قدس آنلاین-گروه استان ها- تمبر هندی از جمله میوه هایی است که علاوه بر داشتن بازار مناسب و فراهم بودن بستر کاشت در سیستان و بلوچستان اما متاسفانه از گذشته به دلیل رواج برخی خرافه ها مانع از کاشت آن به صورت انبوه در جنوب سیستان و بلوچستان شده است.

بسیاری از مردم جنوبی سیستان و بلوچستان اعتقاد دارند که کاشت تمبر هندی بد یوم است و موجب مرگ مادر بزرگ ها می شود.

درخت تمبرهندی یک گونه مثمر و مقاوم به خشکسالی است و میوه ترش مزه آن نیز طرفداران زیادی از جمله بانوان باردار و کودکان دارد.

 این درخت که در زمره داروهای گیاهی قرار دارد علی رغم اینکه در منطقه کنارک و چابهار شرایط برای کاشت آن بسیار مساعد است اما با عدم استقبال کشاورزان و باغداران روبرو شده است.

واردات بی رویه آفت کاشت تمبر هندی   

رییس اداره جنگلداری منابع طبیعی کنارک با بیان اینکه واردات بی رویه این میوه از طریق مرز های شرقی و اشباع بازار از محصولات خارجی انگیزه لازم برای کاشت این محصول در کشاورزان را کمرنگ کرده است می گوید: تاکنون سرمایه گذاری قابل توجهی برای تولید و صادرات این محصول در این منطقه صورت نگرفته است.

عبدالحمید اربابی اظهار می کند: به دلیل وفور میوه تمبر هندی در تمامی فروشگاه های سراسر استان و با قیمت های نازل کشاورزان منطقه تمایلی برای کاشت این درخت پر ثمر از خود نشان نمی دهند.

وی اذعان می کند: از طرفی اعتقاد به برخی خرافات مبنی بر اینکه کاشت این درخت موجب کوتاه شدن و مرگ مادر بزرگ می شود بسیاری از کشاورزان سنتی را از تولید این محصول باز می دارد.

این کارشناس منابع طبیعی یادآور می شود: تمبر هندی در زبان محلی مردم «چیتچک» نامیده می شود و هر چند که کاشت آن به صورت انبوه و وسیع مشاهده نمی شود اما بسیاری از مردم به صورت تک پایه ان را در منازل خود کاشت می کنند.

اربابی خاطرنشان می سازد: تمبر هندی در طب سنتی میوه ای سرد و خشک شناخته می شود و مردم محلی مصرف آن را در پایین آوردن تب موثر می دانند.

وی یادآور می شود: مصرف این میوه به هضم غذا کمک می کند و برای رفع تشنگی مفید است و بسیاری از بانوان منطقه از این میوه برای رفع تهوع و از پوست آن برای درمان اسهال استفاده می کنند.

جنبه تزئینی

رییس اداره منابع طبیعی بندر کنارک نیز با اشاره به اینکه تمایلی برای کاشت این درخت به صورت وسیع در این منطقه وجود ندارد اظهار داشت: با وجود اینکه درخت تمبرهندی یک گونه مثمر و در مقابل خشکسالی مقاوم است اما به دلیل عدم برخورداری از بازار مناسب در استان کاشت آن از نظر اقتصادی برای کشاورزان مقرون به صرفه نیست.

غلامرضا راهداری بیان می کند:درخت تمبر هندی سالیانه یک بار و به میزان ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلو گرم میوه می دهد که پس از برداشت و پوست کندن وزن آن کاهش می یاید.

وی با اشاره به این موضوع که به دلیل عدم تولید انبوه و نبود صنایع فناوری کاشت این درخت تنها به عنوان درخت تزیینی در منازل و استفاده از محصول آن برای مصرف شخصی محدود شده است ادامه می دهد:

با این وجود همه ساله گیاه تمبر هندی به صورت گلدانی در نهالستان این سازمان تولید و در بین اقشار مختلف مردم توزیع می شود.

