برخی تحلیلگران حوزه انرژی معتقدند نگرانی‌ها درباره اختلال احتمالی عرضه نفت به دلیل تشدید تنش‌ها در اروپای شرقی و خاورمیانه، عامل افزایش قیمت بوده است. این در حالی است که حتی قیمت برخی انواع نفت همانند نفت برنت به بالاترین میزان خود در هفت سال گذشته و به حدود ۹۰ دلار در هر بشکه رسیده است. البته تحلیلگران حوزه نفتی پیش‌بینی می‌کنند به دلیل محدودیت منابع، ارزش نفت به ۱۰۰دلار هم برسد، موضوعی که به نظر می‌رسد تنش‌های اخیر میان روسیه و اوکراین نیز به آن شدت می‌بخشد.

از سوی دیگر، افزایش ۶ تا ۷ درصدی درخواست چین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفتی در عرصه تجارت جهانی نفت نیز عامل دیگری است که چشم‌انداز قیمت نفت در سال ۲۰۲۲ را تصاعدی ساخته است. افزایش قیمت نفت درپی محدودیت منابع و افزایش تقاضا برای خرید آن، در حالی است که بسیاری از تحلیلگران راه رهایی از قیمت‌های بی‌سابقه اخیر را در استفاده از ظرفیت‌ها و منابع نفتی ایران می‌دانند.

پیش‌بینی تداوم قیمت نفت بین ۸۵ تا ۹۵ دلار در تابستان

 چنان که مؤسسه HFIR در گزارش تحلیلی خود درباره چشم‌انداز بازار جهانی نفت آورده است: «با توجه به موجودی‌های نفت، واضح است که قیمت بالا رود و راهی جز این نیست. ایران در حال حاضر بدون احتساب میعانات گازی، بین ۲/۱ تا ۳/۱ میلیون بشکه در روز صادرات نفت دارد. همچنین این کشور حدود ۴۵میلیون بشکه نفت ذخیره ‌شده در دریا در نزدیکی بنادر چین در اختیار دارد. با توجه به ‌احتمال احیای برجام در یکی دو ماه آینده، توافق سبب آزادسازی ۴۵میلیون بشکه و همین ‌طور ۴/۱ تا ۵/۱ میلیون بشکه صادرات اضافی در روز از سوی ایران خواهد شد. البته این عرضه اضافی در بازار هضم خواهد شد و قیمت نفت در تابستان بین ۸۵ تا ۹۵ دلار باقی خواهد ماند؛ در غیر ‌این صورت باید منتظر موج نفت سه‌رقمی باشیم».

درگیری‌های اوکراین و روسیه؛ عامل افزایش اخیر قیمت نفت

در همین راستا حسن مرادی، کارشناس نفت در گفت‌وگو با قدس اظهار کرد: افزایش اخیر قیمت نفت دلایل متعددی دارد که کاهش ذخایر نفتی یکی از عمده عوامل است، زیرا آمریکا و برخی کشورها سعی کردند ذخایر را آزاد کنند تا نفت را از ارزش انداخته و قیمت آن را پایین بیاورند؛ بنابراین اکنون با توجه به اینکه از یک سو ذخایر تمام ‌شده و راهی جز تقاضای جدید و ورود نفت به بازار نیست و از سوی دیگر با توجه به اینکه اکنون نیمکره شمالی در فصل سرما به سر می‌برد، طبیعتاً تقاضا برای خرید نفت بالاست. بدین ترتیب همین شرایط موجب شده تقاضا برای نفت افزایش یابد که این موضوع نیز تأثیر مستقیمی بر بالا رفتن ارزش جهانی نفت داشته است.

مرادی همچنین ادامه داد: یکی دیگر از عوامل مؤثر بر افزایش قیمت، درگیری‌های اوکراین و روسیه است. از سوی دیگر باقی ماندن کشورهای بزرگ نفتی عضو اوپک و نیز غیراوپکی‌ها بر تصمیماتشان موجب افزایش قابل‌ توجه بهای نفت شده زیرا این دولت‌ها تصمیم گرفتند قیمت نفت را با افزایش بهای مناسبی حفظ کنند و بر این تصمیم خودشان ایستادگی کرده و باقی ماندند، بنابراین همین عامل در تداوم افزایش قیمت مؤثر بود. این استاد دانشگاه افزود: همچنین به نظر می‌رسد علت افزایش فروش نفت ایران نیز به مذاکرات وین مرتبط باشد. مذاکرات وین در جریان است و راه‌هایی که جمهوری اسلامی ایران برای گریز از تحریم‌ها در پیش‌ گرفته موجب شده مسیرهای فروش نفت کشورمان تسهیل و گشوده شود و در بازار جهانی افزایش معناداری داشته باشد. علاوه بر این تقابل روسیه و آمریکا در مسئله اوکراین از یک سو و از سوی دیگر تقابل اقتصادی چین و آمریکا عواملی هستند که چین را وادار ساخته تا صریح و روشن و بدون پرده‌پوشی بگوید از ایران نفت می‌خرد. به ‌موازات افزایش قیمت نفت ایران به دلیل درخواست خرید از سوی چین، شاهد بالا رفتن حجم صادرات نیز هستیم که قیمت نفت کشور را مطابق شاخص‌های جهانی بالا برده است.

کاهش فضای ملتهب بازار با بروز نشانه‌های مثبت مذاکرات

وی معتقد است: در عرصه مدیریت نفت کشورمان دو گونه کارکنان و کارگزاران وجود دارد؛ یکی کارگزار شرکتی و دیگری کارگزار غیرشرکتی. بدین ترتیب برخی دولت‌هایی که روی کار آمده‌اند، کارشناسان، کارگزاران و مسئولان غیرشرکتی را بر وزارت نفت حاکم کردند. همین موضوع موجب شد تا بدنه وزارت نفت نیز با آن‌ها کار نکند، البته از سوی دیگر بروز برخی اشتباه‌ها همچون تعلل و تأخیر در سواپ گازی با ترکمنستان و مسائلی نظیر آن نیز در مسائل و مشکلات وزارت نفت مؤثر بودند؛ اما در حال حاضر، با توجه به اینکه سیاست‌ها و برنامه‌های آقای اوجی، وزیر کنونی نفت امتداد روندی است که سال‌هاست در وزارت نفت اجرایی می‌شود و نیز شناختی که ایشان از بدنه نفت دارد موجب شده عملکرد ایشان در مدیریت و بهبود شرایط شرکت ملی نفت ایران و وزارت نفت مؤثر باشد.

مرادی گفت: با توجه به اینکه نشانه‌های مثبتی از مذاکرات میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای ۱+۴ مخابره می‌شود و همچنین سطح بالایی از تبادلات سفیران در روزهای اخیر صورت گرفته، بنابراین منتظر تصمیمات مثبتی از جلسات وین هستیم تا به فرو ریختن تحریم‌ها و ایجاد گشایش‌های اقتصادی منتهی شود. همچنین اشاره تلویحی مسئولان کشورمان به این موضوع که مذاکره با آمریکا نیز در صورت نیاز در دستور کار قرار می‌گیرد تا حدودی فضای ملتهب بازار نفت را فروکاست؛ بنابراین امیدواریم گره کور روابط باز شود و تبادلات و قراردادهای نفتی موجب بهبود بازار انرژی کشور شود.