آیت‌ا... صافی گلپایگانی طی پیام مهم و راهگشایی که به این همایش علمی داد، خاطرنشان کرد: «فقهاء بزرگ ما در طول تاریخ از زراره‌ها و ابان بن تغلب‌ها و هشام بن سالم‌ها گرفته تا شیخ طوسی و علّامه حلّی و صاحب جواهر و مثل استاد اعظم ما مرحوم آیت‌ا... العظمی بروجردی و صدها فقیه دیگر همه خود را ریزه خوار مائده گسترده و با برکت حدیث می‌دانند.
« امروز ما بدون اغراق می‌توانیم به دنیا اعلام کنیم که فقه اهل البیت علیهم السلام تنها سفینة نجات بشریت از گرفتاری‌ها و امواج فتنه‌ها و کجی‌ها می‌باشد. آنچه انسانی به آن احتیاج دارد، فقه شیعه آن را بیان نموده و بیان خواهد کرد.»
مدرس خارج فقه و اصول نیز در این همایش گفت: در مسایل اخلاقی و مسائل اعتقادی نیاز مبرمی به روایات و حدیث داریم و باید گفت بزرگترین منبع برای شناخت اسلام به جوامع گوناگون باب حدیث است.
آیت ا... مصطفی اشرفی شاهرودی، در این همایش با تاکید بر روزآمد سازی تتبع در دین و روشهای حدیث پژوهی، بزرگترین منبع برای شناخت و احکام مقدس دین اسلام را قرآن، سنت، حدیث، اجماع و عقل دانست و اظهار داشت: در آیات قرآن کریم فقط ۵۰۰ آیه در خصوص احکام وارد شده است که این آیات یا مجمل است و یا اینکه برای درک آن نیازمند مختصات و مقیداتی هستیم برای همین ناگزیر به روی آوری به حدیث برای فهم و عمل صحیح به دین هستیم. وی افزود: همین ۵۰۰ آیه گرچه راهگشا و کار ساز است، اما به دلیل تنوع و فراوانی احکام بیکران دین اسلام و جاودانه بودن دستورات دین کافی نیستند و براساس اعتقادی که در پیروی از ائمه اطهار(ع) داریم که همه چیز در قرآن موجود است ولی شناخت مجموع آیات قرآن و استخراج همه مفاهیم آن کار ما نیست و فردی چون امام جواد(ع) لازم است تا با تفسیر از متن قرآن به حقیقت احکام برسد.
نیاز جامعه به روایات و احادیث
استاد و مدرس خارج فقه و اصول با اشاره به اینکه فقه ما به طور کلی می‌توان گفت مستند است به روایاتی که از مجرای وحی به ما رسیده است، افزود: در مسایل اخلاقی و مسائل اعتقادی نیاز مبرمی به روایات و حدیث داریم و درباره مسأله اجماع نیز از دیدگاه شیعه اجماعی اعتبار دارد که کاشف از رأی امام معصوم باشد که این موضوع به ندرت روی می‌دهد و لذا نمی‌توان به اجماع منقول به دیده حجت الهی نگریست.
وی با اشاره به اینکه حضرت علی(ع) اولین شخصی بود که آنچه پیامبر(ص) ابلاغ می‌فرمودند را ثبت و ضبط می‌نمودند، خاطرنشان کرد: کتاب (علوم دینی) حضرت علی(ع) که حجم آن برابر هفتاد زراع بوده این اولین کتابی است که در حقیقت بیان احکام و مسایل اسلام به دست حضرت علی(ع) نوشته شد دست به دست به امامان شیعه (ع) منتقل شده تا اینکه هم اکنون نیز نزد صاحب الزمان(عج) قرار دارد.
آیت ا... اشرفی شاهرودی با بیان اینکه ائمه اطهار(ع) اهتمام بسیار به این نکته داشته اند که دستورات دین توسط اصحاب حفظ شود و به نسل‌های بعد منتقل شود، بیان کرد: این اهتمام شدید و دستور ائمه اطهار(ع) موجب شد که امثال بعضی از اخباریون به اهتمام ائمه توجه کرده و موجب یقین صدور کتاب‌های اربعه شده است اما در این زمینه هنوز باید پژوهش بیشتر صورت گیرد.
۲۰ سال دقت برای نوشتن اصول کافی
وی با اشاره به اهتمام کامل مرحوم کلینی در جمع آوری روایات ائمه اطهار(ع) در طول ۲۰ سال تلاش علمی گفت: اگر بنا بود هر حدیثی توسط مرحوم کلینی در اصول کافی نوشته و منتشر شود، این مسأله ۲۰ سال به طول نمی‌انجامید ولی مرحوم کلینی با دقت فراوان بر منبع روایات اهتمام ویژه داشته و تلاش کرده است.