راهداری با بیان اینکه برحسب اعتبارات تخصیص یافته سالانه تعداد ۲ الی ۳ هزار نهال در نهالستان این سازمان تولید و در اسفند ماه هر سال در بین مردم توزیع می شود می افزاید: با توجه به بستر مناسب برای کاشت این درخت در چابهار و کنارک در صورت شناسایی و ایجاد بازار های مصرف و یا صنایع تبدیلی می توان زمینه تشویق و ترغیب کشاورزان را برای تولید این میوه در منطقه فراهم ساخت.

خرمای خشک

نام تمبر هندی برگرفته از نام «تمبر» و به معنای خرمای خشک است.

میوه نرسیده این گیاه به رنگ سبز است و وقتی کاملا رسید به رنگ قهوه‌ای یا قهوه‌ای متمایل به قرمز خواهد شد.

طعم این میوه زمانی که هنوز نرسیده بسیار ترش است و هر چه بیشتر می‌رسد شیرین‌تر می‌شود و بچه‌ها آن را به عنوان تنقلات مصرف می کنند.

این گیاه از خانواده‌ نخودها است و میوه‌هایی شبیه باقلا دارد که در«ماداگاسکار» به عنوان درختی مقدس و پادشاه درختان تلقی می‌شود.

میوه‌های این گیاه مورد علاقه بسیاری از مردم است و به عنوان چاشنی و طعم‌دهنده غذا، دسر، شربت و آبمیوه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص درمانی

 میوه‌های این گیاه سرشار از ویتامین C است و برای درمان اسکوربوت و سرماخوردگی مفید است.

مصرف تمبر هندی حالت تهوع و استفراغ را از بین می برد و شاید یکی از دلایل استفاده زیاد آن توسط بانوان باردار به دلیل همین خاصیت است.

تمبر هندی باعث پایین آمدن حرارت بدن (تب)‌ و رفع عطش می‌شود و در درمان اختلالات صفراوی موثر است.

 ضماد آن جهت دررفتگی عضو و تقویت عضله و همراه با روغن حیوانی جهت باز کردن دمل در قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

آشامیدن آب آن برای رفع هموروئید (بواسیر)‌ مفید است و از برگ‌های آن برای درمان سوختگی استفاده می‌کنند و تهیه شربت تمبرهندی مورد استفاده بسیاری از ملل است و باعث رفع تشنگی می‌شود.

امروزه تمبرهندی کاربرد درمانی سنتی خود را به خصوص در ایران از دست داده و صرفا به صورت خوراکی مصرف می‌شود و از رب تمبرهندی به عنوان چاشنی قلیه ماهی، معروف‌ترین خورش جنوبی‌ها و شهرهای آبادان و خرمشهر استفاده می شود.

اهالی جنوب پیش از تنوری کردن ماهی، پوست آن را به شیره تمبرهندی آغشته می‌کنند و در سایر غذاها از جمله تهیه خورش بامیه از چاشنی این میوه استفاده می کنند.

باید توجه داشت تمرهندی را نباید در آب زیاد مالید زیرا موجت تهوع و استفراغ می‌شود بلکه باید آن را در آب خیساند وقتی در آب حل شد آن را صاف کرده و با کمی نبات یا شکر آشامید.

زیاده روی در خوردن این میوه باعث خراش روده و ایجاد سرفه می‌شود و مصرف آن به عنوان ناشتا مضر است.

درختی سرشار از کلسیم و ویتامین E

درخت تمبرهندی بومی آفریقای گرمسیری و هندوستان است ولی امروزه در بیشتر مناطق گرمسیری دنیا پرورش می یابد و میوه آن سرشار از ویتامین E و کلسیم است.

این درخت در ایران در نواحی چابهار، بندرعباس و بوشهر کاشته می شود و از سن ده سالگی میوه می دهد که هر ساله به میزان محصول آن افزوده می شود.

این درخت زیبا دارای ۲۰ متر بلندی و ۵۰ سانتیمتر قطر می باشد و سن آن تا ۲۰۰ سال هم می رسد.

 نهال این درخت برای بهره برداری از میوه، چوب و احداث فضای سبز در استان های جنوبی کشور تولید می گردد.

میوه ان شبیه باقلا به شکل غلاف و به طول ۱۰ سانتیمتر است  که درآن ۱۰ تا ۳۰ دانه قرار دارد.

برای تهیه تمبر هندی میوه های آن را شکافته و قسمت گوشت دار ان را با هسته بیرون آورده و خشک می کنند.