با رحلت پیامبر رحمت (ص) و تغییر ذایقه دنیامدارانی که لباس دین بر تن کرده بودند، همان‎هایی که روزی یار حبیب خدا بودند، روبه‎روی امام زمان خود و قرآن ناطق ایستادند. شاید یکی از مهم‎ترین دلایل فتنه‎افروزی‎ها در زمان خلافت مولای متقیان حضرت علی (ع)، عدم تشخیص حق از باطل بود که مقام معظم رهبری در دیدار مذکور به این موضوع نیز پرداخته و باز هم درباره آسیب‎ها و خسارت‎هایی که فتنه بر نظام جمهوری اسلامی وارد کرد، صحبت نمودند. بی‎شک و بنا بر فرموده مقام عظمای ولایت، سکوت در برابر فتنه برای هیچ دوره‎ای جایز نیست زیرا این سکوت می‎تواند منجر به تقویت فتنه و فتنه‎گران شود.
«قدس» در گفت‎وگو با کارشناسان به بررسی تاثیر کمرنگ‎کردن آسیب‎های فتنه و فراموش‌کردن آن در جامعه پرداخته است.
 
 مبنای فتنه 88 از جهت‎گیری‎های روشنفکران دهه شصت گذاشته شد
دکتر سعدالله زارعی با اشاره به اینکه پایه‎های فتنه 88 از دهه شصت گذاشته شد، می‎گوید: مبنای فتنه 88 را باید در عدم پذیرش ساختارهای نظام و تن‎ندادن به رأی مردم عنوان کرد. زیرا فتنه‎گران علیه دو رکن اسلامیت و جمهوریت نظام تمام‎قد به پا خواسته بودند. فتنه 88 طغیانی از سوی برخی کاندیداهای درون نظام بود. این افراد چهارچوب‎های حقوقی نظام را زیر پا گذاشته و عملاً علیه نظامی به پا خواستند که مردم با رأی بالا آن را به وجود آورده و برای حفظ آن هزاران شهید تقدیم انقلاب کرده بودند.
بدون تردید، زمینه فتنه 88 -که نوعی سکولاریزاسیون بود- از سال‎های 65 به بعد و توسط یک جریان روشنفکریِ علی‌الظاهر چپ‌گرا دنبال  شد تا مبانی حقوقی جمهوری اسلامی را به چالش بکشند و چنین وانمود کنند که دین از کارآمدی لازم برای اداره جامعه برخوردار نیست تا بر این اساس، نوعی خودمختاری دینی را در جامعه رواج دهند.

 انتشار نشریات دهه شصت آغاز خودمختاری دینی بود
وی در این باره افزود: این نوع خودمختاری اهداف خاصی را دنبال می‌کرد تا با شبهه‌افکنی، مسیر اصلی دین را منحرف نماید و به‎نحوی به مردم القا کند که هر کسی می‎تواند تصویری از دین برای خود ساخته و در مقابل مبانی فکری نظام اسلامی قرار گیرد. فعالیت‎های دکتر سروش که از سال 65 آغاز شد، نمونه‎ای از طراحی‎های گسترده برای نشان‎دادن ناکارآمدی دین بود.
پس از آن شاهد تحرکات ویژه‎ای از این گروه بودیم که از آن جمله، می‎توان به انتشار مجله «کیهان فرهنگی» اشاره کرد.  بعد از کیهان فرهنگی نوبت به مجله «کیان» و «زنان» و چندین مجله دیگر رسید که با اهداف خاصِ مورد نظر این گروه چاپ می‎شد. اشاعه و ترویج این تفکر و برنامه‎ریزی برای گسترش آن در لایه‏های مختلف نظام، در دهه 70 به پیدایش روزنامه‎هایی چون «سلام» منجر گردید.
این روزنامه‎ها و افراد مرتبط با این جریان فکری، به دنبال تبلیغ و ترویج اندیشه خودمختاری دینی در کشور بودند.

