دولت چهاردهم در برابر این موضوع حساس چه رویکردی را باید اتخاذ کند.

دولت، ورود بدون مقدمه نکند

اصغر مهاجری، جامعه شناس و استاد دانشگاه  در  پاسخ به این پرسش که رویکرد دولت چهاردهم در خصوص حجاب و عفاف باید چگونه باشد، به قدس می گوید: این پرسش، پر ابهام و پر چالش است؛ با این حال به دولت چهاردهم پیشنهاد می کنم که از ورود بدون مقدمه و بدون وضوح به موضوع حجاب خودداری کند.

وی با بیان این که دولت آینده ابتدا باید به 6 حوزه بپردازد، که هیچ کدام از آن ها مربوط به موضوع حجاب و عفاف نمی شود، می افزاید: در واقع دولت باید قبل از هر چیز به موضوعات مربوط به فیلترینگ، اف.‌ای.‌تی.‌اف « FATF »، رفع تحریم ها  یا برجام، انسجام اجتماعی، پویایی در تعاملات جهانی  ورود کند و گام های موثری در خصوص این موارد بردارد که اگر این اتفاق بیفتد گام ششم که همان گشایش در زندگی مردم به لحاظ اجتماعی، فرهنگی و بویژه اقتصادی است برداشته می شود.

وی با نگاهی بدبینانه به این موضوع می افزاید:  اگر تغییرات پوشش مردم جامعه خود را طی 46 سال اخیر مورد تحلیل قرار دهیم، متوجه خواهیم شد که هیچ یک از اقدامات انجام شده در پایش پوشش موثر نبوده است. پوشش، متغیرهای دیگری را بر می تابد و بر اساس آن ها عمل می کند که پای سیاسیون و یا نهاد قوه مجریه و به تبع آن نهادهای دیگر چندان در آن ها محکم نیست. از این رو معتقدم ورود دولت به این حوزه می تواند هزینه های زیادی برایش داشته باشد. بویژه این که شاهد تضارب آرا و دیدگاه ها نیز در نزد حاکمان حکومتی و دولتی در این زمینه هستیم. به هرحال اگر دولت می خواهد به حوزه حجاب و عفاف ورود کند این کار باید از سوی وزارت کشور صورت گیرد؛ یعنی وزیر کشور دولت چهاردهم به عنوان فرد موثر در حوزه مدنی انتظامی ورود پیدا کند و برای تعدیل شیوه ها اقدام کند.

وی با اشاره به این که ما باید حوزه پوشش را بی بدون رودبایستی به اصحاب حوزه  دانش  و صاحبان دانش فرهنگی بسپاریم، می گوید: در واقع برای برون رفت از نیمچه بن بستی که در حوزه پوشش داریم باید راهکارهای دانش پایه فرهنگی  ارایه شود و مردم خودشان این مسئله حل کنند.

فرایند پوشش و حجاب زنان در یک روند فراز و فرود قرار گرفته و دارد به جلو می رود. لذا باید این فضا را به اصحاب فرهنگی و دانشگاهی بسپاریم و دولت چهاردهم خود از ورود مستقیم و خام به این حوزه پرهیز کند و به  6 حوزه ای که در ابتدا به آن اشاره شده بپردازد.

دولت دچار چالش می شود

سعید مدنی، جامعه‌شناس و  پژوهشگر ارشد علوم اجتماعی هم  در این باره به قدس می گوید: در این مورد دو نکته وجود دارد، یکی بحث شرع اسلام است که دولت باید ببیند که شرع چه دستوری در زمینه حجاب و عفاف  می‌دهد و نکته دیگر هم به  توانایی پذیرش جامعه بر می گردد و این که جوامع  تغییر و  تحول پیدا می‌کنند.

