تحولات منطقه

۶ شهریور ۱۴۰۲ - ۰۷:۳۴
کد خبر: ۹۰۹۷۳۰

منشور معرفتی اربعین

محمد مهدی نجاتی؛ پژوهشگر دینی و نویسنده کتاب چهل منزل کتاب همراه زائر اربعین حسینی

اربعین فرصتی است تا غواصان معارف عاشورایی در دریای بیکران معارف حسینی غوطه ور شده و خود را به زلال حقیقت معارف اسلام ناب سیراب نمایند و در جهت اصلاح بینش، منش و انگیزش خود اقدام کنند تا به شعور حسینی برسند.

زمان مطالعه: ۶ دقیقه

امام حسن عسکری(ع) یکی از نشانه‌های مؤمنان را زیارت اربعین ذکر کرده و از آن به عنوان معیاری برای شناسایی افراد با ایمان یاد می‌کند. آن حضرت با این اشاره، اربعین را به عنوان میعادگاهی برای زوار اباعبدالله الحسین(ع) در دوران غیبت معرفی کرده و از این طریق زمینه‌ای برای ایجاد روحیه مقاومت، ایثار و وحدت امت اسلامی فراهم نموده است.

عزاداران و دلدادگان حسینی پس از چهل روز عزاداری، به اوج اشتیاق برای زیارت ابا عبدالله الحسین(ع) رسیده و علاقه‌مند می‌شوند تا مزد خود را با حضور در کربلای معلی دریافت کنند و وفاداری خود را به راه امام حسین(ع) به جهانیان نشان دهند. روز اربعین با حضور برخی از اصحاب و یاران خاص امام حسین(ع) همچون جابر و عطیه و با تأکیدی که در روایت امام حسن عسکری(ع) آمده است، به عنوان روز موعود معرفی شده است.

اربعین روز تجدید بیعت با امام زمان

اربعین روز بازگشت به عاشورا و مرور خاطره‌های تلخ آن است. اربعین ندای بیداری برای جلوگیری از رخ دادن حادثه‌های عاشورایی است. اربعین حسینی روز وحدت امت اسلام و روز یاری دین خدا، روز ابراز عشق و علاقه به دوستداران دین و دینداری است. اربعین یادآور مظلومیت شهادت و غربت امام حسین(ع) و احیاگر جانفشانی در راه دین و آرمانهای الهی است. اربعین علامتی برای شناسایی مؤمنان و سند رسوایی بنی امیه و دشمنان اسلام است. اربعین حسینی روز تجدید بیعت با امام زمان و روز ایستادگی مقاومت و از خود گذشتگی در راه حفظ اسلام و ارزشهای دینی است. اگر اربعین نبود فریاد مظلومیت غربت و شهادت امام حسین(ع) و یاران وفادارش به همراه اجساد مطهر آنان در کربلا دفن میشد و خبری از اسوه بودن و ایثار و شجاعت و پایبندی آنان نسبت به دین و دینداری به میان نمی‌آمد و نسل‌های کنونی و آیندگان نیز از درسها و عبرت‌های عاشورا و کربلا محروم می‌شدند.

اربعین حلقه وصل بین حسین(ع) و حسینیان

همان‌طور که کربلا تنها یک قطعه خاک نیست و جغرافیای نامحدود تاریخ گسترده مظلومیت و ظلم ستیزی است؛ عاشورا نیز تنها روز حسین(ع) و یاران عاشقش نیست بلکه عاشورا تمام تاریخ است و زندگی گذشتگان و آیندگان نیز با آن گره خورده است و اربعین حلقه وصل بین حسین(ع) و حسینیان است. اربعینی که شور عاشوراییان از آن سرچشمه گرفته و همواره در حال جوشش است. این شور در سال‌های اخیر در قالب برگزاری تجمع میلیونی و پیاده‌روی زائران حسینی از نجف تا کربلا تجسم پیدا کرده است. شور حسینی به عنوان یک بال برای پرواز در حریم کبریایی کربلا و عاشورا لازم است اما باید بال دیگر پرواز که شعور حسنی است با آن همراه گردد. زیرا شور بدون شعور انحراف را در پی خواهد داشت و کسانی که فقط به دنبال شور حسینی باشند خود را از اهداف متعالی قیام امام حسین(ع) کم بهره و یا بی بهره می‌سازند و ممکن است با غلیان شور حسینی بدون پشتوانه معرفت، حسینی عاشورایی بدون حماسه حسینی بدون قیام و کاروانی بدون پیام برای آنان باقی بماند.

اربعین فرصتی است تا غواصان معارف عاشورایی در دریای بیکران معارف حسینی غوطه ور شده و خود را به زلال حقیقت معارف اسلام ناب سیراب نمایند و در جهت اصلاح بینش، منش و انگیزش خود اقدام کنند تا به شعور حسینی برسند.

شعور حسینی بر اساس نیازها و شرایط زمان

شعور حسینی یعنی در اوج مظلومیت در راه خدا قیام کنیم و حاضر شویم تمام سرمایه‌های خود را در جهت احیای دین اسلام هزینه کنیم. شعور حسینی یعنی درس گرفتن از واقعه عاشورا یعنی حفظ حیا و حجاب همانند حضرت زینب(س) در همه حال. شعور حسینی یعنی اطاعت از امام زمان و یاری آن حضرت تا ریخته شدن آخرین قطره خون. یعنی سلم لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حاربکُم.