 نتیجه فتنه 88، تهدید نظامی نظام سلطه بود
دکتر زارعی با بیان اینکه در فتنه 88 دشمن نظام اسلامی را آشکارا تهدید کرد، خاطرنشان نمود: نتیجه تفکر فتنه دهه شصت در فتنه سال 78 رقم خورد؛ به‎نحوی که دست‎اندرکاران جریان یادشده در روزنامه سلام و حلقه روشنفکر مذهبی، جامعه را به آشوب کشیدند.
تداوم این جریان و تبلیغ چنین اندیشه مسمومی، فتنه سال 88 را رقم زد که با همراهی و پشتیبانی نظام سلطه، کشور را به چالش کشید.
مسأله فتنه آنقدر برای غربی‎ها و کشورهای مرتجع عربی که دنباله‎رو سیاست‎های نظام سلطه هستند، خوشایند بود که آمریکایی‎ها، اروپایی‎ها و عربستان پای کار آمده و با دخالت آشکار در امور کشور، حتی در این باره اظهار نظر کرده و جمهوری اسلامی ایران را در حمایت و پشتیبانی از فتنه‎گران به جنگ نظامی تهدید کردند.

 فتنه حرکتی ضد ملی و براندازانه بود
این کارشناس مسایل بین‎الملل تصریح نمود: بدیهی است که فتنه 88، حرکتی ضد ملی بود و در راستای براندازی نظام اسلامی صورت گرفت. زیرا پای دشمنان دیرینه ایران اسلامی در چنین عرصه حساسی به وسط کشیده شد و آنها از آزادی‌هایی دم زدند که حتی خود بدان قایل نیستند.
فتنه‎ای که با اهداف گوناگون و در راستای ضربه‏زدن به نظام اسلامی و ولایت فقیه به پا شد، فتنه‎ای بود که حرارت آن کل جامعه را به آتش کشید. بی‎شک، اگر این مسأله به‎صورت معقول و اندیشمندانه‎ای کنترل نمی‎شد، صدمات و آسیب‌های مختلفی ایران اسلامی را تهدید می‌کرد.

 آشوب‎های تازه، حاصل بی‎توجهی به فتنه 88
وی دراین باره افزود: اندیشمندان، صاحب‎نظران و ملت شریف ایران همواره باید آنچه اتفاق افتاده را تقبیح نمایند. زیرا بی‎توجهی به این موضوع می‎تواند در شکل‎های دیگر بازتولید و بروز و ظهور داشته باشد.
متأسفانه، هم‎اکنون فتنه‎گران از ابزارهای دیگری برای پیشبرد اهدافشان استفاده می‎کنند.
بهره‏گیری از شبکه‎های اجتماعی و رشد سرعت تبادل اطلاعات در فضای مجازی به آنها امکان داده تا با استفاده از ابزارهای جدید، به‎صورت گسترده، گروه‎ها و طیف‎هایی را وارد معرکه جدیدی کنند تا آشوب‎های تازه‎ای را در آینده رقم زنند.

 نظام در برابر فتنه‎گران شکیبا بود
زارعی تصریح کرد: در واقع، شکیبایی نظام در برابر فتنه‎گران حکمتی برای توجه به منافع عمومی و آرام‎کردن آشوب‎ها بود.
متأسفانه، فتنه‎گران این نکته را نقطه‎ضعف نظام تلقی نموده و گمان می‎کردند که نظام تا این حد با فتنه‎گران کنار آمده است.
در حالی که حاکمیت جمهوری اسلامی، بنا بر رأفت اسلامی، تا جایی که ممکن بود در برابر فتنه‎گران صبوری کرد.  یقیناً، تأکید مقام معظم رهبری بر عدم فراموشی فتنه به معنای نمایش بردباری نظام در برابر فتنه‎گران است و نه پذیرش ادعای باطل آنها.

