آیت‌الله حائری شیرازی در کتاب آیینه تمام نما می‌گوید که خانه اصلی خدا دل مؤمن است و خداوند از کنار خانه اصلی خودش برای حسین بن علی علیه‌السلام و پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم چشمه اشک قرار داده است و از این رو است که امام حسین علیه‌السلام می‌فرماید: «انا قتیل العبرات» (من کشته اشکم). حالا هرچه کفه شور و شعور عزاداری‌های ما نیز متوازن‌تر باشد، بهره ما از اشک روضه نیز بیشتر خواهد بود.
به همین دلیل در ادامه به معرفی کتاب‌هایی درباره فلسفه عاشورا و قیام امام حسین (ع) که خواندن‌شان شور و شعور عزاداری و اشک بر مصیبت عاشورا را قوت می‌بخشد، می‌بپردازیم.
کتاب پژوهشنامه عاشورا
این کتاب با رویکرد تاریخی به قیام و شهادت امام حسین علیه‌السلام بوده و اثر محمد سالم محسنی است. کتاب حاضر پژوهشی است درباره حماسه تاریخی و ماندگار عاشورا که با حرکت امام حسین(ع) از مدینه آغاز می‌شود و سپس در امتداد رخدادهای کربلا و اسارت اهل بیت(ع) تا کوفه و شام و بازگشت به مدینه، برپایه منابع کهن تاریخی و روایی، ادامه می‌یابد.
نگارنده تلاش کرده است تا در یک متن مختصر، یک دوره گزارش مستند از قیام و رویدادهای عاشورا ارائه کرده و در خدمت پژوهشگران، مبلغان و مرثیه‌سرایان اهل بیت(ع) قرار دهد؛ از سوی دیگر، برخی مطالبی که در منابع امروزی نقل شده و در مرثیه‌خوانی‌ها رایج است اما در منابع معتبر و متقدم مستندی ندارند نیز در این کتاب مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بنابراین، اختصار، ارجاع به منابع درجه اول، داوری و سنجش روایت‌های متعارض و متناقض و ارائه روایت مستند و منسجم از ویژگی‌های این اثر است.
مشخصات کتاب:
نام کتاب: پژوهشنامه عاشورا
ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
نویسنده: محمد سالم محسنی
قطع کتاب: وزیری
تعداد صفحات: ۳۰۸
نوع جلد: شومیز
سال انتشار: ۱۴۰۰
نوبت چاپ: اول
کتاب فتح خون
فتح خون اثر شهید سید مرتضی آوینی و از جمله کتاب‌هایی است که پرده از راز بزرگ عاشورا برمی‌دارد و مظلومیت سید الشهدا و یارانش را در واقعه عظیم کربلا به تصویر می‌کشد. آوینی روایت عارفانه خود از عاشورا را حین شرح و بیان وقایع از رجب سال ۶۰ تا محرم سال ۶۱ هجری بیان می‌کند؛ و این روایت عارفانه سرشار از ابراز شگفتی و تحلیل و رمزگشایی اتفاقات است.
عشق در این کتاب مفهومی محوری است و سید الشهدا خود عشق و مرکز ثقل این مفهوم است، آنطور که شهید آوینی در وصف می‌گوید: «عالم هم در طوافعشق است و دایره‌دار این طواف حسین (ع) است.»
مشخصات کتاب:
نام کتاب: فتح خون
ناشر: انتشارات واحه
نویسنده: سید مرتضی آوینی
تعداد صفحات: ۱۳۴
قطع کتاب: خشتی
سال انتشار: ۱۳۸۷
نوع جلد: نرم
کتاب بازتاب تفکر عثمانی در قیام عاشورا
کتاب بازتاب تفکر عثمانی در قیام کربلا اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا هدایت‌پناه است. بازشناسی تفکر سیاسی، مذهبی نیروهای معارض قیام امام حسین(ع) در کوفه و کربلا از موضوعات بسیار مهمی است که با توجه به نقش کوفیان و اتفاق این فاجعه عظیم در حوزه جغرافیای شیعه، شبهات و تهمت‌هایی را متوجه تاریخ تشیع نموده است.
دشمنان شیعه همسو با تبلیغات امویان با این مغالطه و تحریف تاریخ که کوفه پایگاه شیعیان بوده و آنان از یک سو دعوت‌کنندگان امام و از سوی دیگر سرکوب‌کنندگان قیام کربلا بوده‌اند، درصددند تا شیعیان را مسئول این فاجعه معرفی کرده و عزاداری آنان را یک نوع سرپوش و فریب القاء نمایند. حرکت توابین نیز فرصت مناسبی به‌حزب حاکم داد تا ضمن تبرئه خود، آن را شاهدی بر این مدعا تبلیغ کند.
کتاب حاضر در صدد پاسخگویی به این شبهه است و با ادله و شواهد متقن تاریخی نشان داده که تفکر حاکم بر نیروهای معارض، تفکر عثمانی بوده و کوفی بودن مساوی با شیعه بودن مغالطه‌ای است که پس از فاجعه کربلا جهت تبرئه حزب حاکم به‌طور گسترده تبلیغ شد و نگذاشت تا حقیقت و ماهیت فکری و سیاسی نیروهای معارض آن‌گونه که هست شناخته شود.
