مجالس حسینی به قاریانی مسلط به روضه‌خوانی و مقتل‌خوانی نیاز دارند.اصغر اسکندری، حافظ و مدرس قرآن کریم با اشاره به جانمایی نامناسب امر تلاوت قرآن در مجالس عزای حسینی و فقدان طرح مسائل تدبری که موجب پیوند میان قرآن و عترت می‌شود، گفت: در مجالس حسینی، قاریان قرآن و اساساً خود قرآن، فرزندخوانده مجالس هستند به این معنی که قاری در مقطعی قرآن را تلاوت کرده و مجلس را ترک می‌کند، لذا به این امر به عنوان یک مسئله تشریفاتی نگاه می‌شود و از آنجا که شأن قرآن در آن رعایت نمی‌شود، تأسف‌برانگیز است و باید برای آن تدبیری اندیشید.
وی ادامه داد: شخصاً برای برون‌رفت از این ورطه، بیش از ۱۰ سال است که شیوه‌ای متفاوت را در برگزاری مجالس عزای حسینی به انجام می‌رسانم، با این توضیح که هم قاری جلسه و هم سخنران و مقتل‌خوان جلسه هستم. مزیت این کار این است که جو حاکم بر مجالس عزای حسینی کاملاً قرآنی شده و هر آنچه هست در ذیل صوت و کلام قرآن تعریف می‌شود. تصور می‌کنم به الگوی مناسبی دست پیدا کرده باشم و قصد دارم در تاسوعا و عاشورای پیش رو، در قالب انتشار فراخوانی، از چند قاری شهر تهران دعوت کنم تا از نزدیک در جریان این الگو قرار گیرند.
«محفل» و «معلی»؛ دو الگوی مناسب
این مدرس قرآن تصریح کرد: از جمله اتفاقات خوب چند سال اخیر، برنامه تلویزیونی «محفل» است که در ایام ماه رمضان از شبکه سوم سیما پخش شد که توأمان قرآن و سیره اهل بیت(ع) که در آن بیان می‌شود. یا برنامه «حسینیه معلی» که اکنون در حال پخش است و در آن روحانیت در کنار قاری و مداح، متناسب با تنوع سلایق بسته‌ای را تشکیل داده‌اند. البته شنیدم برخی از هیئات و تکایا نیز به تبعیت از این الگو در حال اجرای برنامه هستند که البته تا این حد کافی نیست و این امر باید توسعه یابد.
طراح، تولیدکننده و صاحب‌امتیاز نرم‌افزار قرآنی «ریاض‌النغم» افزود: حلقه مفقوده مجالس عزای حسینی، فقدان قاری تربیت‌شده و نسلی از قاریان است که مهارت لازم در این زمینه را داشته باشند، یعنی هم تخصص در امر تلاوت داشته و هم در امر مقتل‌خوانی و آشنایی با تاریخ اسلام تسلط کافی را داشته تا به این واسطه بتوانند پیوندی مؤثر به منظور بیان مطالبی درخور برای مستمعان و عزاداران به وجود آورند.
این حافظ قرآن کریم تأکید کرد: سازمان‌های متولی همچون اوقاف و امور خیریه، دارالقرآن الکریم و حوزه‌های علمیه باید در تربیت نسلی از قاریان با ویژگی‌هایی که عنوان شد کوشا باشند و توزیع این افراد که مهارت‌های لازم را در این زمینه دریافت کرده‌اند، می‌تواند در آینده نزدیک موج خوبی را در مجالس حسینی به راه بیندازد که به این واسطه، خلأیی که بیان شد و حلقه مفقوده اشاره شده، جبران شود.