 زنده نگاه‎داشتن فتنه به معنای تقابل جناحی نیست
این کارشناس مسایل بین‏الملل با بیان اینکه هیچ حاکمیتی به فتنه‎گران اجازه کشتن شهروندان را نمی‎دهد، گفت: بدیهی است که هیچ منطقی اجازه اعتراضات خیابانی، شکستن قداست نظام، آسیب‎زدن به اموال عمومی، کشتن شهروندان، شعارهای گستاخانه علیه مبانی نظام، تحریک و زمینه‎سازی برای حضور براندازان و منافقینی که اهدافشان برای نابودی نظام اسلامی مشخص است، را نمی دهد.
طرح زنده نگاه‎داشتن فتنه به معنای تقابل یک جناح با جناح دیگر نیست.
این مفهوم عمدتاً در انتخابات در شکل رقابت معنا می‎شود و در صورت غیرانتخاباتی نیز در قالب اظهار نظر، تشکیل احزاب، گروه‎ها، دسته‎ها و همچنین، راه‎اندازی رسانه‎های دسته‎جمعی معنا پیدا می‎کند.
بنابراین، به هیچ وجه نمی‎تواند در قالب تظاهرات‎ براندازانه و نفی ساختارهای نظام تجلی یابد زیرا هیچکس نمی‎تواند ساختارهای نظام را جناحی تلقی کند.
فتنه 88 خسارات زیادی به کشور تحمیل کرد؛ به‏صورتی که کشور همچنان از آن صدمات، در سطح ملی و بین‎المللی رنج می‎برد.
بی‎تردید، آتش‎افروزی فتنه‎گران موجب کاهش اقتدار نظام اسلامی شد؛ به‎نحوی که این انگاره در نظام شکل گرفت که نظام جمهوری اسلامی ایران در شرایطی شبیه فتنه، امکان واژگونی دارد. بنابراین، اگر زنده نگاه‎داشتن فتنه 88 مطرح می‎شود به دلیل عدم فراموشی خسارت‎های جبران‎ناپذیر آن است.

 با نقاب دموکراسی آتش‎افروزی کردند
پرویز سروری، کارشناس مسایل سیاسی هم در این باره گفت: مسلماً تحقق دموکراسی نیازمند ابزارها و الزاماتی است که موجب انتخاباتی مطلوب می‎شود. این ابزارها و الزامات در نظام جمهوری اسلامی به‎صورت کاملی در نظر گرفته شده است.
فتنه 88 نشان داد برخی که با استبداد
خو گرفته‎اند و قادر به تحمل اقدامات و ابزارهای دموکراسی  نیستند، فقط نقابی به نام دموکراسی را بر چهره می‏زنند. اما اینان باطناً همان مستبدان دیروز هستند.

 لشکرکشی خیابانی دستاورد دموکراسی دروغین بود
وی در این باره می‎افزاید: دموکراسی یعنی پذیرش رأی اکثریت و نهادهای قانونی ناظر بر روند مشارکت.
متأسفانه، در جریان انتخابات 88، فتنه‎گران که با برآیند دموکراسی انتخابات را باخته بودند، در یک حرکت واقعا غیرقابل باور، نه‎تنها تمام نهادهای قانونی و ناظر بر انتخابات را دور زده و موجب بی‎اعتباری آنها شدند بلکه خود را در جایگاه قانون قرار داده و اعلام کردند ما پیروز انتخابات هستیم. از این رو ادعا کردند که انتخابات باید باطل شود. چنین رفتارهایی نشان می‎دهد که خوی استبدادی در ذات این افراد وجود دارد.
لذا اگر مردم و مقام معظم رهبری در سال 88 در مقابل این فتنه عظیم نمی‎ایستادند، یقیناً در دوره‎های بعدی دموکراسی، مردم‎سالاری دینی و مشارکت کارآیی خود را از دست می‎داد. در نتیجه، بازندگان انتخابات در هر دوره‎ای نهادهای ناظر بر انتخابات را نفی کرده و تلاش می‎کردند تا با لشکرکشی‎های سیاسی در خیابان‎ها حرف خود را به کرسی بنشانند.

