مال حرام به سبب تاثير شگرف منفي  که در زندگي بشر دارد، يکي از مباحث مهم در فقه زندگي است. احکام بسياري در منابع اسلامي براي تبيين اين مهم وجود دارد؛ چرا که انسان بايد در اين حوزه بيشترين توجه و دقت را داشته باشد تا زندگي پاک و سالمي در دنيا ايجاد و مسير کمال را به خوبي بپيمايد.

از این رو باید توجه داشت که غذایی را که مصرف می‌کنیم، از راه حرام کسب نشده باشد و با استفاده از آن، باطن خود را به پلیدی آلوده نسازیم. خوردن مال حرام از گناهان بزرگ است و انسان حرام ‌خوار باید خود را برای بازخواست الهی آماده سازد. در این راستا حضرت علی (علیه السلام) می‌فرمایند: بِئْسَ الطَّعامُ الْحَرامُ؛ بدترین خوراک‌ها، مال حرام است.
به همین جهت، در سخنی دیگر برای پرهیز از حرام‌خواری بیان داشته اند: اجْمِلْ فِی الْطَّلَبِ وَ اعْرِفْ سَبِیلَ الْمَکْتَسَبِ؛ در طلب روزی زیبا و نیک وارد شو و راه کسب حلال را بشناس.

پیروی از دستورهای الهی، نتیجه‌ای جز نیک ‌فرجامی ندارد. شارع مقدس از آنجا که بعضی از امور را مانع کمال و سلامت انسان می‌ داند، آنها را حرام دانسته و اموری را که راه دست‌یابی به کمال را برای آدمی آسان می‌سازد، واجب کرده است. ازاین ‌رو، هر مسلمانی موظف است حرام و حلال خدا را رعایت کند. متأسفانه بسیاری از مردم دچار هوای نفس می‌ شوند و برخلاف شریعت و دستورهای الهی، به کارهای غیر اخلاقی و غیر اسلامی می پردازند. بی‌شک، این کار نوعی ستیزه‌ جویی با قانون الهی و آموزه‌ های پیامبران است. از این رو حضرت علی (علیه السلام) می‌فرماید: لا وَرَعَ انْفَعُ مِنْ تَجَنُّبِ الْمَحارِمِ؛ هیچ پارسایی، سودمندتر از ترک کارهای حرام نیست؛ و در سخنی دیگر که از اهل سنت نقل شده است، بیان می دارند:شُکْرُ کُلِّ نِعْمَةٍ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ؛ شکر هر نعمتی، پارسایی کردن از چیزهایی است که خداوند حرام کرده است.

منابع:

1-متقی، کنزالعمال، ج 16: 175.

2-آمدی، غررالحکم، ج 3، 251؛ ج 5، 181؛ ج 6: 415.

3-قضاعی، دستور معالم الحکم: 69.

4-حسین اسحاقی، چگونه زیستن: درسهایی از چشمه‌سار حکمت امام علی (ع) به روایت شیعه و سنی: 41-42.