امیرحسن اوصالی؛ عاشوراپژوه ۳۱ تیرماه در نشست علمی «عاشوراشناسی حسین(ع) در آیینه کتاب» با بیان اینکه عاشورا به مثابه یک پازلی است که معارف متعددی دارد، گفت: یک بعد عاشورا حماسه، یک بعد سیاست و حکومت و حکمرانی، یک بعد شجاعت، یک بعد تاریخ و قرآن و دین و ... است. عاشورا در یک روز در سال ۶۱ هجری رقم خورد ولی وارد تاریخ شد و جاودانگی یافت. عاشورا در یکی دو سده معاصر نسبت به گذشته به صورت دقیق‌تر و مبسوط‌تر تحلیل شده است لذا شهید مطهری، محمد اسفندیاری، آیت‌الله صافی گلپایگانی، علی شریعتی، آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله سعادت‌پرور، داود فیرحی، عطاءالله مهاجرانی و آیت‌الله مصباح یزدی و دیگران در مورد آن کتاب می‌نویسند و تحلیل می‌کنند ولی آیا می‌توانیم همه صحبت‌های این افراد را قبول کنیم و زانوی شاگردی نزد همه آنان بزنیم؟ یقینا خیر و این افراد همه سخنان را در باب عاشورا تمام نکرده‌اند.
وی با بیان اینکه ما باید عاشورا را به استنطاق در بیاوریم و از کتبی که در این‌باره نوشته شده است، سؤال بپرسیم، افزود: ما در عاشورا در جست‌وجوی هدف قیام امام حسین(ع) هستیم ولی وقتی این سؤال و مسئله روشن نباشد جواب‌ها هم ما را سیراب نخواهد کرد. اولین کار درباره عاشورا مطالعه منابع معتبر و مقاتل دست اول یعنی تا قرن ۵ و برخی کتب قرن ۷ و ۸ است و از جمله مهمترین آن‌ها مقتل ابی مخنف است. البته یکسری منابعی هم داریم که مانند تاریخ مدینه دمشق کتابی به شدت تحریف‌ساز در مورد عاشورا است.
کتب تحریف‌ساز درباره عاشورا
اوصالی با بیان اینکه یکسری آثار در مورد عاشورا تحریف‌ساز و یکسری هم تحریف‌سوز هستند، افزود: مثلا حماسه حسینی کتابی تحریف‌سوز است، کتاب محدث نوری تحریف‌ستیز است در حالی که مقتل دربندی و روضه‌الشهدا تحریف‌ساز هستند که قصد ما نقد ساختارشکنانه این آثار است همچنین نظریات حکومت، شهادت تکلیفی، امر به معروف و نهی از منکر و ... مورد نقد قرار خواهند گرفت.
این عاشوراپژوه با بیان اینکه برخی تحلیل‌ها و گزاره‌ها در فضای مجازی بیان می‌شود که باید خط بطلان بر آن کشید، اضافه کرد: اینکه گفته شده است رسانه معاویه سبب شد تا حضرت سیدالشهدا(ع) را خود کوفیان به شهادت برسانند درست نیست؛ پررنگ‌کردن رسانه معاویه ملعون خطای راهبردی است.
وی اضافه کرد: وقتی معاویه مکتب شام را تاسیس و صحابه را از مدینه به شام کشید و شروع به جعل حدیث و فساد سیستمی کرد، همه این مسائل در شام رخ می‌دهد وگرنه کوفه، علی(ع) را دیده است و کوفیان از جمله شمر ملعون و افراد دیگر در رکاب حضرت علی(ع) حضور داشتند. شمر می‌داند امام حسین(ع) حق است.
اوصالی بیان کرد: در ظهر عاشورا حضرت از شمر سؤال کرد وقتی مرا نمی‌شناسی چرا مرا می‌کشی؟ شمر گفت من تو را می‌شناسم تو فرزند فاطمه و علی هستی. امام حسین(ع) با این پرسش حجت را در تاریخ به کمال رسانده است.
وی با تاکید بر اینکه نباید اشعار غلط را به خورد مردم دهیم، گفت: کسانی امام(ع) را کشتند که برخی از آنان شراب می‌خوردند و برخی از ترس ابن زیاد و ترس شمشیر آمدند و برخی هم نمی‌دانستند برای چه آمدند ولی شمر و خواص دیگر امام را به خوبی می‌شناختند و چه شد که یک ماه بعد از ماجرای مسلم بن عقیل شمشیر بر روی امام کشیدند. وقتی اهل بیت(ع) وارد شام شدند تازه مردم فهمیدند این‌ها خاندان پیامبر هستند لذا این تحلیل که رسانه معاویه عامل عاشورا بود صحیح نیست.