شعور حسینی مجموعه‌ای از اعتقادات راستین و حقیقی و رفتارهای فردی و اجتماعی متناسب با آن افکار است که تاثیرات قابل توجهی در حوزه زندگی فردی و اجتماعی انسان خواهد گذاشت. اگر شخصی به معنای واقعی به شعور حسینی برسد، برای او هر روز عاشورا و هر جا کربلاست. چنین فردی در دنیا بهشت را خواهد دید زیرا کربلا بخشی از بهشت است.

اما شعوری که لازم است تا زائرین اربعین خود را به آن بیارایند، باید بر اساس نیازها و شرایط زمان باشد، زیرا «العالم بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیْهِ اللوابس (کافی،ج ۱، ص۶۱). عالمی که زمان خویش را بشناسد مسائل اشتباه‌انگیز او را غافلگیر نمی‌کند.

تقویت شعور فردی و اجتماعی عاشورایی

همه نکات حساس اربعین و تهدیدها و آسیب‌ها مانند تفرقه و... از سویی و رشد چشمگیر زائران اربعین در سالهای اخیر و استقبال گسترده مسلمانان و احرار عالم از سوی دیگر، اهمیت و ضرورت شعور و بصیرت عاشورایی را دو چندان نموده است از این رو، شایسته است که زائران اربعین شعور حسینی خود را در دو جهت شعور فردی و اجتماعی تقویت کنند.

اولین معرفتی که شایسته است زائر اربعین در خود نهادینه کند شعور و معرفت فردی است. همچنان که در بخش پایانی زیارت اربعین می‌خوانیم: گواهی می دهم که همانا من مؤمن به شما هستم و براساس قوانین دینم به بازگشتتان و عواقب عملم یقین دارم و قبلم با قلبتان در صلح و کارم پیرو کارتان و یاری ام برای شما آماده است تا خدا به شما اجازه فرج دهد. یعنی آماده آماده هستم و هیچ بهانه‌ای نمی تواند جلوی این یاری و کمک را بگیرد. در این فراز تکیه بر آمادگی فردی جهت نصرت و یاری امام شده است و این نشان از شعور و معرفت فردی است.

اما ضرورت توجه ویژه به نصرت و یاری امام در اربعین امسال بدین سبب است که پیاده‌روی اربعین جهت مقدمه سازی ظهور و رشد اسلام خواهی احرار عالم نقش بسزایی ایفا می‌کند. از این رو شایسته است تا فرد فرد زائرین در همایش جهانی اربعین برای نصرت و یاری امام اعلام آمادگی نموده و بدانند در صورت گام برداشتن در این مسیر، نصرت و یاری خداوند نیز با آنان است و قدم هایشان را استوار می‌کند. عموم شیعیان در دل خود محبت امام زمانشان را دارند و از دشمنان ایشان بیزارند لیکن عموم آنها توفیق یاری آن حضرت را ندارند. باید بدانیم که بالاتر از مقام محبت مرتبه دیگری هم به نام مقام نصرت یعنی مقام یاری امام عصر(عج) وجود دارد. چه بسا اگر بدانیم که علاوه بر محبت ورزیدن به امام عصر(عج) باید به یاری او نیز اقدام کنیم به این کار توفیق یابیم.

پس یکی از رسالت های افراد آگاه این است که شیعیان و دوستداران امام عصر(عج) را به یاری و هواداری از ایشان دعوت نمایند و به آنها گوشزد کنند که مقام یاوران امام بالاتر از مقام دوستداران امام است و ثواب و ارزش آنها نزد خدا بالاتر و محبت خدا نسبت به آنها بیشتر است. سزاست که ما به محبت قلبی به حضرتش اکتفا نکنیم؛ بلکه در عمل به جمع یاوران حضرتش بپیوندیم. پس از این که اهمیت و ارزش یاری امام عصر روشن گشت، باید پرسید که چگونه میتوان امام زمان(عج) را یاری کرد، باری از دوش ایشان برداشت و غمی از غم های ایشان زایل ساخت؟

دومین معرفت و شعوری که شایسته است زائر اربعین در خود نهادینه کند، شعور اجتماعی است. اولین بخش از شعور اجتماعی زائر، نگاه درون دینی به اربعین و امام حسین(ع) است. از آنجا که بحث تفرقه و ایجاد اختلاف و درگیری در بین زائران یکی از اهداف اصلی دشمنان اسلام است، نیاز به وحدت بین مسلمان تحت محوریت امام حسین(ع) و شعار انی سلم لِمَنْ سالَمَکُمْ اهمیت دو چندانی پیدا می‌کند. نکته دوم این است که بدانیم امام حسین(ع) محور وحدت مسلمین است. عشق امام حسین(ع) آن چنان در قلب شیعیان و مسلمانان رسوخ کرده است که هر ساله بدون هیچ تبلیغاتی و بدون هیچ هزینه‌ای مردم با عشق در این راهپیمایی شرکت می‌کنند. تمام این عشق و علاقه بخاطر زیارت امام حسین(ع) است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.