به همین دلیل همین ابتدا چالش حکومت با جامعه شروع می شود و در نتیجه این موضوع انرژی  جامعه را می‌گیرد و تقابل ملت با دولت اتفاق می افتد ،همه اینها سبب می‌شود مشکلاتی پیش آید. به همین خاطر تصور می کنم که باید مسئولان در یک به این موضوع فکر کنند که آیا باید باید طبق آن سبک و سیاق دهه شصت ‌پیش بروند و یا تحولات امروز را بپذیرند.

امتیازات  پوشش و حجاب را مطرح کنیم

حجت الاسلام سید محمد ثقفی، استاد جامعه شناسی هم در پاسخ به قدس می گوید:  حجاب برای بانوان مسلمان در سوره های نور و احزاب آمده است و در خصوص چگونگی پیاده شدن این امر الهی در طول 4 دهه انقلاب اسلامی هم تجربه خارجی نیز داریم که این تجربه ها مجرای پیاده شدن احکام را به ما نشان می دهند.

وی با اشاره به آشنایی دکتر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب نسبت به معارف و احکام اسلامی، می گوید: البته ایشان در مرحله شکاف فرهنگی عهده دار پست ریاست جمهوری در کشور شده است و به این موضوع آگاه است که طبق فقه اسلامی امر به معروف و نهی از منکر چهار مرحله دارد که آخرین مرحله آن تاکید و جدیت- فشار و اجبار- است و مرحله نخست آن باید با دعوت تحقق بپذیرد و البته انجام چنین کاری فرهنگ و زبان خاص خودش را می طلبد.

این جامعه شناس با بیان اینکه قرآن کریم انسان را به یدخلون الی الخیر دعوت می کند، می افزاید: بنابراین لازمه حجاب چادر نیست؛ بلکه پوشش بدنی است، بنابراین ما باید فرهنگ اسلامی را با فرهنگ  یدخلون الی الخیر دنبال کنیم.در واقع باید  امتیازات پوشش و حجاب را به جای اجبار مطرح کنیم .

رئیس جمهور جدید حجاب و عفاف را جدی خواهند گرفت

مسئول کارگروه مد و لباس شبکه فراگیر مردمی حجاب کشور درباره راهبردها و وظایف دولت چهاردهم درخصوص عفاف و حجاب به قدس می گوید: جنگی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم جنگ شناختی و همه جانبه است و مسئولان باید به همه مسائل از جمله مسأله حجاب نگاهی دقیق و ویژه داشته باشند.

مریم سادات خرمدره ادامه می دهد: تا پیش از این شاید تصور می کردیم بدحجابی از سوی گروه یا قشر خاصی اتفاق می افتد اما در حال حاضر شرایطی به وجود آمده که با تقارن هفته عفاف و حجاب و دهه اول محرم به وضوح می بینیم عده ای از معاندین دارای گروه های مختلفی هستند که در این زمینه در محلات مختلف فعالیت می کنند.

خرمدره خاطرنشان می کند: روز گذشته در فضای مجازی بخشی از فعالیت های معاندین پخش شد که نشان از سازماندهی برنامه و مأموریت جدید آن ها داشت که با پوشش نامتعارف در هیئت ها و مجالس عزاداری امام حسین(ع) شرکت کنند و حتی به آنان سفارش شده بود اگر می توانید در مجالس گریه کنید و از امام حسین صحبت کنید. بنابراین مهم ترین نقشه جدید دشمن، تفرقه افکنی بین افراد مذهبی و دغدغه مند است.

مسئول کارگروه مد و لباس شبکه فراگیر مردمی حجاب کشور درباره راهبرد و وظایف دولت چهاردهم در موضوع عفاف و حجاب می گوید: دولت جدید قطعاً موظف است جلوی حرام شرعی و سیاسی بایستد چراکه رئیس جمهور جدید نیز فردی متدین است و حتما حجاب و عفاف را جدی خواهند گرفت.

خرمدره تأکید می کند: در حال حاضر ما با جنگ شناختی و همه جانبه رو به رو هستیم بنابراین مسئولان باید به مسائل جامعه نگاهی دقیق و ویژه داشته باشند در غیر اینصورت با سطحی نگری برخی مسئولان به مسأله بدحجابی دامن زده شود.