مشخصات کتاب:
نام کتاب: بازتاب تفکر عثمانی در قیام کربلا
ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
نویسنده: محمد رضا هدایت‌پناه
سال انتشار: ۱۳۹۱
تعداد صفحات: ۲۸۰
کتاب حماسه حسینی
حماسه در معنای صلابت، شجاعت و حرّیت بهترین نامی است که می‌توان برای واقعه روز عاشورا در نظر گرفت و امام حسین (ع) را در مقام یک قهرمان شناخت و در رثای آن خواند. شهید مرتضی مطهری در سخنرانی‌ها و یادداشت‌هایش با موضوع عاشورا از سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۶ که در دو جلد حماسه حسینی به رشته تحریر درآمده است، مخاطب را توأمان با شور و شعور حسینی مواجهه می‌کند و به تحلیل تاریخ عاشورا می‌پردازد و ساحت آن را تحریفت پاک می‌کند.
لا به لای سطرهای کتاب می‌خوانیم: «اشک مردم را همیشه بگیرید، اما در چه بگیرید؟ در رثای یک قهرمان! پس اول قهرمان بودنش باید برای شمامشخص بشود بعد در رثای یک قهرمان بگریید. برای اینکه احساسات ثهرمانی پیدا بکنید، برای اینکه پرتوی از روح قهرمان در روح شما پیدا بشود، برای اینکه شما هم تااندازه‌ای نسبت به حق و حقیقت غیرت پیدا کنید، شما هم عدالتخواه بشوید، شما هم با ظلم و ظالم نبرد کنید، شما هم آزادی‌خواه باشید، شما هم سرتان بشود عزت نفس یعنی چه، شرف و انسانیت یعنی چه، کرامت یعنی چه... اگر صفحه نورانی تاریخ حسینی را ما خواندیم، آن وقت از جنبه رثایش می‌توانیم استفاده کنیم، اگر نه بیهوده است.»
مشخصات کتاب:
نام کتاب: حماسه حسینی
ناشر: موسسه انتشارات صدرا
نویسنده: مرتضی مطهری
سال انتشار: ۱۳۷۷
تعداد صفحات: ۳۰۸
کتاب تحول گفتمان در گزارش واقعه کربلا
این کتاب اثر سیده رقیه میرابوالقاسمی است، در فاصله زمانی قرن چهارم تا دهم ه.ق، در منطقه وسیعی که به‌عنوان جغرافیای فرهنگی ایران شناخته شده و مهم‌ترین شاخصه آن، رواج زبان فارسی بود، نگاشته‌ها و سروده‌های فراوانی درباره واقعه کربلا پدیدار شد که هر یک به‌گونه‌ای، به ثبت یا انعکاس رویداد مذکور پرداخته بودند. این تعدد و تنوع نگارشی، به شکل‌گیری گفتمان‌های چندگانه در گزارش واقعه کربلا و تحولات محتوایی این گفتمان‌ها در دوره زمانی یاد شده انجامید.
به‌منظور شناخت دقیق ابعاد این تحولات، مفاهیم مندرج در گزارش‌های مورد بررسی، با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا و با تکیه بر تجزیه زبانی(واژه‌ها، اصطلاحات، عبارات، و جملات) کمّی‌سازی(سنجش آماری) شده و در پایان مورد تحلیل تاریخی- محتوایی قرار گرفت. نتایج گویای روند صعودی نسبتاً پیوسته تمایل به گفتمان‌های غیرتاریخی در قرون مورد نظر و هژمونیک(مسلط) شدن گفتمان عاطفی، در گزارش‌های فارسی واقعه کربلا است.
مشخصات کتاب:
نام کتاب: تحول گفتمان در گزارش واقعه کربلا
ناشر: سازمان سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
نویسنده: سیده رقیه میرابوالقاسمی
تعداد صفحات: ۲۹۵
سال نشر: ۱۳۹۳
آفتاب در حجاب
در این کتاب نظاره‌گر غم‌های کربلا از دید بانوی صبر و استقامت، حضرت زینب (س) هستیم. از کودکی با زینب (س) قد می‌کشیم و در مصیبت عاشورا و سختی‌ها و ایستادگی‌های اسارت تا لحظه وفات در کنار عزیز حسین (ع) می‌مانیم. شجاعی درباره این کتاب می‌گوید: «اکنون، با استفاده از مونث بودن و زن بودن شخصیت حضرت زینب (س) می‌توانیم به لایه‌های درونی و پنهان از ماجرای عاشورا که کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است، ورود پیدا کنیم.»
مشخصات کتاب:
نام کتاب: آفتاب در حجاب
ناشر: انتشارات نیستان
نویسنده: سید مهدی شجاعی
سال انتشار: ۱۴۰۲
تعداد صفحات: ۲۴۰
نوع جلد: شومیز
کتاب آه
این کتاب ویرایش مقتل «نفس المهموم» است و یاسین حجازی نویسنده کتاب آه در مقدمه می‌گوید: «من در این بازخوانی، خط حادثه را پررنگ کردم و به ترتیب و توالی وقوع حادثه‌ها دقت کردم و نقل قول‌های پراکنده در کتاب را تجمیع کردم و رد نقل‌هایی را که با هم نمی‌خواندند، در کتاب‌های دیگر گرفتم تا نقل معقول‌تر و مشهودتر را بیاورم و تاریخ‌ها را همخوان کردم.»
همچنین از آن رو این کتاب را آه نامیده است که نفس المهموم یعنی «نفس کسی که غم دارد» و بهترین معادل برای نفس المهموم «آه» است چرا که ما در فارسی به نفس آدمی که غمگین است و دلش دارد از غصه می‌ترکد، چیزی جز آه نمی‌گوییم.
مشخصات کتاب:
نام کتاب: کتاب آه
ناشر: جام طهور
نویسنده: یاسین حجازی
قطع کتاب: رقعی
سال انتشار: ۱۳۸۷
تعداد صفحات: ۵۸۰
جلد کتاب: شومیز
خدابخش حکیمی-خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما