به گزارش قدس آنلاین به نقل از ویژه نامه بیت المقدس؛ صدمین روزاز به قدرت رسیدن دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهورایالات‌متحده آمریکا گذشت نگاه اجمالی به کارنامه سیاست‌های منطقهای آمریکا حاکی از ناکامی‌های پی‌درپی ترامپ در این بازه زمانی است. رئیس‌جمهور جدید ایالات‌متحده درحالی‌که ادعا داشت به زیرساخت‌های داخلی این کشور خواهد پرداخت؛ بااین‌حال مشاهده میشود که وی همچون اسلاف خود به دخالت‌های منطقهای در حوزه‌ای مختلف تداوم می‌بخشد.
نقش نظامیان در تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی آمریکا باعث شده است که کار ویژه دستگاه دیپلماسی این کشور تحت‌الشعاع قرار گیرد. لفاظی‌های جنگ‌طلبانه ترامپ نشان می‌دهد که وی تأثیرپذیری بسیاری از تیم امنیتی و نظامی خود دارد. این موضوع باعث شده است که نقش وزارت خارجه آمریکا به حاشیه رانده شود و نظامیان در سیاست‌های منطقهای آمریکا جولان دهند.
تداوم روند کنونی سیاست خارجی این کشور نوعی از ابهام به همراه دارد که متحدان منطقهای واشنگتن را نگران ساخته است. عربستان به‌عنوان یکی از این متحدان تلاش دارد نگرانی خود را با پرداخت باج‌هایی به دولت ترامپ رفع سازد. مطرح‌شدن اعطای باج ۵۶ میلیون دلاری سعودی‌ها به آمریکا در این چهارچوب می‌تواند تحلیل شود. سفر محمد بن سلمان به واشنگتن در ماه‌های اخیر و سفر جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا به ریاض پیام‌های سیاسی و اقتصادی شفافی به همراه دارد.
گرچه اختلافات داخلی خاندان سعودی نیز دراین تحلیل‌ها مدنظر قرار میگیرد؛ با این حال نگرانی از مواضع دونالد ترامپ نسبت به ریاض باید بیشتر موردتوجه باشد. رئیس‌جمهور جدید آمریکا در زمان رقابت‌های انتخاباتی و بعد از به قدرت رسیدن خود، کشورهای عربی از جمله عربستان را گاوی شیرده خوانده بود. دونالد ترامپ بر این عقیده بود که سر این گاوها در زمان اتمام شیرشان بریده میشود. چنین اظهاراتی به‌وضوح نشان می‌دهد که واشنگتن مناسبات خود را با کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی استراتژیک تعریف نکرده است.
چنین مواضعی در ۱۰۰ روز اخیر باعث شده است که سیاست خارجی ایالات‌متحده پیش‌بینی‌ناپذیر باشد. این موضوع تأثیری مخرب بر مناسبات آمریکا با متحدان منطقهای خود ازجمله کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بویژه سعودی‌ها خواهد داشت.
کارنامه صدروزه دونالد ترامپ در سیاست منطقهای نشان می‌دهد که دولت وی برای حل منازعات دست به تنش‌آفرینی زده است. افزایش بحران در شرق آسیا و تشدید تنش‌ها با مسکو اماره‌ای برای این قضیه است. همچنین تهدیدات توخالی واشنگتن در بازه ۱۰۰ روزه اخیر مشهود بوده است.
سردرگمی در سیاست‌های منطقهای واقعیت دیگری در کارنامه سه‌ماهه سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ محسوب میشود. واشنگتن در قبال بحران سوریه مواضعی سردرگم اتخاذ کرد. آمریکا درحالی‌که از نقش مردم سوریه در تعیین سرنوشت خود سخن به میان می‌آورد، دست به اقدام نظامی در این کشور زد. حمله به پایگاه هوایی الشعیرات سوریه نیت واقعی ایالات‌متحده آمریکا در قبال بحران شام را به تصویر کشید. این اقدام ادعای دروغین واشنگتن در ائتلافسازی علیه داعش را به‌خوبی به اثبات رساند و آشکارا نشان داد که خصومت آنها با دولت قانونی سوریه بوده است.
مخالفان نظام مشروع بشار اسد پیش از اقدام نظامی آمریکا با تبلیغات رسانه‌ای خود حکومت سوریه را متهم به استفاده از سلاح شیمیایی کرده بودند. این ادعای کذب در حالی مطرح می‌شد که سازمان ملل متحد پیش از این به خروج سلاحهای شیمیایی از این کشور صحه گذاشته بود.
