فائزه مجردیان_خبرنگار تحریریه جوان قدس: بحث ارث و میراث به عنوان یکی از موضوعات چالش برانگیز خانواده ها، دارای قواعد خاصی است. هر شخص به طور معمول دارای املاک و دارایی های مشخصی است و از آن جهت که مالک دارایی ها می باشد، می تواند هرگونه تصرفی در آن داشته باشد. تصرفات مالک، تنها به زمان حیات وی محدود نمی شود و مالک می تواند تحت عنوان وصیت برای بعد از فوت خود نیز، نسبت به  کسانی که از وی ارث می برند،  تکلیف دارایی هایش را مشخص کند. این موضوع که شخص در وصیت  تا چه میزان در اموال خود دارای اختیار بوده، در جوامع مختلف با توجه به قواعدی که دارند متفاوت است. به طور مثال افراد مشهوری بوده اند که بنا بر دلایل شخصی تصمیم به محروم کردن فرزند/فرزندان خود از ارث گرفته اند. اما اینکه آیا این موضوع در حقوق ایران هم پذیرفته است یا خیر، باید به قانون مدنی مراجعه کنیم.

آیا میشود فرزند را از ارث محروم کرد؟

در ایران هر شخصی تا زمانی که در قید حیات است می تواند در تمام اموال خود تصرف داشته باشد. اعم از اینکه امولش را به کسی ببخشد یا منتقل کند. حتی اگر این انتقال نسبت به تمام اموالش باشد این در حالی است که در بعضی از کشور های اروپایی هر شخص، حتی در زمان حیات نیز تا سقف معینی می تواند نسبت به انتقال اموالش تصمیم بگیرد و نمی تواند تمام اموالش را در زمان حیات به کسی ببخشد یا منتقل کند. اما این شرایط پس از فوت متفاوت می شود. در ایران طبق قوانین مربوط به ارث هر شخصی میتواند تنها نسبت به یک سوم از اموالش وصیت کند و نمی‌تواند در قالب وصیت برای همه اموال خود تصمیم بگیرد. علاوه بر آن در وصیت خود نمی‌تواند شخصی را که جزو ورثه وی هست، از ارث محروم کند یا به طور مثال وصیت کند که " نیمی از اموالم برای فرزند اول و فرزند دوم از ارث محروم شود" در نتیجه در صورتی که چنین وصیتی بکند، وصیت نسبت به قسمت اول تا یک سوم قابل اجرا ( مگر اینکه تمام ورثه موافقت کنند) و نسبت به قسمت دوم باطل است.

با این وجود قانونگذار در قانون مواردی را ذکر کرده است که سبب محرومیت از ارث می‌شود.

مواردی که سبب محرومیت از ارث می‌شود

-قتل : شخصی که مورث ( یعنی کسی که از او ارث می‌برد) خود را به قتل برساند از ارث محروم می‌شود. چرا که قتل در قانون به عنوان یکی از موانع ارث در نظر گرفته شده و سبب محرومیت وارث می گردد.

-کفر: مورد دیگری که سبب محرومیت از ارث می‌شود، بحث کفر می‌باشد. در قانون ما مقرر شده است که شخص کافر نمی‌تواند از شخص مسلمان ارث ببرد، اما عکس آن ایرادی ندارد و اگر شخص کافری فوت کند که ورثه آن مسلمان باشد، اموالش به ورثه مسلمان می رسد.

-لعان : لعان در لغت به معنای ناسزا گفتن و نفرین کردن است و اگر زن و شوهری با شرایطی که در فقه و قانون مشخص شده یکدیگر را لعن کنند دیگر از ه9م ارث نمی برند. همچنین، فرزندی هم که بواسطه لعان از سوی پدرش نفی می شود از پدر ارث نمی برد و اگر خودش فوت کند، به پدرش ارثی نمی رسد. در صورتی که بعد از لعان، پدر گفته خودش را تکذیب کند، تنها فرزند از پدر ارث می برد.

-ولدالزنا : ولدالزنا به شخصی می‌گویند که حاصل یک رابطه نامشروع است. طبق قانون ما فرزندی که حاصل از یک رابطه نامشروع باشد نمی‌تواند از پدر و مادر خود ارث ببرد.