به گزارش قدس آنلاین به نقل از فارس، قیمت مرغ در روزهای اخیر، دوباره افزایش یافته است و برای خیلی‌ها جای سئوال است که چرا با وجود اختصاص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی برای این بخش و استفاده انرژی ارزان‌قیمت، قیمت مرغ در قیاس با برخی کشورهای همسایه هم بالاتر است؟ مسبب اصلی رشد قیمت‌ها در داخل چیست و وضعیت در آینده از نطر تامین و قیمت چگونه خواهد بود؟
برای پاسخ به این سئوالات به سراغ حسین دماوندی‌نژاد، معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی رفتیم و با وی گفت وگو کردیم.
گفت‌وگو با دماوندی‌نژاد، که در ۲ سال اخیر کمتر با خبرنگاران مصاحبه می‌کرد، در ساختمان ۸ طبقه وزارت جهاد کشاورزی در خیابان طالقانی انجام شد و حدود ۳ ساعت به طول انجامید و مسائل بسیاری مربوط به معاون امور تولیدات دامی در حوزه‌های مختلف نظیر مرغ، گوشت قرمز، صنایع لبنی و غیره مطرح شد.
در این گفت‌وگو به نکات جدیدی از جمله حضور مهاجران افغانی، تاثیر اصلاح ارز ترجیحی، سرانه مصرف مرغ و تاثیر آن در نوسان‌های قیمتی و غیره اشاره شد.
این گفت‌وگوی تفصیلی به دلیل طولانی شدن در دو قسمت آماده شده است که بخش نخست آن را هم اکنون مطالعه می‌کنید، در بخش اول درباره مسائل مربوط به تولید، بازار مرغ و نهاده‌ها گفت‌وگو شده است و در بخش دوم به موضوع گوشت قرمز و صنایع لبنی پرداخته‌ایم.
جناب دماوندی‌نژاد، می‌خواهیم سؤالات را در ۳ بخش مسائل مربوط به مرغ، گوشت قرمز و لبنیات پیش ببریم، در موضوع تأمین و قیمت تخم‌مرغ هم چون این روزها وضعیت مناسب است، اگر موردی را ضرورت دانستید، توضیح دهید، گفت‌وگو را با موضوع مرغ شروع می‌کنیم چون نوسانات بیشتری در بازار دارد و اخیرا هم مجددا نوساناتی در مورد قیمت گوشت مرغ، شکل گرفته است برخی معتقدند که دلیل آن کاهش تولید مرغ است، آیا واقعا چنین بوده است؟
قبل از هر چیزی چند نکته را لازم می‌دانم که بگویم نخست اینکه بر اساس استانداردهایی که وزارت بهداشت و درمان برنامه‌ریزی می‌کند هر فرد روزانه ۳۲ گرم پروتئین با منشا دام و طیور باید مصرف کند که بخشی از این نیاز را معاونت امور دام برنامه ریزی می‌کند در این میان مهاجران افغانستانی هم که شهروندان ما تلقی شده‌اند نیز در این برنامه ریزی‌ها جای گرفته‌اند.
نکته دوم مربوط به رخدادی است که سال گذشته به وقوع پیوست، در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ که اصلاح ساختار اقتصادی رخ داد و در دولت، مردمی‌سازی نظام پرداخت ملی یارانه‌ها تعریف شد، اتفاقی که مدل‌های بسیار کوچک تر از آن در دولت‌های قبل به‌وقوع پیوست اما در این اقدام بسیار وسیع و عمیق، تغییر نرخ ارز برای تامین نهاده‌های زیر بخش دام و طیور بود، تا آن زمان نهاده‌ها با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد می‌شد که پس از آن تبدیل شد به ارز ۲۸۵۰۰ تومانی یعنی امروز نهاده ای که تامین می‌شود ذرت، کنجاله سویا و جو برای تولید محصولات پروتئینی با ارز ۲۸۵۰۰ تومان وارد می‌شود البته برخی از نیازها هم از جمله دو آمینو اسید متیونین و لایزین، واکسن و دارو، مونوکلسیم و دی کلسیم فسفات با ارز مبادله‌ای وارد می‌شود.
