راه ­اندازی پتروپالایشگاه ­ها به عنوان بستری برای تولید محصولات نهایی و فاصله گرفتن از خام فروشی طی سال­های گذشته مورد تأکید فراوانی قرار گرفته است. مقام معظم رهبری بارها به این موضوع تأکید کرده و در برنامه هفتم توسعه نیز بر ضرورت توسعه این مجتمع­ های صنعتی سودآور تأکید شده است.

کارشناسان بر این عقیده ­اند که توسعه پتروپالایشگاه ­های کوچک باید در دستور کار قرار بگیرد. زیرا راه ­اندازی آن­ها نسبت به مجتمع­ های بزرگ به سرمایه کمتری نیاز دارد و در مدت زمان کمتری می­ توانیم از آن­ها بهره­ برداری کنیم.

از آنجائی که راه ­اندازی پتروپالایشگاه ­ها نیاز به سرمایه ­های کلانی دارد، تمامی کارشناسان و مسئولان بر لزوم استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و جذب سرمایه ­ها تأکید می­کنند. به ویژه برای کشوری مانند ما که خوراک اولیه پتروپالایشگاه ­ها را در اختیار داریم، توسعه آن­ها می­تواند بسیار مزیت­آفرین باشد.

آمار و ارقام نشان می ­دهد فروش محصولات نهایی که از یک بشکه نفت به دست می­ آید به میزان ده برابر فروش همان یک بشکه نفت خام برایمان ارزآوری دارد. این شرایط طلب می­ کند دولت آتی برنامه مدونی در حوزه توسعه پتروپالایشگاه­ ها داشته باشد و به راه ­اندازی آن­ها کمک کند.

گازرسانی به سراسر کشور زمینه ساز توسعه پتروپالایشگاه ها

باید منتظر شویم و ببینیم وزیر پیشنهادی نفت چه برنامه ­ای برای توسعه پتروپالایشگاه ­ها به عنوان یک ضرورت برای کشور دارد. نظرات ابوالفضل ظهره­ وند، عضو مجلس شورای اسلامی را در خصوص موضوعاتی که در بالا آمده است جویا شدیم که در ادامه می­خوانید.

ظهره­ وند در مورد لزوم توسعه پتروپالایشگاه­ ها در کشور و این که وزیر پیشنهادی نفت باید برای این موضوع برنامه مدونی داشته باشد، تصریح کرد: یکی از کارهایی که با هدف عدالتخواهانه در کشور انجام داده ­ایم، اما غیراقتصادی بوده است، توسعه خط لوله گاز به تمامی نقاط کشور است. به نحوی که حتی دورافتاده ­ترین روستاهای کشور نیز از گاز استفاده می­ کنند.

وی ادامه داد: اقدامی که در بالا توضیح داده شد، از یک طرف استفاده از گاز را به صورت ناکارآمد افزایش داده است و هم این که هزینه ­های انتقال گاز را بالا برده است. اما از این وضعیت که در دنیا بی نظیر است، می­ توانیم به عنوان یک فرصت بهره ببریم و به توسعه پتروپالایشگاه­ های کوچک بپردازیم.

عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در توسعه پتروپالایشگاه ­ها باید طوری سیاست­گذاری کنیم که از ظرفیت بخش خصوصی، تعاونی ­ها و جوانان کشور بهره ببریم. راه­ اندازی پتروپالایشگاه ­ها در کشور از مزیت ­های بالایی برخوردار است. این اقدام از یک طرف سطح اشتغال را در کشور بالا می­ برد و از سوی دیگر، از خام فروشی خلاص می­ شویم.

توسعه پتروپالایشگاه ها توزیع عادلانه ثروت را به دنبال دارد

ظهره­ وند گفت: توسعه پتروپالایشگاه­ ها مزیت ­های بیشماری برای کشور دارد. به همین دلیل در اسناد بالادستی مورد تأکید زیادی قرار گرفته و برایش قوانینی تصویب شده است. این اقدام، توزیع عادلانه ثروت را به دنبال خواهد داشت و به ارزآوری بیشتر برای کشور منجر می شود. در این روند، خوراک فقط به چند پالایشگاه بزرگ اختصاص پیدا نمی­ کند و نوعی تعادل در نظام توزیع و تولید به وجود می ­آید.

وی ادامه داد: توسعه پتروپالایشگاه­ ها با توجه به مزیت ­هایی که برای کشور دارد، باید در راستای تأکیدات مقام معظم رهبری در دستور کار باشد. بستر این کار در کشور فراهم است و می ­توانیم با بهره بردن از فرصت ­های موجود به سمت توسعه این مجتمع ­های صنعتی گام برداریم. از آنجائی که به اقصا نقاط ایران گازرسانی انجام شده است، در همین مناطق می ­توانیم به توسعه پتروپالایشگاه ­های کوچک اقدام کنیم.

عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در کوتاه ­مدت توسعه پتروپالایشگاه ­ها هزینه ­های اندکی برایمان داشته باشد، اما در بلندمدت کاملا به نفع کشور است و منافع ما را تأمین می­ کند. در نتیجه توسعه پتروپالایشگاه ­ها صادرات تولیدات نهایی در دستور کار قرار می­ گیرد که نسبت به خا­م ­فروشی منافع زیادی برایمان دارد. بنابراین وزیر نفت آتی باید با تکیه بر حمایت‌های قانونی و تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش نفت خام، کاملا بر توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی کشور تمرکز کند.

مشارکت بخش خصوصی و مردمی برای توسعه پتروپالایشگاه ها

ظهره ­وند گفت: دولت باید در زمینه مشارکت دادن مردم در توسعه پتروپالایشگاه ­ها برنامه مدونی داشته باشد. باید مراقبت کنیم که در این زمینه فقط افراد خاصی ورود نکنند. از بخش خصوصی و مردمی واقعی باید بهره ببریم و به جذب سرمایه ­ها مبادرت کنیم. برخی مشوق ­ها می­ توانیم در نظر بگیریم تا بخش خصوصی به این حوزه ورود کند. به طور مثال، خوراک را با قیمت جهانی در اختیار پتروپالایشگاه­ ها قرار دهیم، اما بازپرداخت آن در بازه زمانی 5 یا 10 ساله صورت بگیرد.

عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: وضعیت حوزه انرژی در کشور در حال حاضر به گونه ­ای است که مصرف کارآمد نیست و اعطای خوراک ارزان و با نرخ ­های چندگانه به پالایشگاه­ها محل ایراد است. با این روند نمی ­توانیم ادامه دهیم، وزیر نفت آتی باید برای این مسائل و حل و فصل این موضوعات برنامه داشته باشد. توسعه پتروپالایشگاه­ های باید در دستور کار دولت آینده باشد و حتی الامکان از خام فروشی فاصله بگیریم.