تحولات قفقاز بیانگر این است دولت آذربایجان نه تنها از ادعاهای خود درباره ارمنستان و دالان زنگزور کوتاه نیامده، بلکه تحرکات اخیر این کشور نیز چشم‌انداز دستیابی به توافق با ارمنستان را دور از دسترس نشان می‌دهد.

خفگی ژئوپلتیکی با دالان ترکی

به گزارش قدس آنلاین، در همین راستا، تلاش ترکیه با حمایت غرب بر این است که طرح دالان ترک را محقق کند و در این میان مقامات این کشور نیز با بیان مواضع تند درصددند باکو را به تحریک علیه ایران و جنگ با ایروان وادار سازند.

در همین باره، احسان موحدیان پژوهشگر مسائل حوزه قفقاز در گفت وگو با قدس تصریح کرد: برخی محافل در ترکیه، باکو، ارمنستان و حتی ایران درباره قریب‌الوقوع بودن صلح آذربایجان و ارمنستان فضاسازی کردند. آن‌ها مدعی بودند در آینده نزدیک پیمان صلح و تسهیل ارتباطات زمینی و کریدوری برقرار خواهد شد و حتی طرح چهارراه صلح درباره ارمنستان را مطرح کردند، اما واقعیت نشان داد مطامع دولت باکو آنچنان است که چشم‌انداز صلح میان‌مدت و کوتاه مدت را نمی‌توان متصور بود.

در همین راستا شاهدید علی‌اف در سخنرانی تندی ماهیت ارمنستان به عنوان سرزمین را زیر سؤال برد. او همچنین خواستار واگذاری بخش‌هایی از خاک ارمنستان به باکو شده که دقیقاً در مسیر جاده ترانزیتی ایران به ارمنستان و از آن‌سو به گرجستان قرار دارد. بدین ترتیب آذربایجان نه تنها خواستار ایجاد کریدور جعلی زنگرور و زیرسؤال بردن حاکمیت ارضی ارمنستان شده، بلکه به‌صورت غیرمستقیم نیز درصدد از بین بردن دسترسی زمینی ایران به ارمنستان و گرجستان است. 

محور آذری-ترکی به‌دنبال کریدور شرق به غرب
موحدیان افزود: درواقع ترکیه و باکو می‌خواهند کریدور شرقی و غربی و میانی تقویت شود و با این مخالف هستند که ایران از طریق ارمنستان بتواند دسترسی آزاد به اروپا و گرجستان داشته باشد. از سوی دیگر، آذربایجان با سرمایه‌گذاری گسترده میزان بودجه نظامی خود را از ۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به ۴ میلیارد دلار در سال جاری رسانده است. به موازات این اقدامات، سفیر سابق باکو در ترکیه گفته بود دنبال منافع خود هستند و ایران باید نظرات ترکیه و باکو را بپذیرد. همچنین مقامات ترکیه هم از ضرورت ایجاد کریدور زنگزور تا سال ۲۰۲۸ صحبت می‌کنند. تمامی این‌ها نشان می‌دهد مذاکرات میان ارمنستان و آذربایجان برای دستیابی به صلح نتیجه‌ای ندارد. این تحولات را باید در کنار کمک‌های گسترده‌ ترکیه و باکو به اسرائیل قرار داد. همچنین ترکیه جزو ۱۰ کشور اول در عرصه صادرات و واردات با رژیم صهیونیستی است، حتی تأمین نظامی این رژیم از طریق پایگاه ترکیه صورت می‌گیرد.

چشم قفقازی‌ها به ناآرامی‌های شرق
این کارشناس حوزه قفقاز گفت: بدین ترتیب ترکیه و آذربایجان منتظرند درگیری‌های غرب آسیا یا مشکلات اقتصادی و امنیتی ایران به گونه‌ای گسترش پیدا کند که کشورمان تضعیف و درگیر مسائل شود تا توطئه‌های خود در مرزهای شمال غربی کشورمان را پیاده و کریدور مدنظر را ایجاد کنند. در صورت تحقق این موضوع، پای اسرائیل، تکفیری‌ها و تجزیه‌طلبان به مرزهای ایران گشوده شده و خفگی ژئوپلتیکی ایران ایجاد می‌شود. گستاخی ترکیه و باکو زمانی تشدید شد که حمله تروریستی کرمان اتفاق افتاد، درحالی‌که تا پیش از آن مشی سکوت درپیش گرفته بودند. درواقع این‌ها درصدد خرید زمان بودند تا از میزان حساسیت افکار عمومی و کارشناسان در ایران نسبت به تحرکات کاسته شود و در زمان مناسب بتوانند باقیمانده طرح خود را اجرا کنند. درپی حادثه کرمان، این‌ها احساس کردند ایران در موضع ضعف قرار گرفته و آسیب‌پذیر است، بنابراین مواضع قبلی درباره کریدور زنگزور را مطرح کردند.

موحدیان اظهار کرد: ایران باید قوی باشد و این تصور که اعطای مشوق‌های اقتصادی و سیاسی و باج دادن، ترکیه و باکو را از اهداف ضدایرانی منصرف می‌کند، باید کنار گذاشت. راه‌حل این است که ایران قاطعیت داشته باشد و ایجاد کریدور را نپذیرد. تأسیس کریدور کاملاً سیاسی است و این‌ها اگر به مسیر دسترسی تجاری نیاز دارند، می‌توانند از طریق خاک ایران آن‌هم با هزینه کم و امنیت بالا رفت و آمد کنند. اصرار بر عبور از خاک ارمنستان و اشغال جنوب آن، نشان می‌دهد ترکیه و باکو اهداف امنیتی و ژئوپلتیکی دارند. آن‌ها درصددند جنوب ارمنستان را جدا کرده و ایران را در محاصره کشورهای ترک قرار دهند تا بعدها بتوانند در زمینه اهداف سیاسی و امنیتی در سایر نقاط غرب آسیا از ایران باجگیری کنند و منافع ما را به خطر بیندازند. بنابراین باید رفتاری متناسب با اقدامات و مواضع آن‌ها داشت تا حقوق و منافع کشور تأمین شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.