قدس آنلاین- غلبه بر دیابت با تغییر رویکرد ما به سوی «پیشگیری محوری» میسر می‌شود. این نظر دکتر اسدالله رجب، رئیس انجمن دیابت ایران است که همزمان با هفته دیابت با خبرنگار ما گفت و گو کرده است. دکتر اسدالله رجب می‌گوید: امروزه در زمینه درمان دیابت و بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر، دارو حرف اول را نمی‌زند؛ زیرا درمان دیابت متکی بر ۶ محور است که یکی از آن‌ها امور مربوط به دارو است، در حالی که در کشور ما به این بُعد بیشتر از سایر جوانب توجه می‌شود؛ چرا که ساده‌ترین مبحث به شمار می‌آید. همچنین به جوانبی همانند تغذیه سالم، تحرک کافی، ابزار و وسایل مورد نیاز مبتلایان و آموزش و توانمندی آن‌ها توجهی نمی‌شود. در حالی که هزینه پیشگیری و کنترل این عارضه به مراتب کمتر از هزینه درمان و بازتوانی مبتلایان است، اما سازمان‌های بیمه‌گر نیز هزینه‌ای برای آموزش و توانمندسازی مبتلایان به دیابت را نمی‌پردازند.

* پیشگیری بهترین درمان است

رئیس انجمن دیابت ایران ادامه می‌دهد: بنا بر داده‌های موجود در جمعیت بالای ۱۸ سال ما ۱۲درصد مبتلا به دیابت هستند. همچنین چشم انداز میزان جمعیت مبتلا به این عارضه روند صعودی را نشان می‌دهد. چراکه تغییر در سبک زندگی همانند تغذیه ناسالم، کاهش فعالیت‌های بدنی و استرس مداوم، این روند را متحول ساخته است. به همین دلیل باید رویه درمان دیابت در کشور ما نیز تغییر کند و از دارومحوری به سوی تأکید بر پیشگیری برود.

وی با تأکید بر غفلت همگانی نسبت به بیماری دیابت می‌افزاید: همه ما از مردم گرفته تا نظام سلامت و بیمه‌ها باید به این بیماری جدی‌تر توجه کنند. در حال حاضر ۹۰ درصد مبتلایان به عارضه یادشده را افراد مبتلا به دیابت نوع دو تشکیل می‌دهند که بسیار دیرهنگام متوجه بیماری خود می‌شوند. چنان که برخی بیماران با گذشت حدود ۱۰ سال از بیماری خود متوجه این مشکل شده و درمان را آغاز می‌کنند.

* ۵/۴ میلیون دیابتی داریم

دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی، فوق تخصص غدد و متابولیسم نیز در گفت و گو با قدس می‌گوید: در کشور ما بیش از ۵/۴میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند که بیش از نیمی از آن‌ها از بیماری خود بی اطلاعند و زمانی برای درمان مراجعه می‌کنند که دچار عوارض جدی همانند نارسایی کلیه، ضعف بینایی، مشکلات قلبی وعروقی و یا زخم پا شده‌اند. بنابراین باید نسبت به آگاه‌سازی و تشخیص نیمی از مبتلایان که از بیماری خود بی‌خبرند تلاش شود. از همین رو بنا بر دستورعمل‌های پزشکی توصیه می‌شود تمام افراد بالای ۴۵ سال برای تعیین قند خون ناشتا مراجعه داشته باشند. چنان که اگر قند خون آن‌ها زیر ۱۰۰ باشد، مشکلی تلقی نمی‌شود اما در صورت تعیین قند بالای ۱۰۰ اقدامات تشخیصی و درمانی باید انجام شود. همچنین اگر افراد در بستگان درجه اول خود فرد دیابتی داشته، خانمی دیابت دوران بارداری را تجربه کرده و یا فرد دچار افزایش وزن باشد، ضروری است بررسی وضعیت ابتلا به دیابت از سنین پایین‌تری صورت بگیرد تا روند تشخیص و درمان به موقع انجام شود.

این استاد دانشگاه می‌افزاید: بنابر مطالعات کشوری، حتی اگر بیماری افراد تشخیص داده شود در بیشتر موارد روند کنترل این عارضه چندان مؤثر نیست. چراکه کنترل دیابت تنها به کنترل قند خود خلاصه نمی‌شود و نیازمند بررسی و کنترل علائمی همانند فشار خون، چربی خون، بیماری‌های قلبی وعروقی، بیماری‌های کلیوی و امراض چشمی می‌باشد که این مقوله نه تنها در کشور ما، بلکه در جهان جدی گرفته نمی‌شود.

* مسئولیت سنگین سازمان‌های بیمه‌گر

دکتر مهاجری تهرانی با اشاره به اینکه امروزه داروهای این عارضه بسیار متنوع شده و بر اساس شرایط مبتلایان در اختیار آن‌ها قرار دارد، خاطرنشان می‌کند: چنانچه خدمات درمانی به طور مطلوب در اختیار بیماران قرار نگیرد و حمایت‌های بیمه‌ای در این مقوله کافی نباشد، با تشدید عوارض دیابت در افراد، در آینده سازمان‌های بیمه‌گر و نظام سلامت ناگزیر خواهند بود برای رویارویی با پیامدهایی همانند نارسایی‌های کلیه و انجام دیالیز، انجام جراحی‌های متعدد قلب و عروق و حتی جراحی‌های چشم هزینه کنند.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم با تأکید مکرر بر ضرورت تشخیص زودهنگام و کنترل دیابت می‌افزاید: بنا بر شواهد موجود در کشور ما و در تمام جهان، شایع‌ترین علت نارسایی‌های کلیه و دیالیز، ضعف بینایی و کوری، بیماری دیابت است. همچنین مبتلایان به این بیماری دو تا چهار برابر بیشتر مستعد بیماری‌های قلبی وعروقی هستند.

دکتر مهاجری تهرانی همچنین اضافه می‌کند: از عوارض چشمگیر دیابت، زخم پا می‌باشد؛ چنان که بنابر آمار جهانی ۱۵ درصد مبتلایان، به این عارضه دچار می‌شوند که از این تعداد نیز ۱۵درصد ناگزیر به قطع عضو می‌شوند. به این ترتیب هر۲۰ ثانیه در جهان یک نفر به دلیل ابتلا به دیابت ناچار به قطع پا می‌شود. این در حالی است که در۸۰درصد موارد می‌توان با پیشگیری و کنترل دیابت از بروز این بیماری جلوگیری کرد. از این رو تأکید می‌شود با اقدامات تشخیصی و درمانی به موقع و حتی کنترل این بیماری، مانع ابتلا به زخم پای دیابتی شوند. البته چنانچه بیماری به زخم پا مبتلا شد باز هم تلاش می‌کنیم این عارضه گسترش نیابد یا درصورت نیاز به قطع عضو، این مسئله محدودتر انجام شود، برای نمونه به جای قطع پا از زیر زانو به قطع یک انگشت بسنده شود تا اختلالی در زندگی روزمره بیمار ایجاد نشود.