*مشاور: استاد علی اکبر مظاهری

پرسیده اند:

چند وقتی است، شاهد کم اعتنایی پسر نوجوانم به نمازهایش هستم. او نمازهایش را آخر وقت و با یادآوری من می‌خواند. دوست ندارم همیشه به او تذکر دهم؛ به نظرم اثر معکوس دارد. خیلی نگرانم. راهنمایی‌ام کنید. متشکرم.

* پاسخ ما:

درود بر شما که اندیشه عبادت و دیانت فرزندتان را دارید.

*اینک چند نکته:

- پرستش خداوند، از امور فطری است. خدای سبحان جانمایه آن را در نهاد آدمیان نهاده است و بذر و نهال آن را در جان انسان کاشته است. ما کشتکاران این بذر و کارندگان این نهال نیستیم، بلکه باغبانان آن هستیم.

باغبان دانا آن است که بذر و نهال را نیکو پرورش دهد؛ به آن، به اندازه، آب و نور و غذا دهد؛ نه بیش و نه کم و از آفت خوردنش پیشگیری کند، تا شکوفا شود. آب زیاد و بیش از نیاز، بذر و نهال را می‌میراند و آب اندک و کمتر از نیاز، آن را می‌خشکاند و آفت زدگی، آن را پژمرده می‌کند.

- «نمایاندن» بیش از «گفتن» اثر می‌گذارد. اگرچه گفتن نیز لازم است، اما نمایاندن لازم‌تر است.

شما عبادت و نیایش را به فرزندتان نشان دهید و البته گاهی نیز به آن فرمان دهید.

یادمان باشد که امام صادق(علیه السلام) فرموده است: «کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِکُم؛ مردمان را با غیر زبانتان (بلکه با کردارتان) به سوی نیکویی دعوت کنید».

و به یاد داشته باشیم، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرموده است: «صلوا کما رایتمونی اصلی؛ ببینید؛ همین گونه که من نماز می‌گزارم، نماز بگزارید».

اغلب چنین است که فرزند از کردار والدین اثر می‌پذیرد و مانند ایشان کردار می‌ورزد. عبادت و نیایش حالدار و بهنگام را به فرزندتان نشان دهید. نیز او را در رفتن به مسجد و محافل دینی، با خود همراه کنید.

- از تشویق، استفاده شایان کنید. فرزندانتان را بر عبادت و کارهای نیکویش تحسین کنید.

- از فشار، کمترین بهره را ببرید. عبادت با اکراه و اجبار، پایدار نیست.

- از تذکر زیاد، پرهیز کنید، زیرا - همان گونه که خودتان گفته‌اید - اثر معکوس می‌گذارد. البته تذکر نیز لازم است، اما اندک و به قدر ضرورت.

- در راه تربیت دینی فرزندتان، از دیگران مدد بجویید؛ از همسرتان، از مربیان، معلمان، دوستان، خویشان، آشنایان.

این مدد جستن را به گونه‌ای ماهرانه و زیرکانه انجام دهید؛ بدین گونه که فرزندتان احساس نکند برای هدایت او، دیگران را بر او گمارده‌اید. مپندارد که کاهل در عبادت است و شما، بناچار، برای به راه آوردن او از دیگران کمک طلبیده‌اید که اگر چنین شود، رمیده می‌شود و نتیجه معکوس به بار می‌آید.

ظرافت و مهارت، در راه تربیت، ضرورتی حتمی است.

- نگران نباشید. ما باید کارمان را نیکو انجام دهیم، اما نباید روانمان را با نگرانی، آسیب بزنیم. فرزندتان بنده خداست. هدایت بندگان، به اراده خداوند سبحان است. خدای رحمان، بندگان نیکویش را راهنمایی می‌فرماید.