به نظر می‌رسد دونالد ترامپ نسبت به دوره رقابت‌های انتخاباتی در مواضع خود تجدیدنظر کرده است. ساختار سیاسی و امنیتی ایالات‌متحده آمریکا اجازه نمی‌دهد که وی از چارچوب معین این کشور خارج شود. این واقعیت در ۱۰۰ روز اخیر به اثبات رسید که رئیس جمهور جدید نیز همچون اسلاف خود رفتار خواهد کرد.
رویکرد نظامی‌گری دولت جدید آمریکا از نقاط قابل‌توجه در کارنامه ۱۰۰ روزه دونالد ترامپ محسوب میشود. حمله به مواضع داعش در افغانستان، اقدام نظامی در پایگاه الشعیرات سوریه، حملات هوایی به مواضع القاعده در یمن و تلاش برای حضور نظامیان آمریکا در عراق پس از نابودی داعش از جمله اماره‌های آشکار از جنگ‌طلبی کابینه دونالد ترامپ است. به نظر می‌رسد رویکرد نظامی‌گری در دولت جدید ایالات‌متحده رو به افزایش خواهد بود؛ چراکه افرادی جنگ‌طلب در کابینه ترامپ جمع شده‌اند.
تمرکز سیاست خارجی آمریکا بر افغانستان نیز نباید مورد غفلت واقع شود. سفر ژنرال مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ و جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا به افغانستان نشان می‌دهد که دولت جدید آمریکا همچون سال‌های اخیر توجه جدی به این کشور خواهد داشت. حمله به مواضع داعش در افغانستان با بزرگ‌ترین بمب غیر اتمی می‌تواند حاکی از تداوم رویکرد نظامی آمریکا دراین کشور باشد.
مواضع دولت ترامپ در قبال برجام از نقاط قابل‌توجه دیگر در صد روز اخیر بود. اظهارات تند ترامپ نسبت به توافق هستهای در حالی ابراز شد که دولت واشنگتن اقدام جدی در اجرایی کردن ادعاهای خود نداشته است. به نظر می‌رسد در ماه‌های آتی نیز دولت ترامپ به‌سختی قادر خواهد بود که تعهدات آمریکا در قبال برجام را نقض کند. البته جمهوری اسلامی ایران به‌صراحت تأکید کرده است که اقدام کشورمان در قبال هر نقضی تندتر خواهد بود. بیانات مقام معظم رهبری در این زمینه تصمیمگیری را برای دولت جدید آمریکا سخت کرده است.
واشنگتن که از پاره کردن برجام سخن به میان آورده بود، جواب مقتضی خود را از ایران گرفت. دولت آمریکا به‌خوبی می‌داند که نقض برجام و عدم تعهد به آن بیشترین ضربه را متوجه واشنگتن خواهد ساخت؛ چراکه افکار عمومی دنیا طی دو سال اخیر تعهد ایران به این توافق را به‌خوبی مشاهده کردهاند. حال آمریکا در این زمینه خود را در مقابل یک اجماع جهانی و افکار عمومی دنیا میبیند. کشورهای اروپایی مخالفت خود را با نقض برجام از سوی آمریکا اعلام کردهاند؛ لذا اقدام خارج از چارچوب واشنگتن به‌سختی با همراهی اروپاییها مواجه خواهد شد.
در مجموع می‌توان گفت کارنامه ۱۰۰ روزه سیاست‌های منطقهای ایالات‌متحده آمریکا با شکست‌های متعددی همراه شده است. تداوم اقدامات شتاب‌زده و غیرقابل‌پیش‌بینی در سیاست خارجی واشنگتن باعث میشود که منافع ملی آمریکا با تهدیدات جدی روبهرو شود. ترامپ آشنایی چندانی با مبانی استراتژیک نظام بین‌الملل ندارد؛ لذا تصمیمات شورای امنیت ملی آمریکا و نظامیان این کشور، مواضع وی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. روند کنونی در سیاست خارجی آمریکا سرنوشت سیاسی ترامپ را با ابهام‌هایی مواجه می‌سازد. اگر این روند در سیاست خارجی این کشور تداوم یابد، قدرت واشنگتن به میزان قابل‌توجهی کاسته خواهد شد. میلیتاریزه شدن سیاست خارجی ایالات‌متحده اقدامی خطرناک محسوب میشود که با ادعاهای پیشین ترامپ در تناقض است. شاید بتوان گفت؛ افزایش 9 درصدی بودجه نظامی این کشور حاکی از این واقعیت تلخ است که واشنگتن به سمت جنگ‌طلبی بیشتر میرود./
انتهای پیام
ویژه نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.
نظر شما