ابتلا به عفونت ويروس سيستم ايمني يعني توان طبيعي بدن در برابر بيماري‌ها را درگير مي‌كند. اگر اين عفونت درمان نشود، ممكن است بيماري‌هاي وخيمي فرد را تهديد كند. در اين صورت عفونتهاي عموماً خفيف و بي خطر مانند آنفلوانزا و برونشيت ممكن است تشديد شده، بسيار سخت درمان شوند و يا حتي سبب مرگ بيمار گردد. همچنین خطر ابتلا به سرطان نيز در اين افراد بيشتر است. آنچه باعث تمايز ويروس HIV مي‌شود، اين است كه سلولهاي TCD4 را در سيستم ايمني تحت كنترل مي‌گيرد. نقش اين سلولها هماهنگي پاسخ ايمني بدن در زمان حضور يك ويروس است. هنگامي كه ويروس HIV از سلولهاي CD4 براي تكثير استفاده مي‌كند، به آنها آسيب مي‌رساند و سبب از بين رفتن اين سلولها مي‌شود. در واقع، ويروس HIV از درون، سيستم ايمني را كه مسؤول مقابله با آنهاست، از بين مي‌برد.

  انتقال ويروس HIV

ويروس HIV از طريق مايعات بدن مانند خون، اسپرم، ترشحات واژينال و شير مادر انتقال مي‌يابد. اين مايعات تنها در صورتي ويروس را انتقال مي‌دهند كه در تماس با سطح دروني بدن و مخاط‌ها باشند. پوست سالم در برابر اين ويروس مصون است.

در بیشتر موارد ويروس طي تماسهاي جنسي غير متعارف يا استفاده چند نفر از يك سرنگ در معتادان تزريقي بيشتر مي‌شود.

بايد خاطر نشان كرد، اين ويروس از طريق دست دادن، عرق و اشك انتقال نمي‌يابد. همچنين حشرات ناقل اين بيماري نيستند. استفاده از دستشويي، استخر عمومي، غذا خوردن، استفاده از ملحفه، لباس و تلفن فرد بيمار نيز ويروس را انتقال نمي‌دهد.

 پيشرفت عفونت به سمت بيماري ايدز

1- مرحله اول: پيش عفونت در هفته‌هاي ابتداي بروز عفونت، حدود يك سوم افراد مبتلا نشانه‌های مشابه آنفلوانزا از جمله تب، سردرد، گلو درد، قرمز شدن پوست، خستگي، دردهاي عضلاني و... را احساس مي‌كنند. اين نشانه‌ها یک هفته تا یک ماه طول مي‌كشد و خود به خود و حتي بدون هيچ درماني بهبود مي‌يابد. البته ممكن است اين مرحله بدون هيچ نشانه خاصي باشد. همچنين احتمال انتقال ويروس در اين مرحله زياد است زيرا تعداد ويروسهاي موجود در بدن بسيار بالاست.

2- مرحله دوم ويروس مي‌تواند سالها در بدن زندگي كند بدون اينكه هيچ نشانه‌ای بروز كند. ممكن است فرد هيچ احساس بيماري نداشته باشد اما در اين مدت ناقل ويروس است. تبديل سرمي1؛ زماني كه آزمايشهای فرد نشان دهنده سرم منفي (فاقد آنتي كور در خون) به سمت سرم مثبت (وجود آنتي كور در خون) اين مرحله، 1 تا 3 ماه پس از عفونت ايجاد مي‌شود.

3- مرحله سوم: بيماري ايدز يا عفونت نشانه اي اگر هيچ اقدام درماني صورت نگيرد، فرد يك يا چند نشانه مربوط به عفونت HIV مانند خستگي، اسهال، تورم غدد، كاهش وزن، تعريق شبانه، تب و... را احساس مي‌كند كه اغلب مكرر، هميشگي و مزمن است. در اين صورت نشانه‌هایی بروز مي‌كنند؛ زيرا ويروسها قدرت دفاعي بدن را از كار انداخته‌اند.

4- مرحله چهارم اگر شمار سلولهاي لنفوسيتT CD4 بسيار پايين باشد و بدن قادر به مقابله با ديگر عفونتها و بيماري‌ها نباشد، بيماري ايدز تشخيص داده مي‌شود. نشانه‌های عفونت بسيار واضح تر و هميشگي خواهد بود. همچنین، عفونتهاي فرصت طلب نيز ممكن است سبب مشكلات جدي براي سلامتي شود. اين عفونت‌ها در شرايط معمولي موجب بيماري نمي‌شوند و خطرناك نيستند، اما در افراد با ضعف ايمني خيلي شديد تهديد كننده سلامتي خواهند بود. كانديدياز 2، ذات‌الريه و تبخال اشاره كرد. اين مرحله به طور متوسط 10 سال پس از مرحله پيش عفونت ظاهر مي‌شود.

مطالعات نشان مي‌دهد، بيماري‌هاي قلبي عروقي در افراد با سرم مثبت بسيار شايع‌تر است؛ زيرا بدن آنها سطح بسيار بالايي از التهابها را تحمل مي‌كند. التهاب سبب تشكيل پلاكهايي در جداره عروق مي‌شود كه مي‌تواند جريان خون را دچار مشكل كند. همچنین، بيماري‌هاي استحاله‌اي شناختي مانند آلزايمر نيز با عفونت HIV در ارتباط است.

