گرمازدگی با نام پزشکی هایپرترمی (Hyperthermia) یکی از مشکلات حوزه سلامت است و هنگامی رخ می دهد که به دلیل برهم خوردن تعادل در مکانیسم تنظیمی گرمایی بدن، دما بدن بیش از اندازه افزایش می یابد. این اتفاق در بیشتر مواقع، زمانی پیش می‌آید که فرد به مدت طولانی در برابر درجه حرارت بالا قرار می گیرد یا تمرینات فیزیکی سختی را در دمای بالا انجام می دهد.

گرمازدگی در تابستان بیشتر رخ می دهد و بایستی خیلی سریع درمان شود زیرا اگر به موقع درمان نشود، امکان دارد به مغز، قلب، کلیه و ماهیچه‌ها آسیب برساند. هرچه درمان بیشتر به عقب بیفتد، آسیب وارد شده به بدن نیز شدیدتر خواهد بود و می تواند احتمال عوارض جدی یا حتی مرگ را نیز افزایش دهد.

سازمان جهانی بهداشت در این زمینه توصیه کرده است در مدت زمانی که منتظر رسیدن کمک پزشکی هستید، فرد گرمازده را به محل خنکی ببرید و او را در وضعیت خوابیده و پاها و لگن او را در سطحی بالاتر قرار دهید. لباسهای او را از تن خارج کنید و بخش های انتهایی بدن او را خنک کنید. کیسه آب سرد را روی گردن، شانه و کشاله ران او قرار دهید، به طور مرتب او را باد بزنید و آب سرد ( ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) را به بدن او اسپری کنید. درجه حرارت بدن او را اندازه بگیرید از دادن هرگونه داروی تب بر مانند «استامینوفن» به فرد خود داری کنید. اگر فرد فاقد هوشیاری است، او را به پهلو بخوابانید.

اگر یکی از اعضای خانواده شما یا فردی که تحت حمایت شما قرار دارد، پوست خشک و داغ داشت یا دچار هذیان، تشنج و یا عدم هوشیاری شد، به سرعت با اورژانس تماس بگیرید.

کودکان یا سالمندان را در وسیله نقلیه پارک شده خاموش، نگه ندارید. در محیط بیرون، در سایه قرار بگیرید، از انجام فعالیت بدنی سنگین پرهیز و به طور منظم مایعات بنوشید و از مصرف نوشیدنی های شیرین خودداری کنید.

خانه‌های خود را خنک نگه دارید. در طول روز پنجره ها را ببندید و در صورت تابش آفتاب به داخل منزل کرکره ها را پایین بکشید. در شب، هنگامی که درجه حرارت محیط بیرون کاهش می یابد پنجره ها را باز کنید، اگر در محل زندگی شما دستگاه تهویه هوا روشن است، درها و پنجره ها را ببندید.

بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت، پنکه های برقی ممکن است کمی در فرار از گرما کمک کننده باشد، ولی در درجه حرارت بالاتر از ۳۵ درجه سانتی گراد ممکن است در پیشگیری از گرمازدگی خیلی مفید نباشد. در این حالت مصرف مایعات اهمیت زیادی دارد.

خود را دور از گرما نگه دارید. در خنک ترین اتاق خانه (به ویژه در هنگام شب) اقامت، از رفتن به محیط بیرون در طول گرم ترین ساعات روز خودداری و بدن را خنک نگه دارید و آبرسانی کنید.

دوش یا حمام آب سرد بگیرید یا به جای حمام یا دوش آب سرد می توان از کیسه آب سرد یا حوله یا اسفنج حاوی آب سرد و شست و شوی پاها استفاده کرد. از لباس های سبک، گشاد و به رنگ روشن از جنس الیاف طبیعی و اگر مجبور به رفتن به محیط بیرون هستید، از کلاه لبه دار بزرگ و عینک آفتابی استفاده کنید.

به دیگران کمک کنید. اگر فردی را می شناسید که در خطر گرمازدگی قرار دارد، به او کمک کرده و از او حمایت کنید. باید از افراد سالمند و بیمارانی که تنها زندگی می کنند دست کم روزانه یک بار عیادت کرد.

اگر فردی را می شناسید که دارو مصرف می‌کند، با پزشک معالج او صحبت کنید تا بتوانید به روش مناسبی درجه حرارت بدن آنها را تنظیم و تعادل مایعات را برای فرد برقرار کرد. اگر مشکلی در سلامتی خود (مانند بیماری) دارید، داروهایتان را در درجه حرارت کمتر از ۲۵ درجه سانتیگراد یا در یخچال نگهداری و به دستور نگهداری دارو و درجه حرارت تعیین شده روی بسته بندی یا دستورالعمل دارو توجه کنید.

توصیه های پزشکی را در صورتی که بیماری مزمنی دارید یا چند نوع دارو مصرف می کنید، از پزشک خود بخواهید؛ اگر خودتان یا اطرافیانتان احساس خوبی ندارید، در صورتی که احساس گیجی، ضعف، اضطراب، تشنگی شدید یا سردرد دارید، سعی کنید از دیگران کمک بگیرید، در اسرع وقت به مکان خنکی بروید و درجه حرارت خود را اندازه بگیرید.

این گزارش می افزاید: اگر به دنبال تمرین های ورزشی مداوم در طول یک روز گرم احساس گرفتگی عضلانی دردناک (اغلب در ران، بازوها یا شکم) دارید، به سرعت در محیط خنکی استراحت و از محلول های خوراکی ORS استفاده کنید. اگر گرفتگی عضلات بیش از یک ساعت ادامه پیدا کند لازم است که زیر نظر پزشک، مداوا صورت گیرد.