بنابراین اتفاقی که طی سال گذشته به وقوع پیوست، روی تولید تاثیر گذاشت، تولید کننده‌ها فشار سنگینی را تحمل می‌کردند، از سوی دیگر مقرر شده بود که کالا برگ الکترونیکی بلافاصله در کنار این طرح قرار بگیرد و محصولات تولیدی به نرخ شهریور ۱۴۰۰ به دهک‌های تعریف شده عرضه شود اما این اتفاق نیفتاد چون بخش وسیعی از جامعه توان خرید نداشتند، بنابراین در آن زمان به دلیل کاهش توان خرید مردم، مرغ خریداری نداشت و مجبور شدیم ۱۱۰ هزار تن از مرغ مازاد را تا آبان ماه ذخیره کنیم و در آذرماه هم شرکت پشتیبانی امور دام نقدینگی برای خرید نداشت و موجب شد که مرغ در بازار پس بزند.
منظورتان همان زمانی است که قیمت مرغ به کیلویی ۴۵ هزار تومان کاهش یافت در حالی که نرخ مصوب کیلویی ۵۹۸۰۰ تومان بود؟
بله همان زمان بود و قیمت حتی پایین‌تر هم آمد و مرغداران ضرر کردند؛ همان زمان از ما خواسته شد که تولید را مدیریت کنیم بر اساس مطالعاتی که مرکز پژوهش‌های اقتصادی وزارت جهاد و مرکز پژوهش‌های اقتصادی مجلس انجام داد به ما اعلام کردند که برای مصرف سرانه ۲۶ کیلو برنامه‌ریزی شود؛ این را هم بگویم که معاونت امور دام بر اساس سفارش‌هایی که می‌گیرد برنامه‌ریزی می‌کند و خودش اجازه‌ای ندارد، معاونت برنامه‌ریزی اقتصادی به این معاونت می‌گوید که چطوری برای مرغ، تخم مرغ، گوشت و غیره برنامه‌ریزی شود.
نظر شما برای برنامه ریزی با سرانه ۲۶ کیلوگرم که به شما گفته بودند چه بود؟
من نباید نظری داشته باشم آنها این برنامه را تعیین می‌کنند.
حالا نظر کارشناسی تان را بگویید این میزان تولیدی که برایتان تکلیف کرده بودند کم بود یا زیاد؟
آن زمان ۱۱۰ هزار تن خریداری شده بود و تولید داخل هم پس زده بود.
در سال ۱۴۰۱ وضعیت چگونه شد؟
در این سال تغییرات بسیار سریع در تقاضا شکل گرفت اما ما بر اساس برنامه سرانه مصرف ۲۶ کیلوگرم که مرکز پژوهش اقتصادی تعیین کرده بود، تولید می‌کردیم.
تقاضای مرغ از چند کیلوگرم به چند کیلو رسید؟
نمیدانم ولی به خاطر اینکه قیمت گوشت مرغ روند افزایشی گرفت، نشان می‌داد که تقاضا هم بالا رفته است.
این تحلیل درستی نمی‌تواند باشد، اینکه چون قیمت مرغ رفته بالا حتما تقاضا هم بالا رفته است، اتفاقا باید برعکس باشد.
وظیفه من نیست که نبض برنامه‌ریزی و بازرگانی را به دست بگیرم، من معاون بخش تولید هستم، من بر اساس تحلیل‌هایی که برای معاونت ما داشتند، مجبور به تولید بودیم، بنابراین این بار با تحلیل افزایش تقاضای مرغ به من اعلام کردند که برنامه‌ریزی را روی سرانه مصرف ۳۰ کیلوگرم ببرم.
بلافاصله تولید جوجه را بردیم بالا در حالی‌که اهل فن می‌دانند که این کار را حتی نیست، شاید توضیح ساده‌تر این است که مرغی که هر ۳۷ ساعت یک تخم می‌گذارد را نمی‌توان تحت فشارقرار داد تا هر ۲۴ ساعت تخم بگذارد اما با برنامه از این مسیر افزایش تولید دادیم به طوری که فروردین ۱۰۰ میلیون قطعه، اردیبهشت ۱۰۵ میلیون، خرداد ۱۱۰ میلیون و تیرماه ۱۲۲ میلیون قطعه جوجه تولید شد و تولید به همان مقطع قبلی برگشت که مرغ آن از هفته آینده به بازار می‌آید.
زمانی که به شما گفتند تولید خود را با سرانه ۲۶ کیلو تنظیم کنید چه میزان جوجه‌ریزی کردید؟
دماوندی نژاد: ۱۰۰ میلیون قطعه در ماه.
آیا نیاز کشور را تامین کرد؟
بله
پس چرا قیمت بالا رفت؟
چون تقاضا بالا رفت.