هیئت باید اسرائیل‌ستیز باشد
این عاشوراپژوه ادامه داد: اگر در هیئات تحلیل‌های درست ارائه نشود در این صورت هیئت ما هیئتی خواهد بود که به قول امام موسی صدر اسرائیلی و انگلیسی خواهد شد؛ ایشان معتقد بود هیئتی که در آن دشمنی با اسرائیل نباشد عزاداری آن هم تصنعی خواهد بود. متاسفانه برخی از ما هیئت‌باز و دین‌باز و گریه‌باز شده‌ایم یعنی این کارها را انجام می‌دهیم ولی بازیچه می‌دانیم لذا جریان‌ساز نیستیم و گاهی با هیئت سیاسی دنبال تقویت جریان سیاسی خودمان هستیم در این صورت جهاد تبیین در جامعه رخ نخواهد داد.
اوصالی افزود: مقام معظم رهبری گفتمان انقلاب و جهاد تبیین را جریان‌ساز می‌خواهند یعنی همه اقشار جامعه باید در این گفتمان حضور داشته باشند کما اینکه در کربلا هم از هر قشری در لشکر امام(ع) بودند یعنی برده سیاه وجود دارد؛ زهیر و حر هم هستند.
چرا گوشمان برای شنیدن قال‌الحسین(ع) ظرفیت ندارد؟
این عاشوراپژوه با بیان اینکه شاید پررنگ‌کردن مسائل اقتصادی در عاشورا خیلی درست نیست، افزود: البته قطعا مسائل اقتصادی دخیل بوده است؛ وقتی حضرت سیدالشهدا(ع) فرمودند شکم‌های شما از مال حرام پر شده است یعنی مال حرام اثر وضعی در تفکر و اندیشه انسان دارد که فرد نمی‌تواند حق را تشخیص دهد. در برخی هیئات مذهبی مشاهده می‌شود زیارت عاشورا که حدیث قدسی است، مقدمه برای جمع‌کردن مردم است و منبری که قال الصادق و قال الباقر می‌گوید مقدمه برای روضه و مداحی است. چرا چشم ما برای حسین(ع) گریه می‌کند؟ولی گوشمان برای شنیدن قال‌الصادق(ع) و قال الحسین(ع) ظرفیت ندارد؟
وی تاکید کرد: به این دینداری سلیقه‌ای گفته می‌شود. به این دین می‌گویند الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی السنتهم. گفته شده است که لعق به معنای لقلقه زبان است ولی در کتب لغت لعق آبی در دهان است که از مزمزه کردن چیزی ایجاد می‌شود یعنی ما از دین آن بخشی را که مطابق منفعت و سلیقه ماست قبول می‌کنیم و جایی که طبق سلیقه ما نیست قبول نداریم یعنی همان مردد بودن عمرسعد بین گندم ری و شهادت حسین(ع).
اوصالی با تاکید بر اینکه نباید عاشورا را سلیقه‌ای کنیم، اظهار کرد: حج و نماز جماعت در دوران معاویه خیلی باشکوه‌تر از دوران پیامبر برگزار می‌شد زیرا جمعیت بیشتری حضور داشتند ولی خلافت اسلامی به سلطنت تبدیل شده و حاکمیت موروثی شده بود و فساد اقتصادی سیستمی وجود داشت و برخی به نام اسلام بهره بیشتری از بیت‌المال می‌بردند و امام حسین(ع) با چنین دینی مشکل داشت.
لزوم تحلیل همه‌جانبه عاشورا
این عاشوراپژوه با بیان اینکه عاشورا در آینه قسمتی از تاریخ و دین و نه صرفا تاریخ باید تحلیل شود، تصریح کرد: متاسفانه الان نوجوانان و جوانان ما با نوعی خلأ گفتمانی در مورد عاشورا روبرو هستند زیرا ما بزرگترها به گفتمان وحدت در باب عاشورا نرسیده‌ایم به همین دلیل در اینستاگرام شاهدیم که برخی تحلیل‌های نادرستی را مطرح می‌کنند.
این عاشوراپژوه با بیان اینکه کتب مختلف در مورد عاشورا هر کدام از یک جنبه مثلا یکی با رویکرد عقلی، دیگری رویکرد رسانه‌ای و سومی با رویکرد تاریخی و ... سراغ عاشورا رفته‌اند، اظهار کرد: گاهی در خصوص هدف قیام ابا عبدالله مسائل نادرستی مطرح می‌شود. هدف و غایت اصلی امام(ع) حرکت فی سبیل‌الله بوده و البته یقینا قیام امام(ع) جنبه سیاسی و در راستای حاکمیت دینی بوده است.
اوصالی تاکید کرد: وقتی می‌گوییم حضرت سیدالشهدا(ع) وتر الموتور هستند یعنی کسی کلمات و قیام او نحوه و زمان شهادت او وتر الموتور است؛ اینکه گفته شده است کشتی حسین(ع) سریعترین کشتی برای نجات انسان است یعنی او هر چه داشت در راه خدا عطا کرد و خدا هم هر چه داشت در راه حسین(ع) ارائه کرد.
نظر شما