از قیام خونین گوهرشاد تا روزهای بی‌قرار زمستان ۵۷ حرم مطهر امام هشتم(ع) نه تنها پناهگاه و گریزگاه مردم بود که سنگر مبارزه و جهاد هم به حساب می‌آمد و به همین دلیل این آستان در حافظه تاریخی مردم به عنوان یکی از کانون‌های مبارزات مذهبی، دینی و ملی مردم مشهد، خراسان و ایران در مقابله با حکومت‌های ظلم و جور ثبت شده است. اسناد و برگ‌های کتاب تاریخ ملت ایران حاکی از این حقیقت انکارناپذیر است. در آرشیو مرکز اسناد آستان قدس رضوی عکس‌هایی پیدا می‌شود که با تماشای آن‌ها می‌توان در زمان سفر کرد و به روزهای تظاهرات و حضور مردم در جریان انقلاب اسلامی ایران در مشهد برگشت.
۹ بهمن ۵۷/ صحنی که هنوز نامش انقلاب نشده بود
۳۰ صفر ۱۳۹۹ قمری و شهادت امام رضا(ع) است. انبوه جمعیت در نهمین روز بهمن ۵۷ در صحن عتیق جمع شده‌اند. صحنی که هنوز نامش انقلاب نشده است. زن و مرد و پیر و جوان همه آمده‌اند. بعضی حتی بچه به بغل در سوز و سرمای زمستان هم صحنه را خالی نگذاشته‌اند. البته تعداد افراد شرکت‌کننده فقط محدود به جمعیت حاضر در این صحن نیست. به درهای باز صحن کهنه که دقت کنیم، تا چشم کار می‌کند همه جا مملو از جمعیت است. بعضی پلاکاردها و اعلامیه‌هایی در دست دارند که روی خیلی از آن‌ها یک عکس مشترک است؛ چهره رهبر معظم انقلاب. اما لابه‌لای این آدم‌ها یک نفر دقیقاً رو به دوربین ایستاده و لبخند می‌زند. دستش را به علامت پیروزی بالا برده. انگار بوی پیروزی را حس کرده باشد.
۱۱ بهمن ۵۷/ عکسی که یادگار همبستگی است
چند عکس دیگر متعلق به ۱۱ بهمن ۵۷ است. یک سوی جمعیت مردان‌اند و یک سوی دیگر زنان. اما با یک هدف مشترک جمع شده‌اند. آمده‌اند که با روحانیونی که در دارالزهد حرم مطهر رضوی تجمع کرده‌اند، اعلام همبستگی کنند. روحانیونی که علت تجمعشان در تالار آیینه، حمایت از روحانیون و علمایی است که در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها در دانشگاه تهران تحصن کرده‌اند.
عکس دیگری هم از این تاریخ در آرشیو اسناد آستان قدس رضوی وجود دارد. عکسی که در آن چند مرد پلاکاردی در دست دارند که رویش نوشته: «به رهبری «امام خمینی» ما کارگران فنی آستان قدس رضوی همبستگی خود را با جامعه روحانیت و برادران مجاهد کشور اعلام می‌داریم».
۱۸ بهمن ۵۷/ زنان هم آمده بودند
دو عکس دیگر هم درباره تجمعی در ۱۸ بهمن۱۳۵۷ است. تجمعی که این بار فقط با حضور زنان در صحن پهلوی بوده است. تجمعی مانند ۱۷ دی ۱۳۵۷ که در آن زنان شهر به دعوت آیت‌الله قمی در سالگرد ۱۷ دی ۱۳۱۴ برای مبارزه با کشف حجاب روزه سکوت گرفتند و در حرم مطهر رضوی جمع شدند. شاید اگر بخواهیم عنوانی برای این دو عکس انتخاب کنیم، بهترین عنوان این باشد: «بانوان در صحن پهلوی علیه سیاست‌های پهلوی».
۲۰ و ۲۱ بهمن ۵۷/ «در بهار آزادی جای شهدا سبز»
پس از قطعی شدن استقرار دولت موقت، در کل ایران همه جا زمزمه پیروزی انقلاب پیچیده است. در همه شهرها تظاهرات عمومی در حمایت از نخست وزیری مهندس بازرگان و دولت منتخب امام(ره) در جریان بود. ۲۰ و ۲۱ بهمن ۵۷ در مشهد هم در تمام معابر و مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی مانند خیابان‌های شهدا و دانشگاه، جمعیت انبوه مردم به سمت حرم منور رضوی سرازیر می‌شد. تا چشم کار می‌کرد غلغله آدم است و شعار و شعار و شعار. شعارهایی علیه شاه و بختیار و شعارهایی مانند «در بهار آزادی جای شهدا خالی» . اینجا هم چهره مشترک روی عکس‌های دست مردم هم همان است؛ رهبر معظم انقلاب.
۲۳ و ۲۴ بهمن ۵۷/ آزادی را فریاد می‌زدند
حالا یکی دو روز از پیروزی انقلاب گذشته است. مردم این بار برای تظاهرات نیامده‌اند. دلیل اصلی حضورشان شادی پیروزی است. البته حضورشان دلیل دیگری هم دارد. آن‌ها برای حمایت از نظامیان شهربانی، ارتش و ژاندارمری جمع شده‌اند. چکمه‌پوشانی که تا همین چند وقت پیش اسلحه به دست روبه‌روی مردم ایستاده بودند و حالا سلاح‌ها را غلاف کردند. یونیفرم‌پوشانی که پس از اعلام همبستگی، در این لحظات در کنارشان‌اند. نظامیانی که تا دیروز در خفا با آزادگان همراه بودند و حالا همصدا با مردم، آزادی را فریاد می‌زنند.
نظر شما