حجاب، ارزش و عفاف ارزش و هنجار است

این در حالی است که فروغ نیلچی زاده، استاد حوزه و دانشگاه نیز در خصوص راهبردهای دولت جدید برای عفاف و حجاب می گوید: مهم ترین مسئله ای که دولت جدید باید به آن توجه کند این است که هنجارها و ارزش ها را در حیطه عفاف و حجاب بر اساس موازین شرعی و تمدن سازی اسلامی تفکیک کرده و هنجارها را الزامی کند و برای ارزش ها نیز زمینه سازی کند تا ارزش ها در جامعه تجلی یابد.

نیلچی زاده معتقد است: حجاب، ارزش و عفاف ارزش و هنجار است. در حقیقت هنجارهایی است که باید نسبت به آن مراقبت کرد تا از زمینه های انواع آسیب ها پیشگیری کند.

در حوزه زنان بی برنامه ایم

اما توران ولی مراد، مدیر مدیر شورای همکاری های زنان در این باره دیدگاهی متفاوت دارد و می گوید: مسأله زنان تنها به عفاف و حجاب محدود نمی شود بلکه در ابعاد گوناگون با موضوعات مختلف مطرح است با این حال چهار دهه است که به مشکلات زنان پرداخته نشده و حالا به اینجا رسیده است.

مدیر شبکه «ایران زنان» اذعان می کند: چنانچه دولت ها به وظیفه خود در خصوص کرامت انسانی زن در همه ابعاد حقوقی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و غیره رسیدگی می کردند و درباره مشکلات زنان به گونه ای اقدام و رفتار می شد که زن خود را موجودی با کرامت و شخصیت ببیند بگونه ای که نیازی به ارائه خویش با جذابیت های جنسی نداشت، قطعاً کار به اینجا نمی رسید.

ولی مراد ادامه می دهد: ما در کشورمان معاونت امور زنان داریم اما در عمل رئیس جمهور معاون امور زنان ندارد چراکه بیشتر اقدامات خیریه ای انجام می شود و در حوزه زنان بی برنامه ایم.

مدیر شبکه «ایران زنان» تصریح می کند: در واقع مبنای رسیدگی به امور زنان باید بر اساس نگاه و نگرش و گفتمان انقلاب اسلامی باشد و آن کرامت انسانی زن است و نظام باید بر این مبنا خود را اصلاح، بازتعریف و بازسازی می کرد بنابراین در حال حاضر امور زنان در کشور مانند بدنی است که دست و پا و زبان دارد اما سر ندارد. 

ولی مراد می افزاید: از سویی خوراک های فرهنگی به صورت شبیخون به جامعه ما وارد شده است بنابراین توقعی غیر از اینکه زن نگاه جنسی پوش داشته باشد نیست. بنابراین باید اقدامات اساسی و ریشه ای در همه ابعاد حقوق زنان صورت گیرد چراکه مشکل زنان تک بُعدی نیست هرچند که موضوعی قانونی است باید اجرا شود و هنجارشکنی و قانون شکنی در هیچ شرایطی مورد تأیید نیست اما اگر قرار است مسائل زنان با همان مبنای گفتمان انقلاب اسلامی به جریان اصلی خود برگردد باید مسأله کرامت انسانی زن در نظر گرفته شود.

مدرس کارگاه مطالعاتی زنان و خانواده تأکید می کند: وظیفه دولت چهاردهم این است که به این نقطه اصلی آسیب زا توجه ویژه داشته باشد و کسی که به عنوان معاون امور زنان رئیس جمهور انتخاب می شود خیریه ای عمل نکند و از مأموریت خود آگاه باشد و لوایح لازم را تهیه و در راستای اصلاح قوانین و رفع خلأهای قانونی و هم برای اقدام مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی برنامه بنویسد و در راستای فعال کردن دیگر دستگاه ها گام بردارد.