 کام مردم را تلخ کردند
این کارشناس مسایل سیاسی فتنه 88 را موجب تلخی ذایقه مردم و از بین‎بردن دستاوردهای انتخاباتی عنوان کرد و گفت: تحقق چنین روندی یعنی دامن‎زدن به خونریزی، درگیری، تنش، خسارات فراوان به کشور و از بین‎رفتن  مردم‎سالاری و مشارکت مردم که ثمره خون شهدا است.
از این منظر، اگر در موضوع فتنه کوتاهی‎ای صورت بگیرد و آن را حادثه‏ای که در گذشته اتفاق افتاده، عنوان نماییم و یا با کوچک‎نمایی  حوادث و آسیب‎هایی که به نظام و ملت وارد شد، آن را از یاد ببریم، در انتخابات پیش‎رو نیز شاهد چنین رفتارهای خسارت‏آفرین خواهیم بود؛ به‎نحوی که ممکن است پای فتنه‏گران به عرصه‎های مختلف باز شده و هزینه‎هایی را بر مردم تحمیل کنند و  طعم شیرین دموکراسی را  بر جامعه تلخ نمایند.
 رفتارهای فتنه‏گران تابلوی عبرتی برای آیندگان باشد
سروری در این باره می‎افزاید: مسلماً در زمان پیروزی آقای روحانی اگر قرار بر تکرار این رویه بود، جناح مقابل باید فرآیند آشوب و اعتراض را ادامه می‎داد و با طرح این ادعا که عده‎ای دبه کرده‎اند، علیه جناح پیروز جوسازی و آشوب کرده و موجب تنش اجتماعی می‎شد.
اما این روند به دلیل احترام‎گذاشتن به روند دموکراسی و رأی مردم، بدون کوچک‎ترین آسیب به نظام و ملت، پذیرفته شد. یقیناً، کسانی که نتیجه انتخابات را پذیرفتند نشان دادند جز نظر مردم چیزی را نمی‎پذیرند.
بنابراین، به دلیل زنده نگاه‎داشتن دموکراسی نباید فتنه  88 را فراموش کرد. بدیهی است که لازم است رفتارهای غیرقانونی جریانی که به دنبال براندازی نظام بوده و موجبات خشنودی دشمنان و غم واندوه دوستان انقلاب را فراهم کردند را تابلو کنیم تا همواره در برابر دیدگان ملت  و نسل‎های آینده باشد تا به فتنه‎گران اجازه چنین رفتارهایی داده نشود.
                   
 جای متهم و مدعی تغییر کرد!
این کارشناس سیاسی با بیان اینکه فتنه‏افروزان 88 حقوق هسته‎ای ایران را از بین بردند، خاطرنشان کرد: انتخابات 88 در حالی برگزار شد که مشارکت بالای مردم، آمریکا را تقریباً وادار کرد که حقوق هسته ای ایران را بپذیرد. زیرا رکورد مشارکت بالای مردم می‎توانست دست ایران را در همه ابعاد مذاکرات و عرصه‎های بین‏المللی باز کند. متأسفانه، فتنه‎افروزی برخی باعث شد تا دستاوردهای بزرگ و رکورد مشارکت بالای مردم که فرصتی برای نظام بود، تبدیل به تهدید شود و متهمان که همان نظام سلطه بودند مدعیانی شوند که با ابزارهای مختلف و تحریم‏های مختلف، ملت ایران را تحت انواع فشارها قرار دهند.
بنابراین، فتنه‎گران موجب شدند جای مدعی و متهم عوض شود و  حقانیت جمهوری اسلامی زیر سؤال برود.
فتنه‎گری‎های جریان مورد نظر سبب مخدوش‎شدن چهره جمهوری اسلامی ایران شد و اجازه نداد که جلوه‎های مشارکت بالای مردم در انتخابات تجلی بیابد.