این امر ناشی از بی‌ثباتی سیاست‌های صنعتی در حوزه خودروست و باعث شده تا اکوسیستم صنعت خودرو، ظرفیت جذب و هضم شرکت‌های دانش‌بنیان را در درون خود نداشته باشد. به گفته کارشناسان تا زمانی که اکوسیستم صنعت خودرو تغییر نکند، نمی‌توان در صنعت خودرو به‌سمت فناوری و دانش‌بنیان شدن حرکت کرد، افزود: اگر بخواهیم صنعت خودرو را با استفاده از فناوری ارتقا دهیم، باید به‌سمت استفاده از پلتفرم‌های جدید و به‌روز رفت و با توجه به آنکه در اکوسیستم فعلی صنعت خودرو اساسا جایگاهی برای شرکت‌های دانش‌بنیان وجود ندارد، نمی‌توان انتظار ارتقای فناوری را در صنعت خودرو داشت. حالا سوال اینجاست که آیا این ظرفیت در میان شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای ارتقای کیفیت خودرو وجود دارد؟

چین و کره با اتخاذ استراتژی توسعه صنعتی و تعیین تکلیف سیاست‌های مربوط به نحوه استفاده از فناوری، صادرات‌محور بودن محصولات، ضرورت به‌روز شدن و ارتقای صنعت خودرو و رقابت‌پذیر کردن این صنعت، تولیدکنندگان صنعت خودروی خود را در یک فرایند پرتلاش به‌سمت استفاده از فناوری در این صنعت سوق دادند؛ به‌گونه‌ای‌که در برخی حوزه‌ها نیز توانستند جلوتر از بقیه کشور در استفاده از فناوری روز دنیا حرکت کنند؛ ما نیز اگر بخواهیم صنعت خودرو خود را ارتقا دهیم چاره‌ای جز ایجاد تغییرات اساسی در سیاست‌های صنعتی و داشتن یک برنامه بلندمدت در این حوزه نداریم. با توجه به شعار سال، یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که باید در سال جدید برای صنعت خودروی کشور رخ دهد تا بستر استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در این صنعت فراهم شود، تغییر و تحول در سیاست‌های صنعتی است و تا زمانی که سیاست‌های صنعت خودرو تغییر نکند، صرفا بیان تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان کمکی به تحول در صنعت خودرو نخواهد کرد.
 
ظرفیت بالای تولید قطعه ازسوی دانش‌بنیان‌ها
یکی از این حوزه‌ها که نیازمند ورود پرقدرت شرکت‌های دانش‌بنیان بوده، صنعت خودروسازی است؛ صنعتی که کیفیت پایین آن سبب واکنش مقام‌معظم‌رهبری شد. ایشان فرمودند: «ما در برخی از محصولات داخلی متاسفانه شاهد این هستیم که به کیفیت توجه نمی‌شود، این خیلی بد است، این همه‌ حمایت در طول این سال‌ها از صنعت خودرو در کشور شده خب کیفیت خودرو خوب نیست، مردم ناراضی‌اند درست هم می‌گویند، حق با مردم است، یعنی به اعتراض مردم بجاست،‌ این صنعت نتوانسته رضایت مشتری را جلب کند.» این در حالی است که شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی توانسته‌اند قطعات باکیفیت داخلی تولید کنند و این یعنی ظرفیت تولید قطعات با کیفیت و به تبع آن خودروی خوب نیز وجود دارد؛ برای مثال، یکی از بردهای برق شبکه الکترونیک خودرو تحت‌عنوان BCM با طراحی و دانش بومی در داخل کشور تولید و به مرحله توسعه نهایی رسیده است و تا نیمه دوم سال۱۴۰۱ به تولید قطعی خواهد رسید که کاهش هزینه ۱۰۰دلاری برای هر قطعه را به‌دنبال خواهد داشت. با تولید این قطعات، تمامی مجموعه قطعات الکترونیکی خودرو یکپارچه خواهد شد و از تولیدات ایران ساخت خواهد بود؛ به‌طوری‌که توانمندی در ارتقا و طراحی را به ارمغان خواهد آورد.
این شرکت دانش‌بنیان، در مسیر کسب توسعه دانش فنی صنعت خودرو حرکت خود را آغاز کرد و اکنون در مسیر توسعه دانش فنی خودرو و مهندسی و داخلی تجهیزات در صنعت خودرو فعالیت دارد. برای توسعه صنعت تولید و داخلی‌سازی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده شده و به‌عنوان محل اتصال محل تولید دانش و مصرف دانش شده است.
در حوزه سیستم برق الکترونیک، توسعه فناوری و تولید سامانه‌های هوشمند ناوبری، سیستم‌های کمک‌راننده و اتصال‌پذیری در دستورکار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گرفته است. این شرکت دانش‌بنیان در قسمت BCM و ACM و ICN و اتصال‌پذیری و هوشمندسازی گام برداشته است و فناوری‌هایی چون سیستم نقطه کور، ترمز اضطراری را با شرکت‌های دانش‌بنیان خارج از شرکت توسعه می‌دهد.
بعد از این اتفاق، سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری درباره تاثیری که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در رشد صنعت خودروسازی داشته باشند، گفت: با توجه به ظرفیت بالای سرمایه انسانی موجود در کشور، ایران و زیرساخت‌های موجود در صنعت خودروسازی کشور، پیوند شرکت‌های دانش‌بنیان با این حوزه، می‌تواند نوآوری را در چرخه تولید قرار دهد و هوشمندی را به ارمغان بیاورد. درحال‌حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان خوبی داریم که در حوزه‌های مرتبط با خودرو از مواد، فناوری اطلاعات و ارتباطات، هوش مصنوعی، الکترونیک و راهبری فعالیت می‌کنند که بهره‌مندی صنعت خودرو از توانمندی آن‌ها، می‌تواند تحولی جدی را در این حوزه رقم بزند.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، با تاکید بر اینکه پژوهش محصول‌محور و کارآمد ماحصل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه است، ادامه داد: تولید محصولی نوآور، رقابتی و کارا با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی روی پژوهش امکان‌پذیر می‌شود و دولت و صنایع دولتی‌، مجری پژوهش‌های محصول‌محور نیستند بلکه این کار ‌باید با استفاده از پلی ارتباطی تحت عنوان مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌های فناوری که ایده‌های نوآورانه را به صنعت پیوند می‌زنند، تحقق یابد.
 