  افراد در معرض خطر ويروس HIV

- افرادي كه در مناطق يا كشورهايي زندگي مي‌كنند كه انتقال و ابتلا به ويروس HIV بسيار زياد است.

- فرزنداني مادران سرم مثبت كه هيچ درماني را انجام نداده اند. ويروس مي‌تواند در دوران بارداري، زايمان و همچنين شيردهي منتقل شود.

- كساني كه شغل آنها ايجاب مي‌كند با خون و ديگر مايعات بدن تماس داشته باشند، مانند كادر درماني، پليس، مامورين آتش نشاني و...

- افرادي كه روابط جنسي نامتعارف و متعدد داشته اند.

- معتاداني كه از سرنگ مشترك استفاده كرده اند.

- افرادي كه «تاتو» يا «خالكوبي» با مواد و وسايلي مشترك داشته اند و بخوبي استريل نشده است.

  تشخيص ويروس HIV

تشخيص ويروس HIV بايد با رضايت فرد مبتلا انجام شود و وي حتماً بايد در روند تشخيص و درمان قرار گيرد. تست HIV شامل ارزيابي سرم‌تراپي، يعني وجود آنتي كورها ضد HIV در نمونه آزمايش است. اين تست پس از 6 هفته از رفتار پرخطري كه احتمال انتقال ويروس را باعث مي‌شود، مطمئن است. از آنجا كه ممكن است در 5/0درصد موارد بدون وجود ويروس HIV آزمايش مثبت باشد، در صورت نتيجه مثبت آزمايش تكميلي بايد مجدداً انجام شود.

  چه كساني بايد آزمايش تشخيصي انجام دهند؟

- كساني كه در مناطق يا كشورهايي زندگي مي‌كنند كه انتقال و ابتلا به ويروس HIV بسيار زياد است.

- افرادي كه با تشخيص پزشك نشانه‌های مشكوك به ويروس HIV را دارند.

- كساني كه اعتياد تزريقي يا روابط جنسي نامتعارف داشته‌اند.

- خانمهايي كه همسرانشان اعتياد تزريقي يا رفتار جنسي نامتعارف داشته‌اند.

  اقدامهای پيشگيرانه

در مورد افراد سرم منفي، غير ناقل ويروس VIH

- در روابط جنسي از وسايل پيشگيرانه استفاده كنند.

- مسواك، تيغ و ديگر وسايل شخصي كه با خون در ارتباط است، به هيچ وجه در اختيار ديگران قرار ندهند.

- در صورت اعتياد تزريقي، از سرنگ مشترك استفاده نكنند.

در مورد افراد سرم مثبت:

اين افراد بايد افزون بر موارد ذكر شده، چند نكته ديگر را نيز مدنظر داشته باشند:

- هر نوع زخمي را با پانسمان ببندند.

- هر سطحي كه آلوده به خون شد، با آب ژاول بشويند. (یک قسمت آب ژاول و 9 قسمت آب)

- خون اهدا نكنند.

- در صورت بارداري فوری بايد تحت درمان قرار گيرند تا از انتقال ويروس به جنين پيشگيري شود.

- اگر همسر در معرض ويروس HIV قرار گرفت، در اسرع وقت حداكثر طي 72 ساعت بعد به پزشك مراجعه شود.

  اقدامهای مؤثر براي تأخير بروز مرحله ايدز و پيشگيري از بيماري‌هاي فرصت طلب

- براي محافظت بدن و سيستم ايمني، توصيه مي‌شود عادتهای سالم زندگي مانند تغذيه صحيح، ورزش كردن، استراحت كافي، عدم مصرف دخانيات، عدم مصرف الكل و... رعايت شود. كنترل احساسات و هيجانات نيز مي‌تواند در مواجهه با استرس مؤثر باشد. از آنجا كه اميد به زندگي در افراد مبتلا به ويروس HIV نسبت به 30 سال گذشته بسيار افزايش يافته است، متخصصان بر اهميت توجه به سلامتي تأكيد دارند.

- مي توان در برابر بسياري از بيماري‌ها مانند هپاتيت A، B، آنفلوانزا و... واكسناسيون انجام شود. البته به خاطر ضعف شديد سيستم ايمني، واكسنی كه براي افراد سرم مثبت تزريق مي‌شود، نبايد عامل عفوني زنده يعني باكتري يا ويروس باشد. پزشك مي‌تواند واكسن مناسب و مؤثر را تجويز کند.

- براي جلوگيري از ابتلا به عفونتها و مسموميتهاي غذايي، افراد مبتلا به ويروس HIV بايد بسيار مراقب باشند و از مصرف برخي مواد غذايي خام مانند تخم مرغ، ماهي و... و همچنين لبنيات غير پاستوريزه خودداري شود.

- در صورت نگهداري حيوانات خانگي بايد احتياط زيادي رعايت شود؛ زيرا عامل عفونتهاي فرصت طلب جدي خواهند بود. پس از دست زدن به اين حيوانات بايد دستها بخوبي شسته شود.

منبع:www.Passportsante.fr