرح می شود، می تواند کمک کننده باشد. به این ترتیب، می توانیم در تولید خودروهای با مصرف پایین بنزین سرمایه گذاری کنیم و از مصرف بی رویه ی آن در کشور بکاهیم.

قادری گفت: استفاده از سی ان جی می تواند فواید زیادی برای کشور داشته باشد. به طور مثال، به ما کمک می کند که در مناطق مرزی با قاچاق بنزین مقابله کنیم. می توانیم به احداث ایستگاه های سی ان جی در مناطق مرزی مبادرت کنیم و سوخت مصرفی را در این مناطق از بنزین به سی ان جی تغییر دهیم. به این ترتیب، با قاچاق بنزین مقابله می کنیم و از طرف دیگر، به حل موضوع ناترازی بنزین کشور کمک می شود.

وی ادامه داد: واردات خودروهای برقی نیز می تواند گزینه ی مناسبی برای کاهش مصرف بنزین در کشور باشد. به این ترتیب، می توانیم به حل مشکل آلایندگی نیز کمک کنیم. واقعیت این است که خودروهای ساخت داخل مصرف بنزین بالایی دارند و گاهاً تا دو برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف می کنند. به همین دلیل، استفاده از خودروهای برقی و وارداتی می تواند کمک کننده باشد.

قادری گفت: از آنجائیکه راه اندازی پالایشگاه در کشور با محدودیت هایی روبروست و نیاز به سرمایه گذاری های کلان دارد، می توانیم استفاده از پالایشگاه های فراسرزمینی را در دستور کار داشته باشیم. به این ترتیب، با استفاده از دانش فنی داخلی و سرمایه ی خارجی در پالایشگاه های فراسرزمینی به تولید بنزین می پردازیم و در صورت نیاز به واردات می توانیم از همین منابع استفاده کنیم.