این مدرس خارج فقه و اصول، کتب اصول کافی را یکی از بزرگترین منابع ارزشمند شیعه دانست و تصریح کرد: برخی می‌گویند تنها ۵۰۰ روایت از کتب اصول کافی معتبر است و مناقشه در اسناد کتب اصول کافی دلیل بر ضعف آن‌هاست اما گرچه کتابهایی چون اصول کافی بزرگترین منبع برای استخراج احادیث به شمار می‌رود اما نمی‌توان به یقین گفت که تمام احادیث این کتاب‌ها از لسان مبارک ائمه اطهار(ع) گفته شده و از طرفی نیز نمی‌توان این همه کوشش بزرگان فن حدیث را نادیده انگاشت.
آیت‌ا... اشرفی شاهرودی افزود: هر چه راوی حدیث از حیث مقام علمی و عملی و تقوا از درجه بالاتری برخوردار باشد مسلم است که عظمت حدیث بیشتر است و بهتر می‌توان به چنین حدیثی استناد کرد و لی باید به روش برهانی ظن در صحت حدیث بر اساس مقام علمی و تقوای راوی سند، بیشتر توجه نمود.
اجتهاد باید توان انعطاف داشته باشد
مسؤول دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی نیز در این مراسم گفت: در زمان حیات حضرت محمد(ص) مؤمنان به او مراجعه و بیان ایشان را پاسخ سخنان خویش می‌دانستند و ایشان عطش پرسشگران را از دل آیات مقدس تقریرو بیان می‌کردند. پس از ایشان، مردم به اوصیاء وامامان مراجعه کرده و در دوران غیبت، عالمان دین و فقیهان عادل نیاز مردم را با مراجعه به قرآن کریم، سنت رسول خدا و اوصیای حضرت برطرف می‌کننداما امروزه با توجه به تنوع احکام، اجتهاد باید توان انعطاف داشته باشد.
حجت الاسلام عبدالهادی مسعودی افزود: فقه استنباطی و احکام شریعت مبتنی بر مصادیق اجتهاد است که در رأس آن، قرآن کریم قرار دارد؛ و به همین دلیل در دومین موقعیت مصدریت اجتهاد، سنت نبی اکرم و اوصیای ایشان قرار داردکه برای همه مسلمانان لازم‌الاجراست.
بیان احادیث برای سبک زندگی اسلامی
این استاد حوزه اضافه کرد: اگر قرآن اصل اول و برنامه هدایت انسان در تمامی زمان‌ها بوده است، راز جاودانگی و هدایت‌گری نیز از ناحیه پیامبر و اوصیاست وخوشبختانه امروز که در نظام جمهوری اسلامی افق‌های جدیدی بر کرانه‌های صدور تشریع گشوده است، یک فریضه است که فقیهان و مجتهدان، اصول و اجتهاد را بر مبانی فقهی بویژه سنت و احادیث برای بیان سبک زندگی اسلامی به کار بگیرند.
مدیر مؤسسه اندیشه سبز شیعه نیز در ادامه این مراسم با بیان وجوب احیای روش تحلیل فهرستی در روایات، گفت: تأکید ائمه معصومین(ع) بر کتابت احادیث تبدیل به مکتب شده است که عصر طلایی آن در دوران امامت امام صادق(ع) روی داد؛ این دوران، با انقلابی، برای باقی نگاه داشتن میراث شیعه برای هدایت آنان به سرانجام رسید.
جامعه تشنه معارف اسلام ناب محمدی(ص)
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی خدامیان‌آرانی، افزود: هم اکنون جامعه تشنه معارف اسلام ناب محمدی(ص) برای پاسخ به شبهات و یاوه گوییهای دشمنان است برای همین باید با تکیه بر شواهد علمی نهضتی را برای بازگشت به مسلک قدما برای مخالفت با مسلک اخباری و رجال بر پا کنیم و با تکیه برحدیث‌های متقن به طلاب برای تامین خوراک معنوی جوانان کمک کنیم.
همچنین در این مراسم از حجت الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، کارشناس دینی و حدیث پژوه تجلیل به عمل آمد و در پایان نیز از برگزیدگان حلقه‌های علمی و تبلیغی مرکز تخصصی آخوند خراسانی و مرکز تبلیغی شیخ بهایی تقدیر شد و به طلاب پژوهنده برتر در هر یک از مقاطع حوزوی و رشته‌های جنبی گواهینامه و لوح تقدیر اهدا شد.
نظر شما