حوالی امروز
البته همین امروز و در اوج وابستگی و دلبستگی ما به گوشی‌هایمان، تصور روزی که یکدیگر را با سرهای پایین و مشغول نگاه کردن به صفحه تلفن همراهمان، پیدا نکنیم، دشوار است. با این همه چه پژوهشگران، چه صنعتگران و چه دست‌اندرکاران تولید گوشی‌ها و توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی، از یک دهه قبل متوجه شده‌اند ممکن است به همین زودی‌ها، ستاره بخت و اقبال گوشی‌ها افول کرده و میدان رقابت را به فناوری‌های نوپدید و ابزارک‌های تازه بسپارد.
همزیستی با فناوری
بازار گوشی‌های تلفن همراه هوشمند دیگر نمی‌تواند رشد کند و هوش مصنوعی این نوید را می‌دهد که عادت‌ها و حتی اعتیاد دیجیتالی امروزی انسان‌ها را متحول کند. آن گونه که روزنامه «ال پائیس» نوشته و «فرارو» آن را ترجمه کرده است، کارشناسان می‌گویند: «اگرچه فعلاً دستگاه‌های جدید به شکل عینک، دکمه یا ساعت در خدمات دادن به انسان با گوشی‌های تلفن همراه، همزیستی و البته رقابت دارند اما در آینده‌ای نزدیک همه این خدمات توسط ابزارک‌ها و صفحات نمایش مجهز به هوش مصنوعی در دسترس ما خواهند بود». به‌خصوص اینکه این روزها اعتیاد به صفحه نمایش گوشی‌های هوشمند غوغا کرده و صدای پژوهشگران بین‌المللی عرصه سلامت روان را هم درآورده است. واقعیت هم این است که اکنون گوشی‌های همراه هوشمند کمتری فروخته می‌شوند. سال ۲۰۱۷ خیلی‌ها اعلام کردند افول گوشی‌های همراه آغاز شده است. از آن سال به بعد افت شدید فروش گوشی در بازارجهانی مشاهده شد. سال۲۰۲۲، مردم ۱۱درصد کمتر از سال قبل گوشی خریدند و سال گذشته هم ۴درصد به این میزان کاهش فروش اضافه شد تا تولیدکنندگان سرشناس مجبور شوند برای درآمد و سود بیشتر، بساط ماهیگیری‌شان را در عرصه‌های دیگر فناوری پهن کنند. یعنی آینده‌نگری به خرج دهند و روی تولید و گسترش ابزارهای دیگر هم سرمایه‌گذاری کنند. مجموع این اطلاعات ثابت می‌کند ابزاری به نام گوشی دیگر رشد نخواهد کرد و در دهه آینده انسان با دستگاه‌ها و فناوری‌های شگفت‌انگیز دیگری همزیستی خواهد داشت.
بی‌انصافی ممنوع!
با این همه نباید بی‌انصاف باشیم. گوشی همراه در سال‌های اخیر فقط یک وسیله ارتباطی ساده نبوده و بیشتر به عنوان یک آچار فرانسه برای کارهای ارتباطی، سرگرمی و... توسط ما استفاده شده و خیلی از ابعاد زندگی ما را در جهت مثبت هم متحول کرده است. منتها ماجرا این است که توسعه فناوری و به‌خصوص هوش مصنوعی، این ایده را به سر انسان انداخته که برای کاهش آثار منفی گوشی‌های چند منظوره و اعتیادآور، می‌شود از ابزارک‌های متعدد و راحت‌تر استفاده کرد که همه کار برای ما می‌کنند. از دستیارهای صوتی و تصویری مختلف بگیرید که همین حالا هم گوش به فرمان شمایند و می‌توانند پیش‌بینی آب‌وهوا را برایتان بخوانند، نزدیک‌ترین رستوران را در فلان شهر به شما معرفی کنند، برایتان بلیت هواپیما بگیرند و هتل رزرو کنند و به پرسش‌های بی‌پاسختان پاسخ دهند تا فناوری‌هایی که بدون اتکا به صفحه نمایش می‌توانند یک پیام متنی ارسال شده برای شما را با انعکاس نور سبزفسفری، کف دستتان، قابل خواندن کنند.
تازه‌ترین نمونه این فناوری‌ها هم عینک «ویژن پرو» است که مثلاً وسط یک شهر باستانی یا امروزی آن را به چشم می‌زنید و تصاویر محیط اطرافتان را با وضوح بسیار بالا و البته ترکیب شده با محتواها و ویدئوهای دیگر می‌بینید؛ انگار در سینمایی غول‌پیکر و خصوصی نشسته‌اید که پنجره‌ای رو به جهان دارد.
تضمینی هست؟
هیچ‌کدام از سازندگان و ارائه‌دهندگان ابزارک‌های جدید و فناوری‌های تازه اعلام نکرده‌اند که محصول تازه‌شان قرار است جای گوشی همراه را بگیرد اما، خب... عملکرد این فناوری‌ها و نتیجه‌شان چیزی جز این نیست و واقعاً ممکن است روزی انسان به کل گوشی را کنار بگذارد. در واقع باید در نظر داشته باشید که این یک دوره انتقالی و گذار به مرحله بعد است. رفتار انسان البته عجیب است. در اواخر دهه ۹۰ دستگاه دی‌وی‌دی، جدا بود، لپ تاپ و رایانه هم چیز جداگانه‌ای بودند و برای پخش ام‌پی‌تری باز هم از دستگاه جداگانه‌ای استفاده می‌کردیم بعد گوشی همراه آمد و همه این‌ها در گوشیمان جمع شد. حالا داریم برعکس عمل کرده و از یک دستگاه (گوشی) به چندین دستگاه (ابزارک‌ها) کوچ می‌کنیم و به نظر می‌رسد در آینده هر فرد زرادخانه‌ای از گجت‌ها را خواهد داشت و هوش مصنوعی همه آن‌ها را به یکدیگر متصل خواهد کرد. در این حالت گوشی‌ها فقط جعبه ابزارهایی هستند که ما برنامه‌های کاربردی، گوگل، واتساپ، نتفلیکس و... خودمان را در آن گذاشته و این طرف و آن طرف می‌بریم. وقتی هوش مصنوعی به کمک ابزارک‌های امروزی و رو به توسعه می‌آید، هرآن ممکن است کاری کند که دیگر به این جعبه ابزارمان نیاز چندانی نداشته باشیم و لازم نباشد آن را همه جا با خودمان ببریم. یعنی فرض کنید فناوری این توانایی را به شما بدهد که بتوانید از هر سطح و فضایی به عنوان صفحه نمایش استفاده کنید آن وقت چه نیازی دارید که برای یک ارتباط تصویری و یا دیدن یک فیلم و... از صفحه نمایش گوشیتان استفاده کنید؟
با وجود این، برای پایان یافتن مطلق دوران گوشی‌ها هنوز اما و اگرهای زیادی وجود دارد. ممکن است دورانی که سرمان را دائم پایین انداخته و به صفحه گوشی نگاه و تایپ می‌کردیم تمام شود، اما چه تضمینی وجود دارد که اعتیاد به یک ابزار مثل گوشی، به اعتیاد همزمان به چند ابزارک هوشمند تبدیل نشود و دمار از روزگار انسان و سلامت روانش درنیاورد؟
نظر شما