ایام میلاد حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) به مدت یک هفته در شهر ری گرامی داشته می‌شود و فرصتی برای شناخت بهتر این شخصیت بزرگ و محبوب شیعه و جایگاه شهرری به عنوان زیارتگاه او است.
عبدالعظیم حسنی(ع) که در میان ایرانیان به شاه عبدالعظیم معروف شده یکی از مفاخر تاریخ تشیع است که همنشینی او با امام رضا(ع) و فرزندان ایشان یعنی امام جواد و امام هادی(ع) به وی منزلت والایی در فرهنگ اسلامی ایران بخشیده است.
مزار این عالم فرزانه در شهر ری یکی از اعتاب و بقاع متبرکه جهان اسلام و شیعه است و در طول تاریخ به ری مرکزیت علمی و فرهنگی داده است.
منطقه تاریخی و کهن شهر ری در جنوب شهر تهران و متصل به پایتخت و فاصله آن تا مرکز شهر تهران بیش از ۱۰ کیلومتر است.
به نوشته منابع مرتبط تاریخی، نام ری در متون پارسی باستان مانند اوستا، تورات و مآخذ یونانی و لاتین به ترتیب رگا، رگها و راگس و در دوره ماد و هخامنشی راگا و رگای بوده است. بنا بر آنچه در اوستا آمده، ری سیزدهمین شهری است که در جهان ساخته شده و گفته می‌شود تاریخ سکونت در این شهر به ۸هزار سال پیش از میلاد برمی‌گردد. در دوران اسلامی، ری یکی از سه شهر معتبر در ناحیه شرق فتوحات اسلام به شمار می‌رفت تا جایی که نویسنده کتاب «احسن التقاسیم» از کتاب‌های مشهور در جغرافیای اسلام، آن را عروس شهر و سکه جهان اسلام نامیده است.
ری پس از فراز و نشیب‌های فراوانی که در طول تاریخ پشت سر گذاشت، در سال ۶۱۷ هجری قمری توسط مغولان به طور کامل تخریب شد. هر چند از زمان صفویه به بعد این شهر بزرگ، جمعیت قابل توجهی را در خود دید و رونق گرفت اما به عظمت گذشته که در منابع تاریخی آمده دست نیافت. ابن‌حوقل، جغرافیدان شهیر مسلمان در قرن چهارم هجری می‌نویسد: بعد از بغداد آبادتر از ری شهری در شرق نیست، جز آنکه نیشابور به وسعت از آن بیشتر و بزرگ‌تر است.
تشکیل پایتخت نوین ایران در نزدیکی ری، منزلت این شهر مهم تاریخی و تمدنی را تحت‌الشعاع قرار داد، با اینکه در نظر بسیاری از بزرگان، شهر ری مرکز توسعه و گسترش تهران بوده است.
بسیاری از شهرهای حوزه تمدنی ایران اسلامی بر محور مراکز علمی یا مراقد معنوی اولیای دین شکل یافته‌اند و گرچه شهرهایی وجود دارند که به دلایل نظامی یا کشاورزی بنا شده‌اند اما هویت سرزمین‌های شرق جهان اسلام از جمله ایران اغلب با محوریت مزارات ائمه اهل بیت(ع) و فرزندان ایشان شناخته می‌شود.
این ترکیب جغرافیایی موجب به وجود آمدن پدیده جذاب شهرهای معنوی در جوار مزار اولیا و علما شد.
کلانشهرهای مذهبی در ایران امروز و کشورهای اسلامی از موضوعات مورد توجه مراکز علمی بین‌المللی است. سازمان علمی فرهنگی و آموزشی کشورهای اسلامی (آیسسکو) بر این اساس به انتخاب و معرفی پایتخت‌های فرهنگی برای جهان اسلام در هر سال پرداخت تا شهرهای دارای سابقه در تمدن اسلامی شناخته شوند.

در این زمینه مشهدالرضا، اصفهان و نجف اشرف از میان شهرهای ایرانی و شیعی در زمره پایتخت‌های جهان اسلام در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ قرار گرفت.
رهبر معظم انقلاب در سفر خود به ری برای زیارت مرقد حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و دیدار با مردم این شهر در سال ۷۳ خاطرنشان کردند: «ری مرکز بسیار مهمی از لحاظ علمی و فرهنگی در تاریخ ماست و سرسلسله‌ این بزرگان هم -جناب عبدالعظیم- با اینکه اهل ری نیستند، اما حقاً و انصافاً به ری و تاریخ ری آبرو دادند و حق عظیمی به گردن همه‌ تهرانی‌ها و اهل ری دارند».
آیت‌الله‌ خامنه‌ای در این زمینه فرموده‌اند: «شهر ری به خاطر بقعه‌ مطهره‌ جناب عبدالعظیم الحسنی سلام‌الله‌علیه و جناب حمزه و جناب طاهر و قبور مطهره‌ علمای بزرگی که در اینجا مدفونند، قبله‌ تهران است. اینجا ریشه‌ تهران است و از لحاظ معنوی مرکز اشعاع تهران به حساب می‌آید».
اما شهر ری با وجود تأثیرات بزرگی که در تمدن اسلامی بر جای گذاشته در مقایسه با دیگر شهرهای مشابه در دیگر کشورهای اسلامی ناشناخته مانده است.
این در حالی است که برخی دولت‌ها مانند ترکیه حتی برای معرفی شهرهای حوزه خلافت عثمانی که در حال حاضر خارج از قلمرو ترکیه قرار دارند برنامه‌ریزی و برنامه‌هایی را به اجرا می‌گذارند.
متأسفانه شهر ری با وجود معرفی دانشمندان نامداری مانند شیخ کلینی یا شیخ صدوق و یا زکریای رازی به تمدن اسلامی، آن‌طور که لازم است در سطح بین‌المللی و جهان اسلام شناخته شده نیست و ضروری است برای معرفی این گنجینه مکتوم در تاریخ اسلام اقدامات مؤثری صورت پذیرد.
در شرایطی که شهری مانند دبی به دلیل نداشتن سوابق تمدنی با برگزاری جشنواره‌هایی مانند اکسپو به دنبال طرح خود در مناسبات بین‌المللی می‌رود، ضروری است شهرهای تاریخ‌ساز ایران و شیعه دست‌کم در سطح جوامع اسلامی به‌درستی شناسانده شوند.
برخی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس مانند عمان و امارات کوشیده‌اند با برجسته کردن شهرهای اسلامی‌تر خود مانند «نزوی» یا «شارجه» جایگاه خود را در منظومه فرهنگی جهان اسلام حفظ کنند؛ از این رو باید برای شناساندن یکی از پرشکوه‌ترین کانون‌های علم و فرهنگ در ایران اسلامی بیش از پیش کوشید.
تأسیس دانشگاه‌های علوم اسلامی توسط آستان حضرت عبدالعظیم(ع) یا برگزاری کنگره‌هایی مانند بزرگداشت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) سهم فراوانی در معرفی ظرفیت‌های تمدنی و جهان اسلامی شهر ری داشت اما لازم است گام‌های ویژه‌ای در سایر حوزه‌های هنری، فرهنگی و اجتماعی برای شناساندن شهرری در استانداردهای بین‌المللی برداشت.