پس تولیدی که به شما تکلیف شده بود نتوانست تقاضای بازاری که بالا رفته بود را تامین کند؟ چقدر بین عرضه و تقاضای بازار شکاف ایجاد شده بود؟
۱۰۰ میلیون جوجه‌ریزی ماهانه، ۱۸۰ هزارتن مرغ تولید می‌کرد و همان زمان حدود ۲۰ هزار تن نسبت به تقاضا عقب بودیم.
پس همین شکاف بین عرضه و تقاضا که شکل گرفت عاملی برای رشد قیمت شد؟
یکی از دلیل‌ها این بود.
دلایل بعدی چه بود؟
اینکه هزینه‌های تولید مرغ افزایش یافت، در سال جدید ۲۷ درصد دستمزد و ۴۰ تا ۶۰ درصد تعرفه‌های آب، برق و گاز افزایش یافت و کنجاله سویا رفته رفته نایاب شد به گونه ای که مرغدارِ من امروز دو برابر نرخ دولتی یعنی ۳۲ هزار تومان می‌خرد، نرخ دولتی ۱۶۳۰۰ تومان است، اینها به دلیل مسائل ارزی بود که نتوانستیم وارد کنیم.
سهم کنجاله سویا در غذای مرغ چقدر است؟
۳۳ درصد.
سهم نهاده در هزینه تمام شده تولید مرغ چقدر است؟
۷۰ تا ۷۵ درصد هزینه تولید مرغ مربوط به نهاده‌ها است.
آیا رقمی دارید که برای تولید یک کیلومرغ چقدر افزایش هزینه‌ها داشته‌ایم؟
بله کاملا مشهود افزایش یافت و آنالیز کاملی داریم
اجازه بدهید برگردیم به مطالب گذشته، آن زمان که گفتید پس از جراحی اقتصادی، هزینه تولید بالا رفت و عامل گران شدن مرغ شد، اما همان زمان قیمت مرغ دولتی که کمتر از ۶۰ هزار تومان بود به ۷۳ هزار تومان افزایش دادند که به نوعی هزینه‌های تولید جبران شود، اگر این قیمت منطقی نبود چرا اعتراض نکردید؟
بله ان موقع این قیمت قابل قبول بود اما قیمت در بازار به کیلویی ۳۸ هزار تومان هم رسید و مرغداران متضرر شدند زیرا مردم توان خرید نداشتند، اگر دولت کالابرگ را توزیع می‌کرد بازار پس نمی زد، زیرا بر اساس همان کالا برگ قرار بود مرغ را به نرخ شهریور ۱۴۰۰ به مردم بدهند و اگر چنین می شد مرغ مازاد در بازار ایجاد نمی شد.
شما می‌گویید که تقاضا برای مرغ بیشتر شده است، پس به همان نسبت تقاضا برای گوشت باید کمتر شود، چرا قیمت گوشت قرمز کاهش نیافته است؟
چرا باید قیمت گوشت قرمز پایین بیاید؟ چه ادله‌ای برای این گفته دارید؟ شما به سطح افزایش قیمت عمومی در جامعه نگاه کنید، اگر با خانواده بروید و ساندویچ مرغ بخرید که شاید ۱۰۰ گرم مرغ داشته باشد و بقیه مخلفات است، ۲۰۰ هزار تومان پول از شما می‌گیرند، بنابراین همه کالاها افزایش قیمت داشته است، زمانی که فرد خود را در نظام قیمت‌ها ارزیابی می‌کند، آمادگی پرداخت این پول را دارد و تولید کننده هم همینطور انتظار رشد قیمت محصولش را دارد، تولید کننده من در سال ۱۴۰۱ یک سال بسیار بحرانی را سپری کردند.
آیا قیمت مرغ الان از نظر شما منطقی است؟ یعنی شما می‌گویید کمتر از این باشد تولیدکننده ضرر می‌کنند؟
متاسفانه قیمت دست دلالان افتاده است، بخش زیادی از رشد قیمت‌ها مربوط به نفوذ دلالی و واسطه‌گری است البته هنوز شیر و تخم‌مرغ کمتر از دلالی متاثر شدند ولی در مرغ و گوشت قرمز دلالی خیلی تاثیر گذاشت.
دلالی چرا و در کدام بخش شکل می‌گیرد؟
دلالی در قیمت گوشت و مرغ و در بخش بازار یعنی دقیقا زمانی که پای تولید به بازار می‌رسد.
نظر شما