مطالعه درباره‌ی نحوه مقابله‌ افراد با تعارضات زناشویی این نکته را تایید کرده است.  در این بررسی نشان داده شد که افراد به طور معمول برای کنار آمدن با مشکلات زناشویی، یکی از این چهار راهبرد را به کار میبرند:

مذاکره، مقایسه‌های خوش‌بینانه، نادیده گرفتن، کناره‌گیری.

- مذاکره و گفت‌وگو: با هم نشستن و صحبت کردن درباره مشکلات و رسیدن به توافقی منصفانه.

- مقایسه‌های خوش‌بینانه: قدر روابط زناشویی خود را در مقایسه با دیگران دانستن و متقاعد ساختن خود مبنی بر اینکه تعارض مسئله مهمی نیست و کم برآوردکردن میزان ناراحت کننده بودن مسائل.

- کناره‌گیری: نارضایتی و ناخشنودی را در خود نگه داشتن و مشکلات خود را مستقیم با همسر خود در میان نگذاشتن.

- نادیده گرفتن: بی اهمیت دانستن تعارض در رابطه زناشویی و دست کم گرفتن مشکلات ناشی از آن.

به منظور بررسی تأثیر این سبک های مقابله ای متفاوت، زندگی زناشویی شرکت کنندگان به مدت ۴ سال مورد مطالعه قرار گرفت. بدون هیچ گونه تعجبی مشاهده شد که نادیده گرفتن و کناره گیری، روش های موثری برای حل اختلاف های زناشویی نیستند. زوج هایی که با انکار و کناره گیری واکنش نشان میدادند، از ناراحتی بیشتری رنج میبردند و به ندرت می توانستند مشکلات خود را حل کنند. برون ریزی هیجانی، درگیر نشدن و کناره گیری و پناه بردن به الکل و دارو از دیگر راهبردهای مقابله ای بودند که با نارضایتی از رابطه ی زناشویی همراه بودند.

بر عکس، مهارت‌های فعالانه‌ی مذاکره و مقایسه‌ی خوش بینانه، هر دو در حل اختلاف های زناشویی سودمند بود. مذاکره‌، مستلزم مهارت، شکیبایی و همکاری و مشارکت هر دو طرف است. مقایسه‌ی خوش بینانه نوعی ارزیابی است که به شما کمک میکند تا دیدگاه عینی تری نسبت به رابطه‌ی خود با افراد نزدیک به دست آورید.

یکی از راه های خوب برای پذیرش فعالانه مسئولیت در یک رابطه، درک همدلی و پی بردن به ارزش آن است. سه نوع همدلی در ایجاد حس نزدیکی در یک رابطه مهم است: درک دیدگاه فرد، نگرانی و توجه همدلانه و همدردی. درک دیدگاه فرد یعنی تلاش برای نگریستن به مسایل از دید همسر. توجه همدلانه یعنی توجه خالصانه و صادقانه به احساسات همسر. همدردی یعنی خود را به جای همسر خود گذاشتن و تجربه کردن همان احساسات و هیجاناتی که او تجربه میکند. وقتی هر دو طرف در یک رابطه، فعالانه مسئولیت ابراز این نوع همدلی ها را بپذیرند، رضایتمندی آنها از رابطه افزایش می‌یابد.

تبیین رفتارهای مطلوب و نامطلوب

موضوعی که با انتظارات واقع بینانه ارتباط تنگاتنگی دارد این است که چگونه افرادی که با هم روابط نزدیکی دارند، رفتارهای مطلوب و نامطلوب یکدیگر را تبیین می کنند. در مطالعه ای از زنان و مردانی که با هم رابطه ی نزدیک داشتند، خواسته شد تا تعارض های عمده‌ی خود را توصیف کنند. از این مطالعه دو نتیجه جالب به دست آمد که نشان میدهد ما در تعارض با افراد نزدیک کمتر از آن که معتقدیم، عینی و واقع بین هستیم. اول این که مردان و زنان تمایل داشتند اعمال منفی خود را در روابط نزدیک نشانه ی قصد و نیت خوب خود و یا نتیجه ی رویدادهای خارج از کنترلشان توجیه کنند. به عنوان مثال، آنها اعمال پرخاشگرانه و غیر مسئولانه ی خود را به عنوان واکنشی نسبت به رفتارهای همسرشان توجیه میکردند و یا ادعا می کردند که انتقاد و خواسته هایشان نشانه‌ی توجه، نگرانی و خیرخواهی آنهاست. آنها همچنین ناتوانی در ابراز احساسات و عواطف خود را ناشی از فشارهای خارجی میدانستند. ولی زمانی که می خواستند علت رفتارهای همسران خود را شرح دهند، برداشت های آنها کاملاً متفاوت بود. هم مردان و هم زنان احساس می‌کردند رفتارهای منفی همسران آنها عمدی و نشان دهنده‌ی عدم تعهد و بی توجهی آنهاست. به طور خلاصه، هم برای مردان و هم برای زنان چشم پوشی از رفتارهای منفی خود آسان، ولی بخشیدن رفتارهای منفی همسرانشان سخت بود.

دومین یافته‌ی مهم پژوهش فوق، این بود که ادراکات و برداشت های زنان و مردان از خواسته‌ها و امیال همسرانشان همیشه دقیق و درست نبود. مثلاً مردان بیشتر از زنان رابطه‌ی جنسی را منبع مهم تعارض میدانستند. با این حال مردان به غلط تصور می‌کردند که همسران آنها نیز احساس مشابهی در این باره دارند. زنان نیز با دست کم گرفتن نظر مردان درباره‌ی اهمیت ناهماهنگی جنسی، اشتباه مشابهی را مرتکب می‌شدند. زنان به غلط فرض می‌کردند که مردان همان احساس را درباره رابطه جنسی دارند که خودشان دارند. اهمیت تعارض‌های مرتبط با مسائل مالی و زمان صرف شده برای کار و تربیت بچه‌ها، در نظر زنان مهم‌تر از مردان بود. در حالی که زنان فرض می‌کردند مردان هم احساسی مشابه خودشان دارند و میزان اهمیت این مسائل در نظر مردان را بیشتر برآورد می‌کردند. مردان نیز با فرض این که زنان از احساسی مشابه مردان برخوردار هستند میزان اهمیت این مسایل در نظر زنان را کمتر برآورد می‌کردند.

دو شاخص و پیش بینی کننده‌ی نسبتاً قوی رضایت‌مندی و ثبات رابطه‌ی زناشویی عبارتند:

1- توانایی زن و مرد برای شروع و ارایه‌ی پاسخ متقابل به رفتارهای مثبت یکدیگر.

2- توانایی زن و مرد برای جلوگیری از رفتار منفی و اجتناب از نشان دادن واکنش منفی نسبت به رفتارهای نامطلوب دیگری.

وقتی زن و مرد به یکدیگر اعتماد متقابل داشته باشند و در قضاوت نسبت به هم منصف باشند، بیشتر احتمال دارد که رفتارهای مثبت انجام دهند و از رفتارهای منفی اجتناب کنند.

زوج‌هایی که از رابطه خود ناراضی هستند، مهمترین رفتارهای نامطلوب طرف مقابل خود را این موارد ذکر میکنند: انتقادگر بودن، سرد بودن، کمک نکردن در کارهای خانه و حامی نبودن.

الهه ضمیری - خبرنگار تحریریه جوان قدس