ظرفیت وجود دارد اما حمایت نمی‌شویم
علیرضا باقری، دانشجوی رشته طراحی صنعتی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با «صبح‌نو» در پاسخ به این پرسش که آیا توان تولید قطعات با کیفیت خودرو در ایران وجود دارد یا نه، می‌گوید: واقعیت این است که صنعت خودروسازی به یک کلاف سردرگم تبدیل شده است و هنوز مسوولان برای بهبود کیفیت در آن به راه‌حلی نرسیده‌اند، اما بنده معتقدم درحالی‌که نیاز شدید به واردات خودرو داریم ولی می‌توانیم خودروها و قطعات باکیفیت تولید کنیم به‌شرط آنکه از مخترعان و تولیدکنندگان حمایت شود.
او ادامه می‌دهد: چندسال پیش تعدادی از دانشجویان کشورمان با تولید یک خودرو و شرکت در مسابقه‌ای در کشور استرالیا توانستند جوایز متعددی بگیرند و با وجود حضور غول‌های خودروسازی تشویق شوند اما فعالیت هیچ‌کدام از آن‌ها در ایران ادامه‌دار نشد چون حمایتی صورت نگرفت و درنهایت همه مهاجرت کردند.
به گفته باقری؛ حتی یک خانواده ثروتمند هم این توان را ندارد که به فرزند خود برای تولید قطعه خودرو و خودرو کمک کند و باید دولت در کنار این افراد باشد. زمانی که دکترحسابی درحال ساخت یکی از اختراعات خود بود، نیاز به ورق طلا داشت. آن زمان به او یک شمش طلا داده شد تا بتواند اختراع خود را جلو ببرد. آیا اگر مخترعی امروز به یک شمش طلا نیاز داشته باشد، چنین حمایتی از او صورت می‌گیرد؟
 
‌ واردات خودرو و تکنولوژی ضرورت است
باقری همچنین با تاکید بر اینکه وجود ظرفیت تولید در داخل نباید مانع واردات تکنولوژی و خودرو به کشور شود، تاکید کرد: ژاپن به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین خودروسازهای دنیا با مهندسی معکوس از قطعات و بدنه خودروهای آمریکایی توانست به این حد از پیشرفت برسد. ترکیه و حتی عربستان‌سعودی هم امروز با واردات خودرو و تکنولوژی توانسته‌اند به رقابت با غول‌های خودروسازی بروند.
منبع: صبح نو