به گزارش قدس آنلاین، معاون اماکن متبرکه و زائران آستان قدس رضوی در نشست علمی «تحولات کالبدی حرم مطهر رضوی با نگاهی به تاریخ حرم در دوره زمانی ۱۳۵۰» که روز گذشته در دانشکده هنر و معماری دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار شد، عنوان کرد: پهنه‌ای که امروزه شهر مشهد نامیده می‌شود، تاریخی پرفراز و نشیب و کهن دارد که به دو دوره پیش از اسلام و پس از اسلام بخش‌پذیر است.
منبتی تصریح کرد: بررسی سیر تحولات کالبدی مجموعه حرم مطهر رضوی به عنوان محور اصلی پیدایش و گسترش شهر مشهد در ابعاد مختلف به ویژه از دید معماری و شهرسازی حائز اهمیت فراوان است، این تحولات نمایانگر بخش عظیمی از هنر و مهندسی به کار رفته در این مکان با تاثیرپذیری از شرایط و زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است.
وی با بیان اینکه مسیر تحول کالبدی شهرها به طور عمده تحت تاثیر تعامل‌های اجتماعی، جریان‌ها و مکاتب فکری حاکم و الگوهای شهرنشینی جهان است، افزود: تحولات کالبدی برآیند تمام نیروهایی است که باعث به وجود آمدن و شکل‌گیری یک سکونت‌گاه می‌شود و دارای نمود عینی و ذهنی است.
منبتی ادامه داد: شهر مشهد از تحولات کالبدی مستثنی نبوده و به علت شرایط حاکم از سوی دولتمردان، در دوره پهلوی دستخوش تغییرات و تحولات بسیاری ویژه در بافت پیرامونی بارگاه منور رضوی بوده است. شناخت سیر تکوین تاریخی این مجموعه مذهبی و فرهنگی عظیم که همچنان به عنوان مجموعه‌ای زنده و پویا فرآیند توسعه گسترش کالبدی خود را می‌پیماید از اهمیت بسزایی برخوردار است.
معاون اماکن آستان قدس ادامه داد: از جمله مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در بافت حرم، تخریب گسترده بافت قدیمی و گسترش حوزه منور رضوی است، بررسی ساز و کار انجام این عملیات گسترده در آن زمان و شناخت پیامدهای ناشی از آن می‌تواند حائز اهمیت باشد، چرا که هم اکنون طرح‌های بهسازی و نوسازی بافت حرم مطهر در حال انجام است و استفاده از تجربه‌های پیشین در این مقوله به منظور جلوگیری از تبعات منفی و افزایش بهره‌وری موثر است.
وی گفت: مجموعه حرم مطهر رضوی تبلوری از آمیختگی روح و دین در قالب هنر، فرهنگ و ادبیات است و این مجموعه عظیم معرف هویت ملی و مذهبی ایران اسلامی به جوامع جهانی قلمداد می‌شود. از دیرباز زائران، مسافران و جهانگردانی که به مشهد آمده و می‌آیند شیفته زیبایی‌های دل انگیز و جلوه های معنوی حریم ملکوتی حضرت ثامن الحجج(ع) شده‌اند.
منبتی تصریح کرد: بافت پیرامون حرم مطهر رضوی از سال ۱۳۱۰ تا سال ۱۳۲۰ به دلیل سیاست نوین شهرسازی، با ایجاد خیابان‌های طویل و میدان‌های تازه دستخوش تغییراتی شد. نگاه به الگوی شهر در دوران پهلوی نشان می‌دهد بافت روستایی اطراف حرم که دیگر راه‌های ارتباطی خود را به مجموعه حرم مطهر از دست داده، در میان شهری واقع است که نیاز به الگوهای منظم ساختاری دارد و خیابان‌های بزرگ اطراف بافت قدیم اجازه‌ عبور زائران را به داخل بافت نمی‌دهند. از همه مهم‌تر به دلیل رشد و توسعه شهر، اتومبیل‌ها تنها از خیابان‌های عریض خارج از بافت عبور می کنند و ساختار اطراف حرم از منبع حیات بخش خود گسسته شده که نیازمند اقداماتی ویژه است.
وی خاطرنشان کرد: زیربنای رواق‌ها و صحن‌های حرم مطهر رضوی قبل از انقلاب اسلامی ۸ هکتار بود و پس از انقلاب با شروع ساخت و سازهای جدید و توسعه حرم، این میزان به یک میلیون و ۱۰۰ هزار متر مربع رسیده است.

منبع:آستان نیوز
 پایان پیام/