از این رو و با توجه به فرا رسیدن دهه فجر انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با آیت الله پروفسور اسماعیل گندمکار، مجتهد علوم اسلامی و عضو گروه مطالعات تطبیقی دانشگاه جورج آگوست گوتینگن آلمان، رابطه انقلاب و مهدویت را بررسی کرده‌ایم که مشروح آن تقدیم می‌شود.

 با توجه به تأثیرات شگرفِ فکری فرهنگی و احیای باورها و ارزش‌های اسلام ناب در پرتو انقلاب اسلامی، آیا می‌توان دامنه این تأثیرات را به ترویج، تبیین و جهانی‌سازی باور داشتِ مهدویت و افزایش گرایش‌ها به آن نیز تسری داد؟
انقلاب اسلامی ایران مبتنی بر فرهنگ و ایدئولوژی خاصی است که امروز در گفتمان جهانیِ فلسفه سیاسیِ تطبیقی اسلام و غرب جایگاهی خاص را به خود اختصاص داده و در این گفتمان، طبیعتاً مؤلفه‌ها و شاخصه‌های خاصی همچون توحیدمحوری، نبوت محوری، امامت محوری و عدل محوری وجوددارد.
افزون بر این، نگرش شیعی و پارادایم اهل بیت(ع) بر این انقلاب کاملاً حاکم است که این پارادایم از نگاه‌های جدید و بین المللی به شمار می‌رود.
اگرچه امروز میان سنت و مدرنیته چالش است، اما انقلاب اسلامی به ‌رغم بُن‌مایه‌های سنتی، خود را کاملاً با مؤلفه‌های مدرن تطبیق داده و از شیوه‌های دموکراسی مطرح در جهان استفاده و خود را به روز کرده است.
از این رو، فرهنگ انقلاب اسلامی ایران آرمان عدالت‌محوری و آزادیخواهی دارد و پیام‌های آن منطقه‌ای، جهانی و انسانی است و در نوع نگاه امام خمینی(ره) به مسایل اجتماعی سیاسی، انسان و جامعه مورد توجه هستند؛ زیرا این انقلاب انسان‌گراست، البته با اتکا بر خدامحوری.
باید توجه داشت، خدامحوری در اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی از جایگاهی مهم و ارزش‌هایی همچون فرهنگ جهاد، شهادت و مقاومت برخوردار است و با طرح مسأله وحدت به ایجاد قدرت و نوزایی جهان اسلام منجر شده است.
در این میان مهدویت، آرمانی است که در آن آینده‌پژوهی وجود دارد و آینده بشریت را ترسیم می‌کند؛ زیرا در مهدویت، مؤلفه‌های پیشرفت، ترقی، تمدن و تعالی همه جوامع مطرح می‌شود.

یعنی انقلاب اسلامی نگاه جهانی مهدویت را ترویج کرد؟
بله، در بحث مهدویت فقط نجات انسانِ مسلمان مطرح نیست، بلکه انسان به معنای اعم و پیاده‌سازی واقعی حقوق بشر هدف است و آرمان پیاده‌سازی عدالت و نجات بشریت با رویکرد اهل بیتی و شیعی مطرح می‌شود، یعنی این اندیشه مختص مسلمانان نیست، بلکه مسیحیان، یهودیان و حتی بودیسم‌ها نیز منتظر ظهور عدالت و حاکمیت انسانی و تحقق واقعی حقوق بشر در جامعه موعود هستند.
برای همین در اندیشه‌های زرتشت هم باور به آمدن «سوشیانت» و در مسیحیت هم ظهور «عیسی مسیح(ع)» مطرح شده است؛ البته در نگاه شیعه، او همزمان با حضرت حجت(عج) ظهور و به امام عصر(عج) اقتدا می‌کند. افزون بر این، در اندیشه یهود و نیز در عرفان بودیسم و اوپانیشادها، اوصاف فردی که با این ویژگی‌ها می‌آید، آمده گرچه اسامی گوناگونی دارد.
امام عصر(عج) کسی است که عدالت را به شکل تام در نظام بین‌المللی به ‌رغم فرهنگ‌های متکثر مستقر می‌کند و انقلاب اسلامی ایران مقدمه این انقلاب جهانی است؛ زیرا انقلاب ما با شعار استقلال و آزادی پیروز شد و در پی پیاده‌سازی عدالت بود و در این مسیر عاشورا موتور محرک و مهدویت و نگاه و امید به آینده، بال پرواز انقلاب است.

کارشکنی هایی که از بدو پیروزی انقلاب اسلامی با آن شده و می‌شود، چقدر به دلیل مبارزه با این نگاه و امید به آینده و تلاش برای چیدن بال پرواز انقلاب؛ یعنی مهدویت است؟
دشمنان اسلام، امام عصر(عج) و انقلاب نمی‌توانند مانع استقرار حکومت بر حق مهدوی شوند، چون اینجا اراده الهی بر پیروز جبهه حق است؛ چنانکه در آیه پنج سوره مبارکه قصص می‌فرماید: «ما در برابر او خواستيم بر آنان كه در زمين ضعيف شمرده شدند، منت نهاده و ايشان را پيشوايان خلق كنيم و وارث ديگران قرار دهيم.‌»
طبق این آیه و وعده الهی، باطل چون در ذات خود باطل است، مغلوب می‌شود و مهندسی شیطانی استکبار جهانی بی‌تردید برابر مهندسی الهی شکست می‌خورد.
باید توجه داشت، امام زمان(عج) هم مشروعیت دارند و هم مقبولیت ایشان محقق می‌شود، البته دیگر ائمه(ع) نیز مقبولیت داشتند، اما زمینه‌های استفاده از این مقبولیت برایشان فراهم نشد. اما در عصر ظهور اراده الهی بر آن است که نقشه‌های شیطانی پیروز نشود و در رابطه با انقلاب اسلامی هم چنین شد.
در این میان هر چقدر انقلاب اسلامی بیشتر بتواند ارزش‌های الهی اسلامی را در جامعه پیاده کند، به همان اندازه مقدمه ظهور را فراهم کرده است.

