گرچه سازمان شانگهای تا پیش از درخواست ایران در بیست‌وسومین نشست سران در دی ماه سال گذشته به مسئله فلسطین ورود نداشته است، اما پرداختن کشورمان به موضوع اقدامات و جنایات اسراییل و شرایط بحرانی مردم فلسطین در نشست مذکور موجب سوق دادن توجهات اعضای سازمان شانگهای به جنایات اسراییل گردید. در همین راستا، روز جمعه وزرای دفاع کشور عضو سازمان همکاریهای شانگهای در بیست و یکمین اجلاس خود در آستانه پایتخت قزاقستان به محکومیت رژیم صهیونیستی و اقدامات بی ثبات کننده این رژیم در منطقه پرداختند. از همین منظر میتوان گفت سازمان شانگهای دارای ظرفیتهای بالقوه برای معطوف ساختن تلاشها و اجماع کشورها به حل مسئله فلسطین است.

در همین زمینه، دیاکو حسینی کارشناس مسائل بین الملل در گفت و گو با قدس اظهار کرد: بنیان سازمان شانگهای بر دو موضوع اصلی بنا شد، اول مبارزه با ناامنیهای درون منطقه آسیای مرکزی به ویژه در همسایگی با استان سین کیانگ چین که برای چینی‌ها اهمیت دارد و در واقع دروازه ورود این کشور به دنیای غرب است. اما در عین حال بعد دیگری هم دارد و ان همکاری متقابل چین و روسیه برای مقابله با یکجانبه گرایی امریکا است. به نظرم با درنظر داشتن این دو هدف بنیادی میتوان گفت سازمان همکاری شانگهای تا اندازه‌ای موفق بوده زیرا اگر امروزه سخن از جهان چند قطبی و پایان رهبری و سلطه امریکا بر جهان است، باید آنرا تا حد زیادی مدیون همکاریهای چین و روسیه دانست. زیرا سازمان شانگهای یکی از عرصه‌های همکاری این دو کشور محسوب میشود. همچنین این سازمان در زمینه مبارزه با تروریسم و ناامنی به ویژه در اسیای مرکزی اقداماتی انجام داده است. به هر حال این سازمان در رسیدن به اهداف محدود و ابتدایی خود موفق بوده اما برای دستیابی به اهداف فراتر از آن و تبدیل شدن به سازمان موفق اقتصادی و شناخته شدن به عنوان نهادی جهانی با کارایی امنیتی راه طولانی در پیش دارد.

برخورداری از وزن دیپلماتیک برای حل موضوع فلسطین

حسینی بیان کرد: اگرچه ساختار رسمی سازمان شانگهای به عنوان سازمانی اقتصادی و امنیتی در زمینه مبارزه با جدایی طلبی، تروریسم و افراط گرایی شناخته میشود، اما هنوز فاقد ساز و کارهایی است که بتواند خارج از این قلمرو و در حل و فصل تنشهای فعلی خاورمیانه ایفای نقش کند. بنابراین گرچه روسیه و چین در سازمان شانگهای مشارکت دارند اما تصور نمیکنم این سازمان در آینده نزدیک بتواند در خارج از قلمرو خود به ویژه در حل مسئله فلسطین و تحقق صلح آن نقش موثر داشته باشد.

وی گفت: حتی اثرگذاری و نقش شانگهای در ایجاد صلح در مناطق اسیای مرکزی و قفقاز هم عملاً محدود بوده و از ابزار لازم برای ایفای نقش در حفظ صلح در مقیاس بزرگتر برخوردار نبوده است. گرچه این مشکل مشاهده میشود اما سازمان شانگهای به لحاظ دیپلماتیک وزن قابل توجهی برای رایزنی و حل موضوع فلسطین دارد و با مشارکت قدرتهای بزرگی همچون روسیه، چین، هند و قدرتهای منطقه‌ای همانند ایران و پاکستان میتواند منعکس کننده صدای بخش بزرگی از مردم جهان به ویژه قدرتهای در حال ظهور باشد. در مجموع از قدرت اجبارآمیز کافی برای ملزم ساختن کشورها به تامین صلح در منطقه خاورمیانه و پایان دادن به جنگ غزه برخوردار نیست و باید برای رفع این مسئله تلاش کند.

انتهای پیام/