این استاد اخلاق در تبیین معنای عبارت مورد نظر گفت: «ملکه» صفتی نفسانی است که به معنای عادت کردن انسان به چیزی است؛ به عنوان نمونه، فردی 70 سال شرب خمر کرده است. برای چنین شخصی بسیار مشکل است که شرب خمر را کنار بگذارد اما اگر گناهی گاه گاه از انسان صادر شود، به راحتی می‌تواند از آن توبه کند.

«حمیة» به معنی حمایت و تعصب است. تعصب دو قسم است: تعصب ممدوح و مذموم. اینجا قسم دوم و منظور همان تعصب جاهلیت است که خلاف شرع است؛ زیرا تعصب جاهلیت، یعنی چشم‌پوشی از حق و تابع و مدافع ناحق بودن، به سبب ملاحظه روابط نزدیک و شخصی، مثل رابطه خویشاوندی. نقطه مقابل تکبر و تعصب جاهلیت، تواضع در برابر خداوند و مؤمنان است.

وی در ادامه به شرح آیاتی از قرآن کریم در این باره پرداخت. از جمله آیه 26 سوره فتح که می‌فرماید: «إِذْ جَعَلَ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الْجَاهِلِیَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَی رَسُولِهِ وَعَلَی الْمُؤْمِنِینَ وَأَلْزَمَهُمْ کَلِمَةَ التَّقْوَی وَکَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَأَهْلَهَا؛ یاد کن هنگامی را که کافران پس از قرارداد صلح حدیبیه دل‌هایشان را از تعصب و خشم شدید جاهلی آکنده کردند، پس خدا هم آرامشش را بر پیامبرش و مؤمنان نازل کرد و روح تقوا را که حقیقت و جان توحید است ملازم آنان نمود، و آنان به روح تقوا سزاوارتر و شایسته آن بودند.» طبق این آیه، در مقابل کفار که تعصب و تکبر جاهلیت در برابر خدا و پیامبر اکرم(ص) در قلبشان ملکه شده بود، خداوند به رسولش و مؤمنان عنایت کرد و آرامش، روحیه تقوا و تواضع در برابر خدا و مؤمنان را به آنان که سزاوار چنین لطفی بودند عطا کرد.

ایشان در ارتباط بحث مورد نظر با جریانات چند ماه اخیر خاطرنشان کرد: اینکه یهود به راحتی مسلمانان را می‌کشد و فرقی بین نظامی و غیرنظامی قائل نمی‌شود، به خاطر تعصبی است که نسبت به مسلمانان دارد. زیرا یهود دین خود را اسلام واقعی دانسته و فقط بنی اسرائیل را آدم می‌داند و برای اسلام هیچ ارزشی قائل نیست.