قدس آنلاین: عملکرد مسئولان وزارت نفت باعث شده که انتقادات زیادی خصوصاً از سوی نمایندگان مجلس مطرح شود و بیژن نامدار زنگنه را در مرکز این انتقادات قرار دهد و وی را چندین بار تا مرز خداحافظی با این وزارتخانه پیش ببرد.

وزارت نفت منابع مالی بالایی دارد و وجود برخی ریخت و پاش ها و رانت مدیران آن سبب شده که نمایندگان نسبت به عملکرد این وزارتخانه حساس شوند. از سوی دیگر، وزارت نفت در آغاز دوره تحریمی جدید باید ارتباطات دیپلماتیک فعالی برای مبادلات نفت داشته باشد اما گویا در این مسیر هم چندان چابک گام برنداشته است، به همین دلیل حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مجلس در مصاحبه ای خبر داده که طرح استیضاح وزیر نفت در جریان است و نمایندگان به سبب نارضایتی از عملکرد زنگنه استیضاح وی را به جریان انداخته اند.

وی ادامه داده: می‌شد برخی مشتریان سنتی نفت ایران را با چند سفر وزیر نفت به آن کشورها و یا دعوت دولتمردان آنها به ایران، حفظ کرد، در حالی که ارتباطات دیپلماتیک وزارت نفت در بحث فروش نفت مطلوب و کارآمد نبود و سوالات و ابهامات زیادی وجود دارد.

مجلس حیاط خلوت دولت شده است

هدایت الله خادمی عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز با انتقاد از انفعال نمایندگان مجلس در برابر عملکرد وزارت نفت و استیضاح زنگنه به خبرنگار قدس آنلاین گفت: خیلی از نمایندگان با لیست دولت به مجلس راه یافتند برای همین در برابر ضعف و ناکارآمدی وزارت نفت سکوت کرده اند زیرا آنها تنها وکیل الدوله مجلس هستند و متاسفانه در کشور ما اینگونه است که ابتدا دولت انتخاب می شود و پس از آن لیست گروهی نمایندگان را ارائه می دهد. متاسفانه کمیسیون انرژی نیز درخصوص عملکرد وزیر نفت منفعل است. ترکیب بسیاری از نمایندگان و چینش آنها در مجلس از سوی وزرا صورت می گیرد و در واقع مجلس حیاط خلوت دولت شده است.

هدایت الله خادمی معتقد است که عملکرد چند سال گذشته وزارت نفت به هیچ وجه قابل دفاع نیست و مسئولان وزارت نفت همه فرصت ها را از دست دادند زیرا آنها بیش از هر چیزی چشم امید به مذاکره با غربی ها و نتایج برجام داشتند و هیچ اقدام موازی و همزمان با برجام انجام ندادند. ما پنج شش سال طلایی را با معطل ماندن در برجام از دست دادیم و نمی توان این مدت زمانی را در مسیر توسعه کشور نادیده گرفت، زیرا در همین مدت زمان از بسیاری کشورها عقب ماندیم.

ماهیگیری توتال از تحریم‌!

سال ۹۷ سال پرچالشی برای وزارت نفت بود و همین کافی است که پیکان انتقادات به سمت نفتی ها نشانه رود. خروج آمریکا از برجام و به دنبال آن خروج شرکت های نفتی خارجی از ایران عامل این انتقادات بود و تلاش های مدیران نفتی برای نگه داشتن این شرکت ها در ایران بی اثر ماند. خروج توتال از ایران به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های نفتی نیز موجب شد بخش اعظمی از صنعت نفت با مشکل و کندی مواجه شود. شرکت توتال همان زمان اعلام کرد که اگر شامل معافیت تحریم های نفتی آمریکا نشود از ایران می رود.

اما خادمی علت این موضوع را در تک محصولی بودن کشورمان می داند و می افزاید: بدلیل اینکه ما به نفت وابسته ایم دشمنان به راحتی از طریق تحریم نفتی ما را تهدید می کنند و با این روش می خواهند ایران را به پذیرش خواسته هایشان وادار کنند. چرا هیچ فردی در برابر توتال اقدامی انجام نداد درحالیکه این شرکت اطلاعات حساس را به خارج از کشور انتقال و به برخی از افراد داخل کشور رشوه داد، گرچه آمریکا نیز این شرکت را بخاطر دادن رشوه جریمه مالی کرد.

اما مسئله دیگری که به نارضایتی ها از عملکرد وزارت نفت دامن می زند، خبر افزایش قیمت بنزین در اواخر سال ۹۷ و برخی حواشی ایجاد شده پیرامون آن بود که گرچه مسئولان وزارتخانه نفت مدعی شدند در انتشار آن خبر نقشی نداشتند اما بسیاری عنوان کردند که این اقدام وزارت نفت برای این بود که واکنش جامعه را نسبت به افزایش قیمت بنزین بداند و همین موضوع موجب التهاب چند روزه جامعه شد.

