نانوای خوب نعمت است
علیرضا صفدری، کارمند 41 ساله یکی از ادارات می‌گوید: بچه که بودیم، اگر نانی در سر راهمان می‌دیدیم، از روی زمین بَرَش می‌داشتیم، فوتش می‌کردیم، می‌بوسیدیمش و کناری می‌گذاشتیمش تا زیر دست و پا لگد نشود. شاید به این خاطر که نان در سفره‌ها حرمت داشت و به آن قسم می‌خوردیم. برای تنها نانوای محله مان هم مثل نان سفره مان احترام خاصی قایل بودیم. او که تا همین یکی دو سال پیش در قید حیات بود، حرام خدا را حلال نمی کرد و در کارش غش و دروغ نبود. سال‌های سال نان خوب به دست مردم می‌داد.
صفدری می‌گوید: مردم تا چیزی را از دست ندهند، قدرش را نمی دانند. نان و نانوای خوب نعمت است. نانوایی که در کارش صداقت دارد، همیشه تنور زندگی اش هم گرم است.

  مثل یک موجود آزمایشگاهی!
نانوایی اما مشکلات خاص خودش را هم دارد. اصغر روکی، کارگر 43 ساله ای است که  حدود 25 سال در این حرفه مشغول به کار است. آن طور که خودش می‌گوید، تا امروز کار در دو سه نانوایی را تجربه کرده است .
می گوید: با تغییر وضعیت حرفه ای نانوایی ها، رشته کاری آن‌ها هم تغییر کرد و شرایط کار به مراتب سخت تر از گذشته شد. در مقطعی نان‌ها ماشینی شد و باز دوباره به همان شیوه سنتی و تنوری برگشت. روکی ادامه می‌دهد: نانوایی، شغل بسیار سختی است.
در دو سه سال اخیر که تعداد نانوایی ها زیاد شد، به نانوایی‌های سنتی هم کمتر بها دادند و دستمزدها بسیار پایین آمد،  علاوه بر این، امنیت شغلی در این کار وجود ندارد، ضمن آنکه این حرفه سختی های خاص خود را دارد.
 از ساعت پنج صبح که به محل کار می‌آییم، غیر از یکی دو ساعتی که برای صبحانه و ناهار استراحت داریم، بقیه اوقات را باید در محل کار بمانیم و کار کنیم.
تمام دستمزد و مزایای کاری ما مثل پاداش، حق مسکن و عائله مندی  در همین دستمزدی خلاصه می‌شود که دریافت می‌کنیم. این مقدار دستمزد که چشمگیر هم نیست، تنها برای این است که بگوییم
 زنده ایم و زندگی می‌کنیم. در واقع مثل موجود آزمایشگاهی هستیم و هر چه بخواهند روی قشر ضعیف نانوا آزمایش می‌کنند.
قبل از این 10 نفر در همین نانوایی که من کار می‌کنم، کار می‌کردند، اما اکنون چهار نفر از این جمع رفته‌اند.
او که از کارفرمای خود اظهار رضایت می‌کند، می‌گوید: تنها مزیت شغلی من این است که 25 سال است که بیمه هستم. از نظر توان جسمانی نیز بعد از گذشت سال ها حال و روز و شرایط جسمانی ام به گونه ای نیست که بتوانم هر کاری را انجام دهم. نه سنم اقتضا می‌کند و نه وقتش را دارم که کار دیگری انجام دهم.

  شهرستانی بودن هم خودش مشکل است
حبیب زلفی، شاطر یکی دیگر از نانوایی ها هم از هزینه‌های بالای نانواها می‌گوید و ادامه می‌دهد، با این کرایه‌های بالا، کارفرما ناگزیر است تعداد کارکنان را کم کند تا آخر ماه چیزی برای خودش باقی بماند.
حبیب 13 سال و اندی است که در نانوایی کار می‌کند و چند سالی است که از یکی از شهرستان های خراسان به تهران آمده و در یکی دو نانوایی کار کرده است.
 او می‌گوید: بخش عمده ای از مشکلات نانواها به خاطر این است که شهرستانی اند و
خیلی هایشان توان مالی ندارند تا در تهران خانه ای را اجاره کنند.
مثلاً خود من مجبورم هر چند ماه یک بار به شهر خودمان بروم، اما تا برگردم، دایم دغدغه این را دارم که نکند همین شغلم را از دست بدهم.
عزیزی، کارگر یکی از نانوایی های بربری جنوب شهر تهران هم از افزایش اندک دستمزدش  می‌گوید و اینکه در طول سال‌های کاری اش هیچ گاه دستمزدش متناسب با تورم افزایش نداشته است.او می‌گوید: در این چند سال قیمت‌ کالاها به شکل سرسام آوری افزایش یافته، اما ما همچنان هشتمان گرو نه مان است. آن وقت چطور باید هزینه‌های خانواده مان را مدیریت کنیم.
عزیزی معتقد است، یک نانوایی بربری دست کم باید سه کارگر داشته باشد، اما به خاطر هزینه‌های زیاد، آن‌ها دو نفره مغازه خود را اداره می‌کنند.

  اعتراضی که سودی نداشته است
رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارگران نانوایی‌های کشور نیز در این باره می‌گوید: در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و افزایش هزینه‌های جاری در نانوایی‌ها، کارفرمایان به جای چهار کارگر، دو نفر را استخدام می‌کنند و فشار کاری بیشتری را به کارگران وارد می‌کنند تا در مخارج صرفه جویی شود.
علی یزدانی اضافه می‌کند: در برخی مشاغل افراد پس از اتمام کار، وقت زیادی برای پرداختن به شغل دوم در طول روز یا یک هفته دارند، اما کارگران نانوایی‌ها از ساعت پنج صبح به سر کار می‌روند و در طول روز نیز باید هنگام ظهر و اوایل شب به پخت مشغول باشند، پس تمام روز خود را صرف همین حرفه می‌کنند و امیدواریم شرایطی فراهم شود تا درآمد آنان نیز بر اساس سختی کارشان افزایش یابد.
وی ادامه می‌دهد: سازمان تأمین اجتماعی باید در خصوص بیمه کارگران این صنف بر اساس قانون مشاغل سخت و زیان آور عمل کند، اما متأسفانه این سازمان، کارگری را که 10 یا 15 سال در یک واحد نانوایی کار کرده، اما آن مغازه در حال حاضر بسته شده است، مشمول بیمه مشاغل سخت نمی‌کند.
وی با تأکید بر اینکه بسته شدن یک مغازه ماهیت سخت و زیان آور بودن آن شغل را تغییر نمی‌دهد، خاطرنشان می‌کند: در سال 1384 دیوان عدالت اداری با اعلام رأی، سازمان تأمین اجتماعی را مکلف به رعایت قانون کرد، اما تاکنون این سازمان جز بی‌اعتنایی، عملی انجام نداده است.
یزدانی با بیان اینکه طبق قانون 20 سال کار شخص در مشاغل سخت 30 سال محاسبه و مشمول بازنشستگی می‌شود، یادآور می‌شود: متأسفانه هر سال نسبت به این تخلف قانونی اعتراض کرده‌ایم، اما سودی نداشته است.