 اصل ولایت فقیه و حاکمیت این اصل بر شؤون گوناگون جامعه، چه تأثیری بر سوق‌دهی جامعه به سوی مهدویت و فضاسازی برای ظهور دارد؟
ولایت فقیه مورد قبول همه فقهای شیعه و اهل سنت است. به گونه ای که حداقل 24 تن از فقهای بزرگ اسلام همچون
 ابن رشد، شیخ طوسی، شیخ مفید، حاج رضا همدانی و حتی ابن سینا و امام محمدغزالی همگی قایل به این اصل هستند و بحث بر سر حیطه اختیار ولی فقیه
است. باید توجه داشت، در کتاب البیع امام خمینی(ره) و آثار دیگر بزرگان بحث شده «منصب ولی فقیه و حکم او در همه عرصه‌های حکومتی نافذ است» و مطلق شمول نفوذِ حکم ولی فقیه در احکام حکومتی است و حکم او بر همه احکام و نیز قوا و سازمان‌ها و نیروها، حتی بر مراجع و فقها نافذ است؛ زیرا ولی فقیه، زعیم و امام المسلمین بوده و ولایت فقیه استمرار حکومت اهل بیت(ع) است.
البته ولی فقیه از دیدگاه‌ها بهره می‌برد، برای مثال مجلس خبرگان هم به طور مفهومی و هم به شکل مصداقی می‌تواند به ولی فقیه کمک کند.

مردم سالاری دینی و حکومت مبتنی بر اصل ولایت فقیه چه جایگاهی در زمینه‌سازی ظهور دارد؟
دکترین ولایت مطلقه فقیه، دکترین جدید سیاسی در نظام بین‌الملل است، به گونه‌ای که قدرت‌های جهانی همچون آمریکا، چین و روسیه را تحت تأثیر قرار داده و جالب آنکه اینجا مدیریت فرد مطرح نیست، بلکه مدیریت فقه و اسلام است و حتی فقه بر ولی هم حکومت می‌کند.
تبلیغات و شبهاتی که دشمنان علیه ولایت فقیه مطرح می‌کنند، غرض‌ورزانه است. کار ولی فقیه در راستای مردم‌سالاری دینی و مظهر این نظام در مقام مقبولیت و تبلور، ولایت فقیه است، هرچند مشروعیت این ولایت از قرآن، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است؛ نه مردم. چنانکه خدای متعال در آیه 59 سوره مبارکه نساء می‌فرماید: «اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد...»
افزون بر این، بنابر سیره عقلا و عرفی جامعه نیز در زمان غیبت امام معصوم(ع)، فقها به تعبیر اهل بیت(ع) امنای اسلام و اهل اسلام هستند.
همچنین، مردم‌سالاری دینی در راستای ولایت فقیه و ولایت فقیه در راستای مردم‌سالاری دینی است؛ چنانکه در قرآن، بحث امام و امت مطرح و امامت، عامل پیشرفت و ترقی است. همان چیزی که امروز رهبری معظم انقلاب از تمدن نوین اسلامی تعبیر می‌کنند؛ تمدنی که از زمان پیامبر(ص) آغاز شده و در طول تاریخ استمرار یافته و حتی در قلب اروپا و آمریکا به عنوان نشانه‌هایی از استمرار تمدن نبوی نفوذ دارد.
البته همه این‌ها متأثر است از موج فکری نهضت امام خمینی(ره) و پیش از ایشان روشنگری‌های کسانی چون سیدجمال الدین اسدآبادی، شهید مدرس، محمدعبده، سیدقطب، آیات عظام محمدباقر صدر، بروجردی، مرعشی نجفی، گلپایگانی، حکیم و دیگر بزرگان از شیعه و سنی که مقدمات تحقق تمدن اسلامی را فراهم کردند. امروز هم کسانی چون سیدحسن نصرالله از سربازان اهل بیت(ع) در لبنان هستند.

برای آنکه در بستر انقلاب، باورداشتِ مهدویت را به جهان صادر کرده و با آن اهداف را محقق کنیم، به چه ساز و کارهایی نیاز داریم؟
ارایه طریق علمی و رهنمون توسط بزرگان شیعه و تأکید بر وحدت و عدم تفرقه و مبارزه با دشمنان جهان اسلام ضرورتی است که شیعه و سنی به آن نیاز دارند و نیز حرکت حول محور قرآن و اطاعت از مقام معظم رهبری به عنوان رهبری واحد جهان اسلام راه تحقق این آرمان است، چنانکه در اجلاس سران کشورهای اسلامی همگان اذعان داشتند که آیت الله خامنه‌ای رهبر مسلمین جهان هستند؛ زیرا تفکر امام و امت و اطاعت از رهبر، تفکری قرآنی است و امروز رهبر انقلاب پرچمدار تفکر اسلام انقلابی‌اند و وظیفه جهان اسلام، تبعیت و حمایت از ایشان
 است. بنابراین می‌توان گفت، وحدت، علم، بصیرت و هوشیاری مسلمانان مقابل گروه‌های تندرو و نیز پرهیز از خشونت و نلغزیدن در مهندسی استکبار و اسلام هراسی‌ها و نیز مدیریت صحیح و هوشیاری رهبران کشورهای اسلامی از مقدمات و عوامل زمینه‌ساز ظهور
حضرت حجت(عج) است.