نشست دوحه که در روزهای گذشته و با حضور نمایندگان ۲۵ کشور جهان و نمایندهای از سوی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. آنچه که در این نشست مشهود بود موضع مستقل دولت ایران در قبال دولت امارت اسلامی و منافع ملت افغانستان بوده و این رویکرد مبتنی بر درک عمیق واقعیات و الزاماتی است که منافع مردم و حکومت افغانستان توأمان در آن مستتر است. ایران در مسئله افغانستان از موضع ایجابی و مشفقانه با طالبان مواجه شده است و این برخلاف موضعگیری سخت و بی ثمر غرب و همپیمانانش در منطقه است. نگاه غربیها به افغانستان جنسیت زده است که منافع و امنیت این مملکت برایش اولویت نیست. ما در مسئله افغانستان به نگاهی جامع نیاز داریم. طبیعتاً حل مشکلات افغانستان بدون حضور نماینده طالبان بی نتیجه است. پیش از آغاز نشست اخیر دوحه آقای آنتونی گوترش دبیرکل سازمان ملل در توییتی مدعی شده باید برای کمک به میلیونها نیازمند اقداماتی انجام شود و موضوع اشتغال زنان را پیش میکشد، باید از حاضران در اجلاس پرسید اگر شما دغدغه ملت افغانستان و حقوق بشر دارید، پس چرا نمایندگان افغانستان و افرادی مثل سهیل شاهین مسئول دفتر طالبان در دوحه در اجلاس حضور نداشتند. نکته دیگر آنکه چرا با لغو تحریم از اموال مردم این کشور زمینه ساز بازگشت ثبات به این کشور نمیشوند؟ در مسئله افغانستان شاهد تکرار استانداردهای دوگانه و بازیهایی هستیم که اگر منافع غرب و آمریکا را تأمین نکند در نهایت همه گفت وگوها را به بن بست میرساند. با این اوصاف چندان دور از انتظار نیست که نشست یکجانبه دوحه هم بیثمر باشد؛ چراکه سخن و اهداف کشورهای منطقه با خواست طرف غربی از این برنامهها بسیار فاصله دارد. اگر پرونده افغانستان از مسیر سیاست همسایگی، تعامل کشورهای اسلامی با محوریت کشورهای هوشمندی مثل ایران پیگیری شود، رسیدن به جواب محتملتر است. البته کشورهای منطقه باید منصفانه و با درک شرایط افغانستان وارد شوند. باید با همگرایی نسبت به مهار مشکلات در این کشور از جمله خطر تروریسم نگاه کرد. اینکه گفته میشود افراد حاکمیت قبلی به سیستم برگردند، شاید این رویکرد منطقی نباشد، اما اگر اولویت، دخیل شدن همه اقوام در قدرت و برقراری ثبات در تصمیم گیریها باشد و از این گزاره حمایت شود، به تدریج نتیجه بخش خواهد بود. واژه دولت فراگیر نباید وسیله وقتکشی طرفهای خارجی شود که وضعیت افغانستان را درک نمی کنند. ایده صحیح این است که دولتهای خارجی اگر میخواهند فشار بیاورند، در گفت وگو با دولت افغانستان باشد و نه در مواجهه با ملت مظلوم این کشور. غرب، آمریکا و متحدانش در حال حاضر مردم افغانستان را هدف تحریم قرار میدهند. اقدامات بلندمدت، میانمدت و کوتاهمدت منطقهای و جهانی باید موجب آزاد شدن ۲/۵ میلیارد دلار دارایی گروکشی شده ملت افغانستان نزد کشورهای غربی شود و این ایده می تواند ثمر بخش باشد. اگر پرونده افغانستان به صورت گام به گام حل نشود، پروندههای مثالی زیادی به چالش میخورد. از جمله این پروندهها مطالبات آبی ایران و منابع آبی هیرمند است. با توجه به دادههای مطرح شده، خوشبخانه سفیر ایران در افغانستان گفته است مسئله در حال حل و فصل است و در سال پیشرو آب جاری خواهد شد. مسائل سیاسی هم میتواند روی این قضیه سایه افکند. اگر مناسبات منطقهای رشد کند، امید است این پروندهها به مشکل برنخورد. البته بارندگی و خشکسالی و این مسائل هم دخیل است، اما راه حل اصلی، تعامل گام به گام است. آب هیرمند یکی از اولویتهای روابط ما با افغانستان است و باید با دیپلماسی تعاملمحور با خواستههای روشن و پرهیز از کلیگویی سیاسی تا حصول نتیجه پیش برویم.
۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۵:۲۷
کد خبر: 869715
حل مسئله افغانستان با محوریت ایران
پرونده آب هیرمند نیازمند صراحت در دیپلماسی و پرهیز از کلیگویی است
دکتر بهرام زاهدی، مسئول کارگروه افغانستان مؤسسه اندیشهسازان نور
راه حل اصلی، تعامل گام به گام است. آب هیرمند یکی از اولویتهای روابط ما با افغانستان است و باید با دیپلماسی تعاملمحور با خواستههای روشن و پرهیز از کلیگویی سیاسی تا حصول نتیجه پیش برویم.
نظر شما