از دست دادن قراردادهای گازی با انفعال زنگنه

در این میان برخی از کشورهای عربی منطقه همچون عربستان و امارات که همسو با سیاست های تحریمی آمریکا علیه ایران عمل کرده، به دولت های غربی وعده دادند که می توانند جایگزین مناسبی برای تولیدات نفت ایران باشند و نیاز بازار به تولید نفت ایران را جبران کنند. این موضوع نشان داد که جنگ نفتی دولت های غربی و عربی علیه کشورمان با قدرت ادامه دارد اما در نقطه مقابل آن شاهدیم که تولیدات نفتی کشورمان در طی یکسال اخیر کاهش یافت. براساس آمار، میزان تولید نفت ایران پیش از تحریم ها حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود اما برخی رسانه های بین المللی اعلام کردند که این رقم پس از تحریم ها به ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسید. چنانچه شهروز برزگر نیز در مصاحبه ای با قدس آنلاین به این موضوع اشاره کرد که تولید نفت حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز است که این رقم با آمار پیش از تحریم ها تفاوت فاحشی دارد.

خادمی ضمن تایید این مسئله مطرح می کند که نه تنها نفت ایران در حال حاضر ارزان فروخته می شود بلکه تولید و استخراج نفت در میادین فرزاد A در اختیار عربستان است، در میدان B  نیز هیچ اقدام مثبتی صورت نگرفته و در میدان c  نیز کشورهای همسایه نفت بیشتری استخراج می کنند. متاسفانه آقای زنگنه قراردادهای گازی با ترکمنستان و ترکیه را از دست داد و این مدیران نفتی همان هایی هستند که کرسنت را رقم زدند و همچنان پرونده آن باز است.

بی توجهی به بازار آمریکای لاتین برای همکاری های نفتی با ایران نیز یکی از دلایلی است که به ناکارآمدی وزارت نفت دامن زده است. در نامه ای که ۷۲ تن از نمایندگان مجلس به سران قوا درخصوص عملکرد وزرات نفت ارائه دادند بر این موضوع تصریح شده است. در این نامه آمده است با وجود پیگیری‎های مکرر دولت برزیل برای احداث پتروپالایشگاه نفت‌خام در برزیل در قالب مشارکت با شرکت ملی نفت ایران، با ظرفیت روزانه یک‎ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه و با وجود دو بار سفر وزیر انرژی این کشور برای دیدار با آقای زنگنه و انعقاد قرارداد مذکور، متأسفانه ایشان از این پیشنهاد استقبال نکرد.

تولید فرآورده‌های نفتی؛ راهکار مقابله با تحریم‌ها

اما راهکار این است که وزارت نفت در خصوص راهبردهای دوران تحریم و جذب بازار جدید در نقاطی همچون آسیای شرقی و آمریکای لاتین و جایگزینی این بازارها به جای بازار اروپا اهتمام و ابتکار عمل داشته باشد و از ظرفیت موثر آن برای کم کردن اثر تحریم‌ها بهره ببرد. بخش عمده ای از صادرات محصولات پتروشیمی کشورمان به بازار آسیا و چین روانه می شود به گونه ای که ۴۰ درصد از صادرات پتروشیمی به چین است.

البته در این بین بسیاری بر این باورند که برای دور زدن تحریم ها باید دامنه قدرت و اقدامات وزارت نفت کاهش یابد و فروش نفت با مدل های نوین به بخش غیر دولتی واگذار شود. همچنین راه اندازی بورس نفتی می تواند فروش سریعتر نفت و کاهش فساد و رانت را در پی داشته باشد.

هدایت الله خادمی نماینده مردم ایذه و باغملک نیز بر این باور است که دولت باید در شرایط فعلی برای مقابله تحریم ها خام فروشی نفت را کاهش دهد و به تبدیل نفت به فرآورده های نفتی روی آورده و از تک محصولی بودن در حوزه مبادلات نفتی خارج شود. در دوره ای که آقای آقازاده مسئولیت وزارت نفت را برعهده داشت تولید محصولات پتروشیمی را افزایش داد و دست به تاسیس پالایشگاه زد. اما آقای زنگنه مخالف تاسیس پالایشگاه بود بنابراین به واردات بنزین روی آورد، درحالیکه اگر پالایشگاه تاسیس نشود میزان خرید و فروش فرآورده های نفتی و به دنبال درآمدهای نفتی کاهش می یابد و همچنین بر رقم بیکاری افزوده می شود.

انتهای پیام/