افسانه پدرامی فر - خبرنگار تحریریه جوان قدس: چشم انداز و آینده بازنشستگی وابسته به کشوری که در آن زندگی می‌کنید، متفاوت است. ترسیم نمودار سنین بازنشستگی بر اساس کشورهای مختلف، تفاوت‌های زیادی را در ترکیب نیروی کار به جهت علل اقتصادی و فرهنگی نشان می‌دهد.

این نمودار به بررسی سن بازنشستگی فعلی و موثر در بین ۴۵ ملیت در سال ۲۰۲۰ بر اساس داده‌های جامع از گزارش OECD ۲۰۲۱ پرداخته است.

تعریف سن بازنشستگی

پیش از اینکه بخواهیم به آمار و ارقام بپردازیم، بیایید اندازه‌گیری‌های مورد استفاده در سازمان همکاری توسعه و اقتصاد (OECD) را روشن کنیم.

در "سن فعلی بازنشستگی" (سنی که افراد برای بازنشستگی واجد شرایط می‌شوند) فرد می‌تواند پس از اتمام یک شغل که از سن ۲۲ سالگی آغاز کرده‌اند، بدون جریمه بازنشسته شود.

"سن بازنشستگی موثر یا واقعی" به میانگین سن خروج نیروی کار برای کارگران ۴۰ سال یا بیشتر اشاره دارد.

بسیاری از کشورها شاهد بازنشستگی پیش از موعد یا دیرتر از موعد به نسبت سن بازنشستگی بوده‌اند. این تفاوت به دلیل عوامل متعددی از جمله تفاوت در سن شروع به اشتغال، مشاغلی که سن بازنشستگی کمتری دارند، یا مزایا و تعهداتی را ارائه می‌دهند و یا کشورهایی که خروج کارگران متفاوت را به جهت تقاضا یا سیاست‌های بازار تسهیل می‌کنند، بستگی دارد.

جدول سن بازنشستگی در کشورهای مختلف

* در ایران سن بازنشستگی فعلی برای مردان ۶۰ سال و برای زنان ۵۵ سال تعیین شده است (ممکن است فردی در سن ۶۰ سالگی واجد شرایط بازنشستگی شود اما تا سن ۶۵ سالگی به کار خود ادامه دهد که در این صورت، سن واقعی یا موثر او ۶۵ سال تعریف می‌شود).

برخی از مردم بازنشستگی زودتر از موعد را به دلایل شخصی، کمبود کار مناسب و مستمری کم انتخاب می‌کنند، یا در بعضی موارد از ادامه اشتغال صرف نظر می‌کنند. به این ترتیب، اگر برخی از مردم بتوانند شغل مناسبی پیدا کنند، اشتغال را به بازنشستگی ترجیح می‌دهند.

دو کشور نروژ و ایسلند بالاترین سن بازنشستگی را با ۶۷ سال دارا هستند. از سوی دیگر، عربستان سعودی با ۴۷ سال سن کمترین سن بازنشستگی را با مستمری کامل می‌پردازد که ترکیه با ۵۲ سال بیشترین نزدیکی را با آن دارد.

مغایرت سن بازنشستگی بین مناطق مختلف در سراسر دنیا مشهود است. بسیاری از کشورهای قاره آسیا از جمله چین، هند و کره جنوبی دارای حداقل سن بازنشستگی رسمی در پایان دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ عمر دارند. اما مشاهده شده است کارگران حتی تا میان دهه ۶۰ به کار خود ادامه می‌دهند و بازنشسته نمی‌شوند. با این حال بسیاری از کشورهای اروپایی و همچنین در ایالات متحده و کانادا بسیاری از کارگران زودتر از متوسط سن بازنشستگی، اقدام به بازنشستگی می‌کنند.

تقریبا همه کشورهایی که حداقل سن بازنشستگی در زنان را اندازه‌گیری کرده‌اند، شاهد خروج زودتر از موعد آن‌ها از کار نسبت به مردان بوده‌اند. این موضوع می‌تواند نتیجه هنجارهای جنسیتی _ فرهنگی، نرخ مشارکت نیروی کار و حتی راه‌اندازی سیستم‌های بازنشستگی در کشورهای مختلف باشد.

مطابق داده‌ها فرانسه، آرژانتین، فنلاند، استونی و لوکزامبورگ ۵ کشور استثناء هستند که در آن‌ها خانم‌ها زودتر از آقایان بازنشست می‌شوند.

نگاهی به آینده افزایش سن بازنشستگی

در سال ۲۰۲۳، فرانسه با افزایش سن بازنشستگی پیش از موعد اعتراض مردم را برانگیخت؛ این اقدام موجب اعتصابات سراسری و شورش گسترده شد و بحث‌هایی را در رابطه با تعادل بین اقتصاد پایدار و رفاه افراد به وجود آورد.

با توجه به پیری جمعیت در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و نیاز موادم جوامع به نیروی کار انتظار نمی‌رود که فرانسه از معدود کشورهایی باشد که سن بازنشستگی را مورد ارزیابی مجدد قرار می‌دهد. لذا OECD افزایش دوسال حداقل سن‌ بازنشستگی را تا اواسط دهه ۲۰۶۰ پیش‌بینی کرده است.

منبع: مجمع جهانی اقتصاد