بنزین تبدیل به یک کالای استراتژیک در کشور شده است که مسائل و مشکلاتی در حوزه تأمین و عرضه آن شاهد هستیم. در شرایط فعلی، بنزین به خودرو تعلق می‌گیرد، به این معنا که هر فرد به ازای خودرویی که دارد، میزانی بنزین یارانه‌ای با قیمت ۱۵۰۰ تومان دریافت می‌کند و مابقی مصرفش را با قیمت ۳ هزار تومان خریداری می‌کند.

در طرح فعلی عرضه بنزین، هر کسی که تمکن بالاتری دارد، از بنزین یارانه‌ای بیشتری هم بهره‌مند می‌شود. به زعم کارشناسان، فلسفه ارائه یارانه این است که از اقشار ضعیف حمایت به عمل بیاوریم. در حالی که در روش تخصیص سهمیه بنزین به خودرو، هر چقدر افراد تمکن مالی بیشتری داشته باشند، از بنزین یارانه‌ای بیشتری سود می‌برند و اقشار ضعیف که اغلب فاقد خودرو هستند، از این یارانه بهره‌ای ندارند.

مرکز پژوهش‌های مجلس، طرحی را تحت عنوان اختصاص سهمیه بنزین به نفر پیشنهاد داده است. در این طرح، سهمیه بنزین یارانه‌ای به فرد تعلق می‌گیرد و صرف نظر از این که افراد خودرو دارند یا نه از سوخت یارانه‌ای بهره می‌برند. به زعم بسیاری، این روش به عدالت نزدیک است و می‌تواند به افزایش عدالت اجتماعی در توزیع یارانه سوخت منجر شود.

دردنیای معاصر که خودرو جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی شهری شده است و حمل نقل سهم بسزایی در زندگی روزمره مردم پیدا کرده، بنزین جایگاهی مهم در کشور پیدا کرده است.

 به زعم بسیاری، افزایش مصرف بی رویه بنزین به نفع کشور نیست و باید جلوی آن را بگیریم. از نظر آنان، وابسته شدن به واردات بنزین به مصلحت نیست و مشکلاتی را برای کشور به وجود می‌آورد. به گفته این دسته از کارشناسان، وابستگی به واردات به نفع کشور نیست و حتی به افزایش آسیب‌پذیری کشور منجر می‌شود. زیرا هدف دیگری برای تحریم ایجاد می‌کند. با توجه به مواردی که در بالا گفته شد، بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که چاره‌اندیشی در حوزه بنزین یک ضرورت است.

نظرات ابراهیم نجفی اسپیلی، نماینده آستانه اشرفیه در مجلس را در ادامه در خصوص مزیت‌های طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر و لزوم اجرای آن می‌خوانید.

نجفی با اشاره به این موضوع که بنده موافق اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر که مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده است هستم، تصریح کرد: رئیس جمهور در مناظرات انتخاباتی‌اش به این موضوع اشاره کرد و واقعیت این است که عدالت اقتضا می‌کند به سمت توزیع سهمیه بنزین به نفر برویم. در این طرح عدالت اجتماعی در توزیع یارانه سوخت بیشتر رعایت می‌شود.

وی ادامه داد: شرایط خانوارها یکسان نیست، برخی تمکن مالی بالایی دارند و چندین خودرو دارند. برخی هیچ خودرویی ندارند. فردی که چندین خودرو دارد از سهمیه بنزین یارانه‌ای چند برابری نسبت به فردی که هیچ خودرویی ندارد، بهره‌مند می‌شود و این روش فعلی اعطای یارانه بنزین به خودرو به عدالت نزدیک نیست.

نماینده آستانه اشرفیه خاطرنشان کرد: اگر قرار است سهمیه بنزین به فرد تعلق بگیرد، باید بستری فراهم کنیم که سهمیه افرادی که خودرو ندارند، قابل عرضه باشد. در این چارچوب، افرادی که مصرف بالایی دارند باید بتوانند بنزین موردنیاز خود را از افرادی که بنزین اضافه دارند، با قیمت غیریارانه‌ای بخرند و مهمان جیب خود باشند.

ابراهیمی با اشاره به توجه به مسئله صنعت حمل و نقل و افزایش مصرف CNG به مانند اواخر دهه ۸۰ برای کمک به حل ناترازی بنزین و اجرای بنزین به نفر گفت: یکی از مسائل مهم در حوزه حمل و نقل مسئله اسنپ‌هاست که اگر بخواهیم اختصاص سهمیه بنزین به نفر داشته باشیم، باید برای آن‌ها فکری بکنیم و سهمیه مجزایی مبتنی بر بنزین یا CNG برای صنعت حمل و نقل در نظر گیرد که کاملا در مدل بنزین به نفر نیز امکان پذیر است.

وی ادامه داد: بنابراین برای حل ناترازی بنزین و اصلاح شیوه مصرف بنزین باید به سمت اعطای سهمیه بنزین مبتنی بر الگوی بهینه بنزین برویم و با روش تخصیص سهمیه بنزین به نفر به عدالت نیز نزدیک است و باید به سمت اجرای آن برویم. با توجه به شرایطی که در حوزه بنزین داریم، به موازات تولید و افزایش بازدهی مصرف خودروها باید تمرکز ویژه بر مصرف داشت و باید به سمت اعمال سیاست صحیح نظیر بنزین به نفر در راستای مدیریت مصرف و افزایش عدالت در توزیع یارانه بنزین برویم.