اسکندری گفت: در امتداد تربیت این نسل، اگر این افراد، ملبس نیز باشند، اثرات بیشتری خواهد داشت و از نفوذ کلام بیشتری در مجالس حسینی برخوردار خواهند بود. البته همانطور که گفته شد در سال‌های اول باید مجاری رسمی رسانه‌ای همچون شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی و بسیاری دیگر از ظرفیت‌های رسانه‌ای در زمینه تبلیغ این افراد الگوساز کوشا باشند تا چنین جریانی در لایه‌های گوناگون جامعه تسری پیدا کند، همچنانکه در جریان برنامه محفل امسال شاهد حضور یکی از چهره‌های مطرح مداحی یعنی حاج محمود کریمی بودیم که دنبال‌کنندگان زیادی دارد و مردم نیز توانستند ارتباط مطلوب‌تری با این برنامه برقرار کنند.
ذکر مصادیقی از قرآن در قیام حسینی
وی به نمونه‌ای از محتوای مورد نظر در مجالس حسینی که مصداق پیوند میان قرآن و سیره اهل بیت(ع) است، اشاره کرد و گفت: در جای جای قرآن با مضامینی همچون خودشناسی و رجوع به خویشتن روبه‌رو هستیم که مظاهر آن را در حرکت عظیم سیدالشهداء(ع) از مکه به سمت کوفه و کربلا می‌توان مشاهده کرد که در منزلگاه‌هایی بارها به این موضوع اشاره کردند یا وقتی در قرآن صحبت از این موضوع می‌شود، انسان باید مدام با خود خلوت کرده و به اعمال و رفتار خود بیاندیشد. در شب عاشورا نیز شاهدیم که سیدالشهداء(ع) فرصت بیشتری از سپاه دشمن طلب می‌کنند تا شبی بیشتر کاروانیانش به راز و نیاز و خلوت با خود و خدا بپردازند؛ ذکر این موضوعات به شکل متصل با هم، تأثیر بسیار خوبی در میان عزاداران خواهد داشت، حال آن که صرف تلاوت قرآن صرف نظر از معنویت‌بخشی به فضای مجلس عزا، چندان مؤثر نخواهد بود.
دستگاه‌های تصمیم‌ساز امور قرآنی باید به هم‌افزایی برسند
این مدرس قرآن کریم در پاسخ به این پرسش که با چه ساز و کاری می‌توان این موضوع را به طور جدی پیگیری کرد و آیا همچون نمایشگاه تأمین اقلام هیئات با نام «عطر سیب» می‌توان تمهیداتی اندیشید که قاریان خطیب یا خطبای قاری تربیت شده را به مجالس حسینی معرفی کرد، گفت: ورود به این مبحث نیاز به تأمین شرایط و فراهم آمدن بسترهای لازم دارد و مانند این است که ما به فکر برطرف‌سازی معضل ترافیک و آلودگی هوای تهران باشیم که هر بار از شهرداری مطالبه می‌شود، چنین توجیهی وجود دارد که چندین دستگاه متولی این امر هستند و تنها از عهده شهرداری برنخواهد آمد. دستگاه‌های تصمیم‌ساز در زمینه امور قرآنی باید در این زمینه به دنبال یک اتحاد و هم‌افزایی باشند همچنانکه تصور می‌شود، تاکنون به این اجماع نرسیده باشند و شاید یکی از دلایل آن این باشد که هنوز با این امر که می‌توان قاری آشنا به فنون خطابه، روضه‌خوانی و مقتل‌خوانی تربیت کرد، مواجه نشده باشند.
وی در پایان گفت: گواه این امر تجربه شخصی بود که در زمینه تربیت حافظان خطبه غدیر به عمل آوردیم که دبیرکل بنیاد غدیر تصور نمی‌کرد که می‌توان حافظ خطبه غدیر که مسلط به ترجمه فارسی و لاتین آن باشد، پرورش داد تا بتوان در هر محفلی حتی غیر ایرانی نیز برنامه اجرا کند. ضمن آن که حب و بغض‌هایی در این زمینه همچنان مطرح است همچنانکه در برنامه محفل که برای نخستین بار همخوانی «اسماء‌الحسنی» با زبان فارسی اجرا شد، در مواجهه با سرپرست این گروه متوجه شدم که هنوز موفق به ثبت این اثر نشده‌اند، چرا که در مراجعه به دستگاه‌های مسئول کسی جوابگو نیست و آنها را سر می‌دوانند.
نظر شما